میزگرد بررسی نقش عدالت آموزشی در کنکور سراسری با حضور اعضای شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان در «خبرگزاری دانشجو» برگزار شد.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعلام اسامی نفرات برتر کنکور سال ۹۸ و عدم قرار گرفتن دانش آموزان مدارس دولتی در بین این نفرات مهر تاییدی بر گسترش بیعدالتی آموزشی در کشور است. «خبرگزاری دانشجو» به منظور بررسی این موضوع میزگرد نقش عدالت آموزشی در کنکور سراسری را با حضور اعضای شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان برگزار کرد که مشروح این میزگرد را در ادامه میخوانید:
رفیعی، مسئول مرکز راهبردی بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه قطعا مسئله عدالت آموزشی به عنوان یکی از محوریترین مسائل حال حاضر نظام آموزش و پرورش است، گفت: ما از چند وقت پیش فریاد عدالت آموزشی را سر داده ایم و این شعار را که از شعارهای انقلاب اسلامی است، دنبال کرده ایم و به دنبال پیاده سازی آن در اقصی نقاط کشور به خصوص در حوزه تعلیم و تربیت همگانی بوده ایم.
وی با اشاره به اینکه بی عدالتی آموزشی را امسال در کنکور سراسری شاهد بودیم، افزود: ما چند وقتی است که در خصوص عدالت آموزشی در کشور فریاد میزنیم، اما کسانی که باید بشنوند، نشنیدند.
رفیعی افزود: مسئله کنکور قطعا ناشی از ضعف مدارس دولتی نیست با این وجود بنده معتقدم که عدالت آموزشی تنها دلیل این اتفاق نیست و دلایل دیگری مانند ضعف کنکور سراسری در سنجش تواناییهای دانش آموزان در این حوزه وجود دارد.
مسئول مرکز راهبردی بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان گفت: معتقدم افرادی که برای کنکور هزینه صرف کرده اند، کلاسهای خاص کنکور رفته اند و تست زنی را یاد گرفته اند و نه سواد علمی و مطالب آموزشی را رتبههای برتر کنکور ما هستند. در هر حال افرادی که در مناطق محروم کشور تحصیل میکنند اگرچه ممکن است از هوش و استعداد فراوانی برخوردار باشند، اما این امکانات را در اختیار ندارند.
رفیعی افزود: اینکه عدالت آموزشی را در راستای کنکور بینیم و انتظار داشته باشیم که با تحقق عدالت آموزشی رتبههای برتر کنکور جزو مدارس عمومی و دولتی باشند این یک انتظار بی جاست و قطعا یکی از دلایلی که بچههای ما در روستاها و یا نقاط دیگر کشور که به مدارس دولتی میروند و نمیتوانند در کنکور رتبههای برتر و خاص را کسب کنند ناشی از ضعف کنکور سراسری و مشکلات خاص آن در سنجش توان و مهارت دانش آموزان است.
کنکور نوعی بی عدالتی آموزشی است وی با بیان اینکه بنده دقیقا کنکور را نوعی بی عدالتی آموزشی میدانم، تصریح کرد: کنکور سراسری توانایی سنجش آموزشی دانش آموزان را ندارد و تنها چیزی را میسنجد که امکانات آن فقط در شهرهای بزرگ وجود دارد و البته پرداخت هزینههای گزاف آن هم از توان خانوادهای ثروتمند برمی آید.
مسئول مرکز راهبردی بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان گفت: در کنکور مطالب کتب درسی مورد آزمون قرار نمیگیرد؛ البته شاید بخشی از این مطالب باشد، اما بسیاری از مباحثی که مورد سنجش قرار میگیرند مربوط به خارج از کتب درسی هستند با این وجود یک فردی که میخواهد در کنکور شرکت کند تنها با خواندن کتب درسی نمیتواند موفق باشد و حتما باید از کلاسهای آموزشی و کتابهای غیردرسی استفاده کند و این مسئله یک دغدغه خیلی جدی است.
رفیعی بیان کرد: اگر قرار است در نظام آموزش و پرورش مجموعهای از کتب تدریس شوند پس چرا کنکور به عنوان یک سنجه آنها را نمیسنجد و مباحث خارج از این کتب مطرح میشود.
وی با بیان اینکه امروز شیوههای تست زنی و انواع و اقسام آنها در شهرهای بزرگ و مدارس خاص مهیاست که به پرداخت هزینه نیاز دارد، افزود: یک روزی مدارس کشور شاید امکان ارائه خدمات جدی آموزشی به دانش آموزان را نداشتند به همین دلیل بنا به شرایطی که یکسری مدارس غیرانتفاعی که نباید نفع مادی در آنها باشد شکل گرفت، اما پس از مدتی این مدارس غیرانتفاعی به مدارس خصوصی تغییر کردند به گونهای که این مدارس امروز به بنگاههای درآمدزایی تبدیل شده اند و به دانش آموز نه به عنوان یک انسان بلکه به عنوان یک وسیله درآمد نگاه میکنند.
مسئول مرکز راهبردی بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان با اشاره به اینکه امروز در مسئله کنکور هم بسیاری از رتبههای برتر در مدارس خاص غیرانتفاعی تحصیل کرده اند نه تمام این مدارس، گفت: در یک برآیند کلی میانگین معدل دانش آموزان غیرانتفاعی از مدارس دولتی کمتر بوده است، اما یکسری از این مدارس خاص هستند و به علت پرداختن به مسئله کنکور توانسته اند رتبههای خوبی در کنکور به دست بیاورند.
رفیعی با بیان اینکه امروز مدارس متناسب با جاهای مختلف توسط برخی افراد احداث میشوند که شدیدا منافات با عدالت آموزشی دارند، چون افراد خاص به این مدارس میروند، افزود: هر جا افراد خاص را انتخاب و آنها براساس معیار پول، خاص بودن گرایش و سواد از هم جدا میکنیم این نه تنها ظلم به این افراد است بلکه ما به نظام آموزشی کشور هم خیانت میکنیم. خیلی از این افراد با زر و زور و پول به جایگاه و مناصبی میرسند که قطعا بعدا به جریان نظام آموزش و پرورش و نظام وزارت علوم اختلال ایجاد میکنند در هر حال دغدغه خرید خدمات آموزشی و خصوصی سازی آموزش و پرورش تعارض جدی با عدالت دارد و این تعارض در این چند سال نه در بستر حرف بلکه در بستر عمل هم اتفاق افتاده است.
وی به اظهارات سرپرست سابق وزارت آموزش و پرورش مبنی بر اینکه مدارس خصوصی به عدالت آموزشی کمک میکنند اشاره کرد و افزود: واقعا نمیدانم باید این حرف را دروغ یا مغلطه بدانم و نمیدانم این حرف با چه هدفی زده شده است.
مسئول مرکز راهبردی بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان گفت: استدلال سرپرست سابق وزارت آموزش و پرورش در مورد مدارس خصوصی این بوده که در این مدارس با تامین امکانات توسط یک فرد خاص از جامعه دولت بودجهای را که قرار بوده صرف این مدارس کند صرف مناطق محروم میکند، اما برخلاف این استدلال ما معتقدیم مدارس خصوصی علاوه بر اینکه در تعارض با عدالت برای مناطق محروم است برای دانش آموزانی هم که به صورت گزینشی در این مدارس تحصیل میکنند منافی عدالت است، چون این افراد از جامعه عادی دور میشوند در واقع افرادی که با معیار پول وارد مدارس خصوصی میشوند نوع برخورد آنها هم با همین شیوه شکل خواهد گرفت.
رفیعی افزود: اینکه در شرایط فعلی جایگزین کنکور چیست کسانی باید نظر بدهند که تصمیم ساز هستند، اما نگاه جدی نسبت به این قضیه وجود ندارد در هر حال شاید تحلیل این باشد که کنکور بهترین نوع ارزیابی کنونی است، اما حرف جدی در رابطه با کنکور در مورد سوالاتی است که در کنکور طرح میشوند به گونهای که میتوان پرسید که آیا در کنکور وضعیت علمی دانش آموزان سنجیده میشود یا نه و این یک مسئله جدی است. معتقدم آموزشهایی که آموزش و پرورش به دانش آموزان ارائه میدهد در کنکور مورد سوال و ارزیابی قرار نمیگیرد و اگر هم مورد سوال قرار میگیرد حداقلی است.
وی با بیان اینکه به راحتی با مراجعه به کتب درسی و سوالات کنکور و بدون مراجعه به یک مرجع ثانی میتوان تشخیص داد که کنکور محتویات کتب درسی را میسنجد یا نه؟ تصریح کرد: بنده در مورد حذف کنکور حرفی نمیزنم، چون این موضوع نیازمند کار کارشناسی و دقیق است که البته در این حوزه هم معتقدم تا تحول بنیادین آموزش و پرورش اتفاق نیفتد که به مثابه آن جامعه درک صحیح تری نسبت به مسئله پیدا کند حذف کنکور هم ممکن نخواهد بود.
مسئول مرکز راهبردی بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه امیدوارم وزیر جدید آموزش و پرورش معنای تحول واقعی را فهمیده باشد و آن را با اصلاحات جزئی اشتباه نگرفته باشد، تصریح کرد: اتفاقاتی که در چند سال اخیر به اسم تحول در آموزش و پرورش شاهد آن بوده ایم تحول نبوده است.
مدارس خاص منافی عدالت آموزشی است وی با بیان اینکه وجود مدارس خاص منافی عدالت آموزشی و آموزش است، افزود: هدف آموزش و پرورش فرستادن افراد به دانشگاه نیست بلکه هدف تربیت نیروی توانمند برای جمهوری اسلامی است با این وجود آموزش و پرورش باید دنبال تحقق اهداف خود باشد. مثلا در مقطع دبستان دانش آموز باید خواندن و نوشتن را یاد بگیرد و یا در مقطع متوسطه به سطحی از آگاهی برسد در هر حال اینکه رهبر معظم انقلاب امسال هشدار میدهند که سطح علمی کشور در المپیادها پایین آمده یک مسئله است. معتقدم این مسئله هم از اینجا ناشی میشود که دانش آموزان در مقطع دبیرستان دیگر یادگیری ندارند و به مسئله آموزش و پرورش پرداخته نمیشود بلکه بحث فقط تست زنی است.
مسئول مرکز راهبردی بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان گفت: اگر آمارها را بررسی کنیم متوجه میشویم که چند نفر از رتبههای برتر کنکور در سالهای آخر به جای حضور در کلاس درس، غیبت میکنند و به جای آن به کلاسهای خصوصی میروند و تست میزنند.
رفیعی با بیان اینکه سنجش از طریق کنکور و سوالات تستی هزینه کمتری دارد و سنجش آن معقولتر است، افزود: ما قائل به این نیستیم که جایگزین کنکور را از کشور دیگری بیاورند بلکه ما قائل به نسخه بومی هستیم، اما آقایان نرفته اند ببینند کشورهای دیگر چه میکنند و این در حالی است که شاید نسخههای کشورهای دیگر خیلی موثرتر باشد.
وی با اشاره به اینکه امروز علم افراد فارغ التحصیل دبیرستانها گاها از افراد فارغ التحصیل دانشگاهها بالاتر است، افزود: معتقدم سنجشی را که باید در پایان آموزش عالی از دانشجویان گرفته شود آن را در قالب کنکور وسط کار گذاشته اند.
عدالت آموزشی در کشورمان لنگ میزند
قائم پناه دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان کشور نیز با بیان اینکه مدرسه پایه ورود به دانشگاه است، اما از امکانات کمتری برخوردار است، گفت: پیام کنکور امسال یک پیام هشدار جدی برای نظام آموزشی کشور ما بود چرا که این نتایج نشان میدهد عدالت آموزشی در کشورمان لنگ میزند.
وی از کنکور به عنوان یکی از موانع عدالت آموزشی نام برد و افزود: کنکور افراد را مجاب میکند که در دوره دبیرستان فقط مهارت تست زنی را یاد بگیرند و علم آنها را بررسی نمیکند.
قائم پناه اظهار کرد: امسال در بین رشتههای ریاضی فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی از میان ۳۰ رتبه برتر کنکور حتی یک نفر هم از مدارس دولتی عادی نداشتهایم و جمعیت ۷۰ درصد رتبههای برتر نیز از مدارس سمپاد، ۱۴ درصد از مدارس غیرانتفاعی و ۱۳ درصد از مدارس غیرانتفاعی هستند، گفت: این آمار نشان میدهد عدالت آموزشی جزو واژههای ویترینی است که مسئولان برای دل خوش کردن ما آن را بیان میکنند.
دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه سرپرست سابق آموزش و پرورش مدعی بود که بحث رتبههای برتر کنکور به عملکرد مدارس ارتباطی ندارد و به استعداد افراد برمیگردد افزود: با این وجود دارد سوال این است که آیا رتبههای برتر کنکور این نتایج را مدیون نوع مدرسه و یا مدیون استعداد خود هستند و این سوالی است که باید به آن جواب دهیم.
قائم پناه با اشاره به اینکه افرادی که در مدارس پولی توانستند آموزش را مانند کالاهای دیگر بخرند در صدر کنکور قرار میگیرند و با رتبههای درخشان خود فخر فروشی میکنند، اظهار کرد: بی تردید دوپینگ تحصیلی این افراد به مدد پولی که دارند این پیام را به ما میدهد که بخت با دانش آموزان مدارس دولتی عادی یار نیست و تا زمانی که تفکر بنگاه داری در حوزه علم و آموزش و پرورش حاکم باشد و به مدرسه به عنوان یک بنگاه اقتصادی نگاه شود ما نمیتوانیم از مشکلات موجود عبور کنیم.
برای موفقیت در کنکور وجود پدر پولدار گزینه اول است وطن دوست عضو شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان نیز با بیان اینکه امروز نگاه به عدالت اموزشی ابزاری است، گفت: کنکور به جای اینکه سطح علمی دانشآموزان را بسنجد عملاً سطح امکانات را میسنجد به این معنا که افراد بر اساس امکانات و طبقه اجتماعی سنجیده میشوند.
وی وجود امکانات برای موفقیت در کنکور را دارای اهمیت دانست و افزود: برای موفقیت در کنکور وجود پدر پولدار گزینه اول است و پس از آن اگر ذرهای هوش و استعداد هم وجود داشته باشد خوب است.
عضو شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان ضمن انتقاد از حذف مدارس نمونه دولتی گفت: مدارس نمونه دولتی مدارس بودند که ظرفیت آنها بیشتر از دانش آموزان روستایی و مناطق محروم شکل میگرفت با این وجود در بین تمام مدارس دولتی شامل استعدادهای درخشان و شاهد مدارس نمونه دولتی را که به قشر محروم خدمت میکردند از بین بردند.
وطن دوست با بیان اینکه ارزیابی یک شخص در قالب کنکور ظرف سه چهار ساعت ممکن است کل زندگی و سرنوشت او را تحت شعاع قرار دهد، تصریح کرد: سوال این است که اگر یک روز قبل از برگزاری کنکور اتفاقی برای یکی از داوطلبین بیفتد آیا او باید از امکانات و آینده شغلی محروم شود. معتقدم اگر کیفیت آموزش برای مسئولان امر ارزش داشته باشد به جای کنکور سنجش افراد باید در یک بازی سه تا چهار ساله صورت بگیرد و صرفاً هم توانایی علمی بررسی نشود بلکه توانایی مهارتی افراد هم سنجیده شود چرا که الان فقط بحث علمی مد نظر است و همین مسئله باعث شده تا کسانی که توانایی در اجرا دارند زندگی برای آنها زهر شود و این افراد در دبیرستانهای ما از بین بروند.
وی با بیان اینکه امروز هدایت تحصیلی دانش آموزان در دبیرستان به سمت ضلالت تحصیلی پیش رفته افزود: امروز برخی مدارس صرفاً برای اینکه کلاسهای درس خود را پر کنند بدون توجه به بعد علاقه به دانش آموزان میگویند که در چه رشتهای تحصیل کنند و این دانش آموزان را از مسیر منحرف میکند.
سهمیه مناطق محروم توهین به دانش آموزان است
زارعی دیگر عضو شورای مرکزی بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان نیز با اشاره به سهمیه مناطق محروم در کنکور گفت: معتقدم نیازی به اختصاص سهمیه کنکور به مناطق محروم نیست و این یک توهین به دانش آموزان است.
وی افزود: معتقدم باید امکانات آموزشی در مناطق اروم فراهم شود تا دانش آموزان این مناطق هم در یک شرایط مساوی با سایر دانش آموزان دیگر مناطق رقابت کنند