ایران میزبان مسابقات جهانی رباتیک ۲۰۲۰ / ضرورت ایجاد «ستاد رباتیک» حس می‌شود

به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، سروش صادق‌نژاد نائب رییس فدراسیون جهانی رباتیک فیرا در برنامه تلویزیونی «چرخ» درباره بیست‌وچهارمین دوره رقابت‌های جهانی رباتیک «فیرا» توضیح داد و گفت: فدراسیون جهانی رباتیک فیرا از سال ۱۹۹۵ شروع به کار کرد و دو هفته پیش، بیست‌وچهارمین دوره این مسابقات بود که در کره جنوبی برگزار شد.

صادق‌نژاد با بیان اینکه فیرا یکی از معتبرترین مسابقات جهانی و محلی برای تبادل اطلاعات و به چالش کشیدن محققان حوزه‌ رباتیک است، ادامه داد: ۱۸ کشور در قالب ۱۸۰۰ شرکت‌کننده و ۲۵۰ تیم در این مسابقات شرکت کردند و ایران در قالب ۱۱ تیم دانشجویی و ۲۷ تیم دانش‌آموزی در آن‌ها حضور داشت و با ۱۴ مقام اول، ۸ مقام دوم و ۵ مقام سوم به کار خود پایان داد. اگر بخواهیم این مقام‌ها را جمع‌بندی کنیم، ایران رتبه اول را بین کشور‌های مختلف داشت. 

نایب‌رئیس فدراسیون جهانی رباتیک فیرا سپس به شباهت‌ها و تفاوت‌های مسابقات جهانی رباتیک فیرا با مسابقات «ربوکاپ» اشاره و تشریح کرد: تفاوت این‌ دو در موضوعاتی است که این مسابقات دنبال می‌کنند. ربوکاپ تقریباً هم سن فدراسیون فیرا است. این در حالی است که ربوکاپ صورت مسئله‌های خودش را حول فوتبال تعریف کرده، اما فیرا به ورزش‌های المپیکی می‌پردازد. در عین حال نگاه هر دو فدراسیون این است که صورت‌مسئله‌هایی در ورزش وجود دارد که دانشمندان و محققان حوزه هوش مصنوعی و رباتیک می‌توانند آن صورت‌مسئله‌ها را با دانشی که کسب می‌کنند، حل کنند و با همدیگر به رقابت بپردازند.

صادق‌نژاد با بیان اینکه فدراسیون جهانی فیرا به چهار بخش اصلی تقسیم می‌شود، اظهار کرد: این ۴ بخش شامل «ربات‌های پرنده»، «ربات‌های ورزشی»، «ربات‌های چالشی» و «ربات‌های دانش‌آموزی» هستند. ربات‌های پرنده به حل مسائل و مشکلات حوزه‌ی پرواز می‌پردازند، ربات‌های ورزشی به دو بخش ربات‌های چرخ‌دار و دوپا معطوف می‌شود، ربات‌های چالشی نیم‌نگاهی به حوزه صنعتی ربات‌ها دارند، همچون چالش خودرو‌های خودران. در بخش ربات‌های دانش‌آموزی هم حوزه‌های مختلف رباتیک را برای دانش‌آموزان ساده‌سازی و موضوعات مختلفی را برای آن‌ها تعریف کرده‌اند که مسابقات امسال دارای ۱۱ لیگ دانشجویی و ۱۶ لیگ دانش‌آموزی بود.

رباتیک در کشور متولی ندارد
وی سپس به دستاورد‌های رباتیک ایران پرداخت و تشریح کرد: اگر به چند سال گذشته نگاه کنیم، شرکت‌های دانش‌بنیان موفقی هستند که در حوزه هوش مصنوعی و رباتیک فعالیت می‌کنند و تقریباً از شرکت‌کنندگان مسابقات فیرا شکل گرفته‌اند و فعالیت دارند.

نایب‌رئیس فدراسیون جهانی رباتیک فیرا یادآور شد: امسال در نمایشگاه «ساخت ایران» شاهد این بودم که همکلاسی‌ها و شاگرد‌های خودمان محصولات و شرکت‌های موفقی داشتند و فعالیت می‌کردند. یک مشکل کشور این است که این حوزه متولی خاصی ندارد، ولی به‌طور مثال امارات به دلیل اهمیت موضوع، وزارت هوش مصنوعی را راه‌اندازی کرده است. در سایر کشور‌ها از نظر دولتی در این حوزه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی می‌شود؛ به‌طور مثال فرانسه یک فدراسیون رباتیک دارد که به دولت مشورت می‌دهد و بر پروژه‌های کلان کشوری نظارت می‌کند. کانادا و کره جنوبی هم کار‌های مشابهی را انجام می‌دهند.

کاهش سرمایه‌گذاری کشور در رباتیک نسبت به سال‌های گذشته/ تمرکز استارت‌آپ‌ها بر حوزه نرم‌افزار
صادق‌نژاد درباره نقش استارت‌آپ‌ها در توسعه فضای رباتیک و هوش مصنوعی در کشور، گفت: استارت‌آپ‌های سخت‌افزاری از نظر هزینه، ریسک بالایی دارند. به همین دلیل استارت‌آپ‌های داخل ایران به این سمت نرفته‌اند و علاقه‌ای هم به این موضوع ندارند. استارت‌آپ‌های موفق ایران در این حوزه معمولاٌ در حوزه نرم‌افزاری فعالیت می‌کنند؛ با این حال مجموعه‌های موفقی در حوزه رباتیک مشغول به کار هستند.

وی از جمله این مجموعه‌ها به مجموعه رباتیک سینا در دانشگاه شریف، مجموعه سورنا در دانشگاه تهران، ربات کمک‌جراح در دانشگاه امیرکبیر و ... اشاره کرد و گفت: تقریباً تمام این مجموعه‌ها به مرحله صنعتی نزدیک شده‌اند.

نایب‌رئیس فدراسیون جهانی رباتیک فیرا درباره تأثیر تحریم‌ها بر وضعیت توسعه رباتیک در ایران گفت: تحریم‌ها قاعدتاً در این موضوع بی‌تأثیر نبوده‌اند، اما در حوزه پژوهش و علم مشکلی ایجاد نکرده‌اند. حضور در مسابقاتی مثل فیرا یا ربوکاپ باعث می‌شود ارتباطات بین‌المللی خوبی شکل بگیرد. تحریم‌ها در واردات سخت‌افزار و در دسترسی به سخت‌افزاری که مورد نیاز فضای رباتیک و هوش مصنوعی کشور است، بی‌تأثیر نیست، ضمن آن که نوسانات ارزی هم بر توسعه و پیشرفت این فضا در کشور تأثیر می‌گذارد. امیدواریم بتوانیم با ثباتی که در حال شکل گرفتن است بتوانیم مقداری از شتاب کاهش‌یافته را جبران کنیم؛ چون سرمایه‌گذاری در این فضا نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است.

همچون «ستاد نانو»، ستاد رباتیک داشته باشیم
صادق‌نژاد در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: اگر بخواهیم نگاه کلان داشته باشیم، در سطح دانشگاه‌ها و مدارس در مرحله پژوهش هستیم و کمتر به سمت صنعتی یا نیمه‌صنعتی شدن پیش می‌رویم. یکی از عمده نکاتی که این حوزه را با چالش مواجه می‌کند، نیرو‌های ارزان کار در داخل کشور است. کشور‌های دیگر که در این حوزه کار می‌کنند، به دلیل هزینه‌های بالای منابع انسانی مجبور شده‌اند به سمت صنعتی‌سازی و اتوماسیون بروند. به همین دلیل ما از نظر علمی عقب هستیم، چون دانشگاه‌های ما هنوز بحث به‌روزرسانی دروس خود در این حوزه‌ها را طی نکرده‌اند.

وی با اشاره به اینکه ترس از ورود ربات‌ها به زندگی‌مان باعث شده به سمت به‌روزرسانی دروس نرویم، تصریح کرد: این در حالی است که ژاپن که برگزارکننده المپیک ۲۰۲۰ است، دهکده‌ای از هوش مصنوعی و رباتیک را آماده کرده تا نشان دهد دنیای آینده شاهد حضور ربات‌ها در زندگی خواهد بود.

نایب‌رئیس فدراسیون جهانی رباتیک فیرا ادامه داد: بحث تولید علم در حوزه هوش مصنوعی و رباتیک در ایران موفقیت‌آمیز است، اما فاصله بین پژوهش و دانشگاه‌های کارآفرین وجود دارد و باید برای آن فکری کنیم. شاید لازم است مثل ستاد نانو، یک ستاد رباتیک شکل بگیرد.

صادق‌نژاد با بیان اینکه کشور‌های منطقه این فعالیت را دنبال می‌کنند و اگر ما از این موضوع غفلت کنیم، ممکن است در چند سال آینده به اندازه چند دهه عقب بیفتیم، گفت: ما مرداد سال آینده برای اولین بار میزبان مسابقات جهانی فیرا در تهران هستیم. این فرصت مناسبی است برای اینکه ما دستاورد‌های خودمان در داخل کشور را به نمایش بگذاریم و فرصتی برای برقراری ارتباطات بین‌المللی وجود دارد که هم شرکت‌های خصوصی و نهاد‌های دولتی حضور داشته باشند.