به مناسبت روز ملی فناوری هستهای نگاهی اجمالی به روند هستهای شدن جمهوری اسلامی ایران کردهایم، با ما همراه باشید.
گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، حمیده آقاجانی- فناوری هستهای نامی که سالهاست با اقتصاد بسیاری از کشورهای دنیا گره خورده است و البته که ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. شاید بیش از یک دهه باشد که مردم جهان پیوند نام ایران و انرژی هستهای را در اخبار روزانه خود دنبال میکنند؛ حقی که به ناچار پای میز مذاکره رفت و سیاستمداران کشورمان برای حفظ این حق مسلم و اساسی چانهزنیهای بسیار کردند. اینجا ایران است، کشوری که در همه اعصار مورد هجمه دشمنان بوده و در بسیاری مواقع از حقوق طبیعی خود محروم شده، اما هرگز تن به ذلت نداده است.
انرژی هستهای یکی از مهمترین علوم و فناوریهایی است که با توجه به کاهش منابع طبیعی، میتواند روند تامین و تولید انرژیهای ارزان قیمت را سرعت بخشد، زیرا در عصر حاضر یکی از مشکلات و بحرانهای سیاسی و اقتصادی در دنیا به دلیل کاهش سوختهای فسیلی، مشکلات زیست محیطی و افزایش روزافزون جمعیت در سراسر جهان است. به همین دلیل بسیاری از کشورهای دنیا در پی دستیابی به نحوه ساخت و کنترل این انرژی هستند.
ایران نیز با توجه به منابع غنی که در دل خود دارد، توانست با تلاش جوانان به تکنولوژی انرژی هستهای دست یابد، اما در این مسیر فراز و نشیبهای بسیاری را پشت سر گذاشته است.
آمریکا که خود را ابرقدرت جهان میداند اولین کشوری بود که پس از دستیابی به تکنولوژی هستهای آن را به ابزاری برای کشتار مردم مظلوم و بی دفاع تبدیل کرد و حالا با قلدری به دنبال آن است که به هر نحوی دولتها را وادار به اطاعت از خود کند. ایران نه روسیه است که بخواهد در شرق گیتی، خود را ابرقدرت بداند و نه هند و ژاپن است که شریک استراتژی ایالات متحده آمریکا باشد. ایران کشوری مستقل است که با تکیه بر توان دانشمندان جوان خود و منابع خدادادی، بسیاری از ناممکنها را ممکن کرده است.
با نگاهی اجمالی به برنامه هستهای ایران خواهیم دید که قصه این ماجرا از سال ۱۳۲۹ آغاز شده و در سال ۱۳۵۳ اولین سازمان انرژی اتمی ایران شکل میگیرد. در همان سالها ایران تا میتواند توافق نامه و تفاهم نامه امضا میکند و در نهایت قرارداد ساخت نیروگاه اتمی بوشهر به دست روسها قبل از انقلاب اسلامی ایران کلید میخورد، اما شکل جدی به خود نمیگیرد و با آغاز جنگ تحمیلی همان بخشهای ساخته شده نیز بارها مورد حملات هوایی نیروهای بعث عراق قرار میگیرد و کارآیی خود را از دست میدهد.
جنگ که تمام شد همه آنها که از کیان این کشور دفاع کرده بودند به عرصه جهاد علمی بازگشتند و در راستای ساخت کشور در همه جوانب، انرژی هستهای را در چرخه کار قرار دادند.
یک دهه پس از پایان جنگ تحمیلی دولت اصلاحات خبر از تهیه سوخت هستهای برای نیروگاههای هستهای ایران داد، خبری که به سرعت در سراسر جهان منتشر شد و برای کشورهای صاحب صنعت هستهای زنگ خطر بود، زیرا تصورش را هم نمیکردند ایران بتواند در کمتر از ۲۰ سال در اوج مشکلات اقتصادی و سیاسی به چنین فناوری دست یابد، آنها می دانستند که دیگر نمیتوانند ایران را مجاب به خرید سوخت هستهای کنند و از سوی دیگر موج سواری منافقین و دشمنان ایران بر روی این موضوع موجب شد تا فعالیتهای هستهای ایران به شدت تحت نظارت دیدهبان آژانس بینآلمللی انرژی اتمی قرار گیرد.
متاسفانه با فشار سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان و آژانس انرژی اتمی رئیس دولت میپذیرد تا به صورت داوطلبانه به تدریج فعالیتهای مرتبط با غنیسازی اورانیوم در ایران به حالت تعلیق در بیاید. هرچند عهد شکنی اروپاییها موجب میشود تا ایران مبادرت به فک پلمپهای مراکز هستهای کند.
اوج غرور و فعالیت ایران در چرخه هستهای به دولت هشتم منتقل شد و رئیس جمهور وقت در تاریخ ۲۰ فروردین ۹۸ رسما اعلام کرد ایران موفق به غنی سازی اورانیوم به میزان ۳.۵ درصد شده است.
بمب خبری که از حمله شیمیایی به هیروشیما نیز بزرگتر بود و صدای آن گوش بسیاری از سیاستمداران جهان را کر کرد و باعث شد پروندههای بسیاری از طرف کشورهای اروپایی و امریکا به شورای امنیت سازمان ملل رفته و قطعنامههایی علیه کشور و ملت ایران به تصویب برسد و تحریمهای ظالمانهای به ما تحمیل شود.
با روی کار آمدن دولت یازدهم تحریمها به سمت و سوی مذاکره پیش رفت و سیاستمداران ایران پای میز مذاکره با گروه ۵+۱ نشستند و پرونده سیزده سالهٔ هستهای ایران در شورای امنیت بسته شده و برنامهٔ هستهای ایران با به رسمیت شناختن حق غنی سازی ایران در مقداری معین و بتن ریزی در قلب نیروگاه اراک بطور نسبی متوقف شد.
ایران در مسیر استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای فناوری هستهای به عنوان فناوریهای تک تاثیر چشمگیری در پیشرفت سایر علوم و کاربردی کردن آنها دارد و به بشر کمک میکند تا با استفاده از منابع طبیعی بیپایان با کمترین هزینه بهترین نتیجه را کسب کند. پس از دستیابی ایران به فناوری هستهای دانشمندان توانستند در حوزههای مختلف دستاورهای چشمگیری داشته باشند.
ورود به حوزههای پزشکی و درمان سرطان طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی، میزان افراد سرطانی در کشورهای در حال توسعه تا سال ۲۰۱۵ هرساله ۱۰ میلیون نفر افزایش مییابد. این در حالی است که شیوههای زندگی در حال تغییر است. اکثر کشورهای در حال توسعه دارای متخصصین کافی در این زمینه یا دستگاههای رادیوتراپی نیستند تا بتوانند به طور مؤثر و ایمن با بیماران سرطانی خود تعامل کنند. در بیش از ۱۵ کشور آفریقایی و چند کشور آسیایی، حتی یک دستگاه رادیوتراپی نیز وجود ندارد. از تکنیکهای هستهای در ساخت داروهای هستهای نیز استفاده میشود.
ایران در سال ۹۵ رتبه چهارم را در ریشه کن کردن بیماریهای واگیردار مانند فلج اطفال، سل، هپاتیت، سرخک و… کسب کرد، از طرف دیگر بسیاری از بیماریها همچون سرطان امروزه به انرژی هستهای با غنای بیش از ۲۰ درصد احتیاج دارد.
انرژی هستهای در خدمت کشاورزی این روزها شاهد نزول رحمت الهی در بسیاری از استانهای کشور هستیم که با وجود همه خسارتهای به وجود آمده اگر دوباره مدیریت نشود، کشور با بحران کمآبی روبرو خواهد شد. بسیاری از ما شنیدهایم که هزاره سوم میلادی جنگها بر سر آب است. این مایه حیات که با خود آبادانی و زندگی را به همراه خواهد داشت. کشاورزی به عنوان عنصر اصلی تهیه غذا تابعی از صرف آب است. شاید برایتان جالب باشد که محققان طبق شواهد دریافتهاند که انرژی هستهای با غنای ۲۰ درصد میتواند علاوه بر افزایش کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی به کاهش مصرف آب در این حوزه حتی در مناطق کویری نیز کمک کند.
البته باید به این موضوع اشاره کنیم که با وجود همه سنگ اندازیها و کینهورزیها، ایران با تلاش و مجاهدت دانشمندان متعهد خود توانسته تا اینجای کار پیش بیاید، موفقیتهایی که به ظاهر دیده نمیشود، اما آنقدر ارزشمند بوده است که سران خودخواه کشورهای اروپایی و آمریکایی را به پای میز مذاکره بکشاند و حتی دستشان را به خون پاک بزرگ مردان هستهای همچون شهید مسعود علیمحمدی، شهید مجید شهریاری، شهید داریوش رضایی نژاد، شهید مصطفی احمدی روشن و شهید رضا قشقایی آغشته کردند تا بتوانند ذرهای از سرعت ایران بکاهند