جایزه مصطفی(ص) به دنبال جذب سرمایه مردمی است / شکل‌گیری اقتصاد جدید در کنار جوایز علمی

حسین صابری، معاون توسعه فناوری پارک علم و فناوری پردیس در گفتگو با خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، در پاسخ به این سوال که اگر قرار باشد وضعیت فعلی جهان اسلام در حوزه علم و فناوری بررسی شود، آن را چگونه ارزیابی می‌کنید، اظهار کرد: در حال حاضر بسیاری از کشورهای اسلامی تلاش می‌کنند تا در حوزه علم و فناوری فعالیت‌های خوبی انجام دهند.

 

صابری ادامه داد: کشور‌هایی مثل ترکیه، مالزی، ایران و پاکستان در حال حاضر در بخش‌هایی مثل دارو دستاوردهای مطلوبی داشته‌اند؛ البته کشورهایی مثل ترکیه و مالزی به صورت همه‌جانبه در حوزه علم و فناوری فعالیت می‌کنند، اما کشور‌هایی مثل پاکستان و نیجریه بیشتر تک بعدی هستند و در یک حوزه فعالیت دارند.

وی در پاسخ به این سوال که زمانی جهان اسلام از نظر علمی برای همه دنیا مرجع بود، ولی حالا شاهد فاصله گرفتن دنیای اسلام با توسعه علم هستیم، به نظر شما چه راهکار‌هایی وجود دارد تا به آن دوران طلایی برگردیم؟ گفت: نزدیک به ۱۰۰ سال پیش غربی‌ها آمدند وضعیت تمدن اسلامی را یک ارزیابی کردند و روش‌هایی که مسلمانان در کسب علم داشتند را مورد استفاده قرار دادند؛ با همین تغییر رویکرد در دنیای غرب بود که امروز شاهد هستیم ترجمه‌هایی از کتاب ابوعلی سینا در دانشگاه‌های خود مورد استفاده قرار می‌گرفته و البته همین موضوع شروع رشد علم در غرب بود.

معاون توسعه فناوری پارک علم و فناوری پردیس تصریح کرد: فارغ از اینکه کشورهای غربی در استعمارگری و استفاده از انسان‌ها شرایط نامطلوبی را ایجاد کرده بودند، اما تلاش بسیاری کردند تا خود را از نظر علمی به مسلمانان رسانده و از آن‌ها سبقت بگیرند.

صابری یادآور شد: یکی از مطالعات ما در جایزه مصطفی این بود که ببینیم چه عاملی باعث شد که کشور‌های غربی به این قافله برسند، اما مسئله مهم‌تر ثبات علم است؛ امروز شاهد آن هستید که کشور‌های غربی در صد سال گذشته نه تنها به مسلمانان رسیدند بلکه از آن‌ها پیشی گرفتند و شاید یکی از مهمترین دلایل پیشرفت کشور‌های غربی نهادینه‌سازی‌های توسعه در این کشور‌ها بوده است.

وی درخصوص لزوم تعدد جوایز علمی در دنیا، گفت: شاید برایتان جالب باشد که بدانید در کل اروپا که بخش کوچکی از جهان را تشکیل می‌دهد بیش از ۱۴۵۰ جایزه علمی و فناوری مثل نوبل وجود دارد.

معاون توسعه فناوری پارک علم و فناوری پردیس با تعبیر این جوایز به امامزاده‌های علمی، تصریح کرد: من به شخصه این مراکز علمی در اروپا را به امامزاده‌های علمی تعبیر می‌کنم، زیرا مردم برای گرفتن آن چه می‌خواهند به این مراکز مراجعه می‌کنند.

 

وی در همین خصوص ادامه داد: شاهد آن هستیم که در کنار امامزاده‌های دینی و مذهبی ما مسلمانان همواره یک اقتصاد ایجاد شده، به طوری که کسب و کارهای متنوع توانسته‌اند رشد کنند؛ در اروپا نیز مراکز علمی همین کار را می‌کنند و در کنار هر کدام از این جایزه‌های بزرگ یک اقتصاد جدید شکل می‌گیرد. حتی با وجود دو جنگ جهانی و جنگ‌های پی در پی بسیاری از کشورها صی سال‌های متمادی سرعت علم در این مراکز متوقف نشده است.

صابری ادامه داد: از سوی دیگر این مراکز علمی به صورت دولتی اداره نمی‌شوند و در اختیار مردم است که همین امر موجب می‌شود تا مردم در تولید و توسعه علم مشارکت مستقیم داشته باشند.

معاون توسعه فناوری پارک علم و فناوری پردیس با بیان اینکه بین جایزه مصطفی و جوایزی مثل جایزه نوبل وجه تشابه و تمایزهایی وجود دارد؛ اظهار کرد: اگر قرار باشد این جایزه را با سایر جوایز مقایسه کنیم به طور مثال جایزه نوبل تقریباً با ۱۱۵ سال قدمت مهمترین تاکیدش این است که با نیازهای بشر ارتباط داشته باشد؛در واقع در این جوایز توجه به جامعه بسیار اهمیت دارد.

 

وی در تشریح اهدا جوایز نوبل ادامه داد: اینکه طرح پیشرو بوده و یا تکراری نباشد، البته ما سعی کردیم در جایزه مصطفی هم به این موضوع توجه ویژه داشته باشیم اما تاکیدمان نبوده بلکه به دنبال این هستیم که پروژه تحقیقاتی بتواند تاثیرات اجتماعی داشته باشد.

صابری افزود: در شاخص‌های برگزاری جایزه مصطفی تلاش کردیم مدل برگزاری شبیه مدل‌های جهانی باشد، تا جایی که لری پارک مبدع و موسس موسسه رتبه‌بندی جوایز علمی دنیا است و در دور پیش جایزه مصطفی به ایران آمده بود، جایزه مصطفی با جایزه باسابقه‌ای مثل نوبل و کاپری تفاوتی ندارد بلکه در برخی موارد بهتر نیز عمل کرده است.

 

وی یادآور شد: همچنین ما در جایزه مصطفی تلاش کردیم تا شبکه داشته باشیم، یعنی صرف اینکه یک تعداد دانشمند را معرفی کرده و به آن‌ها جوایزی بدهیم و بعد با آن‌ها خداحافظی کنیم نباشد بلکه بتوانیم با وجود این افراد توسعه علمی فناوری را در کشور‌های اسلامی ایجاد و از آن‌ها بهره برداری کنیم تا روش‌های پیشرفت علمی را کشور‌های مسلمان بیاموزند.

معاون توسعه فناوری پارک علم و فناوری پردیس بیان کرد: ما نباید فقط و فقط به مراسم جایزه که دو ساعت برگزار می‌شود بسنده کنیم، بلکه در سمینار‌های مختلف از این افراد کمک بگیریم و از همین رو است که جایزه مصطفی بخش‌های مختلفی همچون دانش‌آموزی، دانشجویی و اساتید دانشگاهی را در بخش‌های مختلف خود دارد و بخش نهایی آن هم با حضور دانشمندان برجسته‌ی جهان اسلام برگزار می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: علی رغم اینکه در شورای عالی انقلاب فرهنگی بودجه‌ای برای برگزاری جایزه مصطفی مصوب شده است اما دست اندرکاران این جایزه سعی می‌کنند منابع خود را از منابع مردمی و خیرین تامین کنند تا وابستگی آن به دولت کم شده و پایداری مطلوب به وجود آید، به طوری که پیش بینی می‌کنیم اگر بتواند ۱۰ سال با این شرایط پیش برود جایگاه خود را در جهان پیدا خواهد کرد.