هیس، کمبود پزشک نداریم

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو - زهرا فقیه؛* شاید سوالی که این روز‌ها ذهن مخاطبان مختلف را به خود مشغول کرده، این است که آیا کشور با کمبود پزشک مواجه است یا خیر؟

اقشار مختلف جامعه برای پیگیری مسائل درمانی با مراجعه به مراکز مختلف شاهد صف‌های طولانی برای ویزیت شدن هستند. وجود صف‌های طولانی سبب می‌شود پزشک معالج کمتر از زمان قانونی (پزشک عمومی ۱۵ دقیقه، پزشک متخصص ۲۰ دقیقه و پزشک فوق تخصص ۳۰ دقیقه) برای هر بیمار وقت بگذارد که این مسئله امر تشخیص بیماری و در نظر گرفتن شیوه درمانی مناسب توسط پزشک را تحت الشعاع قرار می‌دهد. استمرار این روند تهدید کننده سلامت جامعه است و هزینه‌های زیادی را به کشور و خانوار‌ها تحمیل می‌کند.

در حال حاضر در حوزه بهداشت و درمان، کشور با کمبود نیروی جدی مواجه است. در این خصوص حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت اظهار کرد: «در حال حاضر در کشور شاخص تعداد پزشک عمومی، متخصص و دندانپزشک ۱.۶ به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت است. این درحالیست که کف مورد نیازمان در این زمینه ۲.۵ نفر به ازای هر ۱۰۰۰ نفر بوده و حتی بسیاری از کشور‌های دنیا در این زمینه شاخصی بین ۳.۵ تا ۵ نفر به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت دارند»؛ بنابراین کمبود پزشک سبب شده است مردم از حداقل حق خود در حوزه بهداشت و درمان که دسترسی به پزشک است محروم و متحمل هزینه‌های سنگین مادی و معنوی شوند.

عده‌ای بر این باورند که مشکل در کمبود تعداد پزشکان نیست و توزیع پزشکان دچار اشکال است. سوال اینجاست که اگر توزیع پزشکان اصلاح شود، مشکلاتی که عدم وجود پزشک مسبب آن بوده است برطرف خواهد شد؟ نکته قابل تامل این است که در کلان شهر‌ها که به نظر می‌رسد تراکم پزشکان بالاست و اشباع از پزشک هستند نیز مسئله کمبود پزشک وجود دارد. برای مثال سرانه پزشک متخصص دولتی در تهران ۰،۸۵ به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت است.

 

از طرفی با توجه به اینکه بیماران از شهر‌های کوچک برای پیگیری امر درمان خود به شهر‌های بزرگ خصوصا تهران مراجعه می‌کنند، سرانه پزشک تهران با توجه به ثابت بودن تعداد پزشکان و افزایش جمعیت، در واقع کمتر از این تعداد خواهد بود؛ بنابراین توزیع عادلانه پزشکان اقدام مناسبی است، اما برطرف کننده ریشه مشکل نبوده و حقیقت کمبود پزشک را برطرف نمی‌کند.

اکنون فشار کاری بالای بیمارستان‌ها بر عهده دانشجویان تخصص (رزیدنت) است که به علت تعداد کم آن‌ها و فشار بالای کاری و کشیک‌های طولانی مدت، امر درمان بیماران و آموزش خود رزیدنت‌ها با مشکل مواجه شده است؛ بنابراین افزایش ظرفیت رشته‌های تخصص با تعهد خدمت کمک شایانی به مردم جامعه و کادر درمان خواهد کرد. همچنین افزایش تعداد هیئت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی و بیمارستان‌های آموزشی مواردی است که زمینه‌های لازم را برای پذیرش دانشجوی بیشتر و حل ریشه‌ای این مشکلات در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با کمترین هزینه محقق خواهد کرد.

طبق اصل ۲۹ قانون اساسی در تأمین نیاز‌های بهداشتی و درمانی برای یکایک مردم و تأکید بند ۱۳ سیاست‌های کلی سلامت مبنی بر توسعه کمی و کیفی آموزش پزشکی متناسب با نیاز و ارتقای شاخص‌های سلامتی برای دستیابی به جایگاه اول منطقه، پیگیری اقدامات مناسب در جهت افزایش تعداد پزشکان امری ضروری به نظر است.