بیت کوین بستری امن یا ناامن برای مبادلات تجاری؟ / همه آنچه درباره پول دیجیتالی باید بدانید

گروه فناوری خبرگزاری دانشجو- حمیده آقاجانی؛ اولین داد و ستد‌ها با معاملات کالا به کالا شروع شد و بعد‌ها با سکه و اوراق شکل دیگری به خود گرفت. امروزه نیز به روش‌های مختلفی تجارت انجام می‌شود و اعمال قوانین مختلف توسط دولت‌ها و اجرای آن توسط بانک مرکزی هر کشوری شفاف سازی مبادلات مالی صورت می‌پذیرد.

احتمالا شما نیز به عنوان کاربر فضای اجتماعی و یا تاجر، بار‌ها در یک دهه گذشته نام ارز دیجیتالی را شنیده‌اید. با پیشرفت تکنولوژی و تاثیر مستقیم فناوری بر زندگی اجتماعی افراد و بالا رفتن حجم معاملات سال ۲۰۰۹ یک فرد ژاپنی برای اولین بار در جهان واژه بیت کوین را مطرح کرد. بیت کوین به زبان ساده یک ارز و پول دیجیتال در جهان است. این واژه در بخش غیررسمی دنیای اقتصاد به سرعت توسعه پیدا کرد و محبوبیت یافت، شاید یکی از مهمترین عوامل این محبوبیت را بتوان در نحوه اداره کردن آن دانست، زیرا کاربران معتقدند بیت کوین با خاصیت غیرمتمرکز بودن کمک می‌کند تا همه افراد کنترل شبکه را برعهده داشته باشند نه یک نفر؛ به واقع هیچ بانک، موسسه، نهاد یا دولتی بیت کوین را کنترل نمی‌کند، کنترل بیت کوین به دست تمام کاربران آن است.

هزارسال قبل که بانک‌های اولیه راه‌اندازی شد محلی برای امانت گذاردن سرمایه محسوب می‌شد، بانک‌ها علاوه بر نگهداری نقدینگی مردم عملیات‌هایی همچون انتقال وجه به وسیله ضمانت‌نامه‌های بانکی یا چک را انجام می‌دهند، اما حالا در قرن بیست و یکم بدون حضور واسطه‌هایی همچون بانک‌ها امکان جابجایی پول در فضای وب ایجاد شده است.

 

تراکنش‌های بدون مجوز در نظام مبادلات بیت کوین
همانطور که ذکر شد یکی از ویژگی‌های بیت کوین غیرمتمرکز بودن آن است و هر فردی می‌تواند با کامپیوتر خود به شبکه بیت کوین متصل شده و برای کنترل شبکه حق رای دارد، شاید همین اصل مهم عاملی شد تا افرادی که به نهاد‌های مالی اعتماد ندارند، جذب بیت کوین شوند، زیرا هنگام نقل و انتقالات بین بانکی لازم است تا یک نهاد مالی تراکنش‌ها را تایید کند و ممکن است به هر دلیل در شرایط خاص این جابجایی مالی را تایید نکند، اما بیت کوین تضمین می‌کند که هیچ تراکنش صحیحی متوقف نخواهد شد، در نتیجه کاربران مختلفی را به سمت خود متمایل می‌کند.

 

در روش سنتی، بانک یا نهاد مالی وظیفه تایید تراکنش‌ها را بر عهده دارد. این یعنی امکان جلوگیری و کنترل تراکنش‌ها توسط آن نهاد محتمل است، اما در بیت کوین از هیچ تراکنش صحیحی جلوگیری به عمل نخواهد آمد.

بیت کوین با پول‌های رایج کشور‌ها فرقی ندارد و از آن می‌توان در بستر وب برای خرید کالا، تبادل و انتقال پول و همچنین بازار سرمایه‌گذاری استفاده کرد، اما باید خاطرنشان کرد که بیت کوین شکل و فرم فیزیکی ندارد و فقط به صورت دیجیتالی منتقل می‌شود. به هر حال این تصور وجود دارد که چه کسانی واحد‌های بیت کوین را تولید می‌کنند، درواقع بیت کوین تولید کننده خاصی ندارد بلکه گروهی به نام ماینر با کمک سخت افزار‌های قدرتمند امنیت شبکه بیت کوین را حفظ می‌کنند و در این پروسه بیت کوین تولید می‌شود و به عنوان پاداش به ماینر‌ها پرداخت می‌شود.

با وجود اینکه خرید و انتقال از درگاه‌های وب انجام می‌شود، اما کاربران بیت کوین معتقدند که این تراکنش‌های شفاف هستند و با شرایط حفظ اطلاعات هویتی کاربران افراد می‌توانند یک تراکنش را پیگیری کنند و تنها آدرس کیف پول قابل مشاهده است. البته باید به این نکته توجه کرد که در بستر وب شرایط کلاهبرداری و اقدامات مجرمانه وجود دارد و نیاز است تا هویت کاربران در جایی ثبت شود و در صورت بروز جرائمی همچون پولشویی امکان پیگرد‌های قانونی فراهم باشد.

 

 

واحدهای محدود، انحصار طلبی ارز دیجتال را به همراه خواهد داشت؟
یکی از مشکلاتی که در بیت کوین وجود دارد تعداد واحد‌های موجود آن است؛ در حال حاضر تعداد واحد‌های بیت کوین محدود به ۲۱ میلیون واحد است و در صورتی که یک تراکنش بیت کوین ثبت شود به اطلاع تمام اعضای شبکه پیامی ارسال می‌شود و دیگر امکان برگشت تراکنش نخواهد بود.

برای ثبت هر نوع اطلاعاتی نیاز است تا یک حافظه جانبی وجود داشته باشد، بیت کوین نیز از این قاعده مستثنی نیست و تاریخچه‌ همه تراکنش‌ها بر روی یک دفتر دیجیتال به نام بلاک چین ثبت می‌شود و هر فردی که به شبکه بیت کوین متصل باشد یک کپی کامل از بلاک چین را دریافت خواهد کرد.

اما چگونه این تراکنش‌ها اعتبار می‌یابد؟ «تراکنش‌های بیت کوینی، توسط کامپیوتر‌های متصل به شبکه بررسی می‌شود و هر کامپیوتر به آن تراکنش رای می‌دهد. گروهی تراکنش را تایید می‌کنند و گروهی آن را غیرمعتبر می‌دانند. در نهایت با رای اکثریت مشخص خواهد شد که تراکنش معتبر است یا خیر؟ اگر تراکنش توسط کامپیوتر‌های متصل به شبکه تایید شود روی برگه‌ای به نام بلاک ثبت می‌شود. سپس بعد از گذشت یک زمان مشخص، این بلاک‌ها به هم متصل می‌شوند و از بهم پیوستگی بلاک‌ها، بلاک چین پدید می‌آید.»

 

مرز حمایت‌های قانونی از بیت کوین کجاست؟
نکته حائز اهمیت این است که در بیت کوین نیز همچون سایر معاملات تجاری تبادل صورت می‌گیرد و نیاز است تا قوانینی برای آن تدوین شود البته تا امروز به جز چند کشور اروپایی، سایر دولت‌ها همچون ایران درباره بیت کوین موضوع روشنی اتخاذ نکرده‌اند و در واقع به نوعی در این کشور‌ها استفاده از بیت کوین غیرقانونی نیست، اما دستگاه قضایی برخی کشور‌ها از جمله چین و روسیه، ارز‌های دیجیتالی را قانونی نمی‌دانند، اما از نظر اجرایی عموم مردم می‌توانند از بیت کوین استفاده کنند.

با توجه به اینکه بیت کوین نیز نوعی پول به حساب می‌آید و اطلاعات کاربران آن برای همه قابل مشاهده نیست ممکن است اقدامات مجرمانه‌ای همچون پولشویی و یا خرید و فروش سلاح و مواد مخدر در این بستر صورت گیرد و در این صورت لازم است تا دولت‌ها قوانین مشخصی در این حوزه داشته باشند.