اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل طی بیانیهای به ارائه راهکارهایی برای جلوگیری از فرار مالیاتی در کشور پرداخته است.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل طی بیانیهای که با عنوان بیانیه مالیاتی شماره ۱ این اتحادیه منتشر شده به ارائه راهکارهایی برای جلوگیری از فرار مالیاتی در کشور پرداخته است.
متن این بیانیه به شرح زیر است: امروزه که فضای کشور متاثر از افزایش قیمت بنزین، حواشی و اتفاقات تلخ بعد از آن است، نخبگان، متخصصین و مهمتر از همه دولت میداند که جلوگیری از فرار مالیاتی در جهت جبران کسری بودجه دولت بوده است، کسری بودجهای که در پی کاهش صادرات نفت به اوج خود رسیده است.
حال مسئله این است که آیا راه بهتری برای جبران کسری بودجه یا افزایش درآمدهای دولتی وجود ندارد؟
با نگاهی موشکافانه به تاریخ میتوان دریافت که قبل از اکتشاف نفت در ایران، سیستم مالیات مهمترین ابزار تامین هزینههای عمران و آبادانی در کشور بوده است، سیستمی که امروزه به فراموشی سپرده شده است.
لازم به ذکر است که تمامی اقتصاددانان با هر گرایش و سلیقهای بر این موضوع که بهترین روش تامین مالی بودجه برای اداره کشور، مالیات است، اجماع دارند؛ چرا که این روش دارای کمترین فشار تورمی بر مردم است.
درواقع دولت میتواند بدون اینکه نرخهای مالیاتی فعلی افزایش یابد و به مودیان فعلی فشار وارد شود، با تعریف پایههای مالیاتی مغفول مانده و همچنین بستن راههای فرار مالیاتی سهم مالیات دربودجه سال ۱۳۹۸ را به میزان بالایی افزایش دهد و سهم نفت را در سند مالی کشور به حداقل برساند.
با این وجود حدود ۴۰ درصد اقتصاد کشور از مالیات معاف است و این امر، در کنار پایین بودن نرخهای مالیاتی و فرارهای مالیاتی گسترده، باعث شده میزان درآمدهای مالیاتی در کشور به نسبت حجم اقتصاد، پایین باشد که نسبت ۸ درصدی سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی در ایران بیانگر و شاهد این مدعاست.
این مهم در حالیست مسئولان سازمان امور مالیاتی، رقم ۴۰ هزار میلیارد تومان را برای فرار مالیاتی اعلام کردهاند، رقمی که گاها بسیار بیشتر از این مقدار و تا ۷۰ هزار میلیارد تومان برآورد می شود و به راحتی و بدون هزینه و اعتراضات گسترده میتوانست ثروتی مطمئن نصیب دولت بکند.
محل سوال اینجاست، کجای دنیا قشرهای محرومتر جامعه، چون کارگر و کارمند مالیات میپردازد، ولی قشرهای ثروتمند و میلیاردرها از دادن مالیات طفره میروند؟
طبق اقرار رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، بررسی لیست تراکنشهای مالی ۳۰۰ هزار نفر میلیاردر نشان میدهد که نیمی از آنان مودی مالیاتی نیستند و نیم دیگر هم کمتر از آنچه لازم است مالیات میپردازند.
بعد از فرار مالیاتی میلیاردرها، نوبت به فرار مالیاتی اقشار پردرآمد، چون پزشکان و وکلا میرسد که هر کدام به نحوی از زیر این مسئولیت اجتماعی شانه خالی میکنند که البته مسئولیت این فرار هم به دوش مسئولین دولتی و هم پرداخت کنندگان است.
همچنین پژوهشها نشان میدهد سیستم مالیاتی ایران در سه بخش «مالیات بر واردات، مالیات بر ارزشافزوده و مالیات بر شرکتها» از بخش تولید در اقتصاد رسمی مالیات میگیرد، اما زورش به دلالان زمین، مسکن، سهام، دارندگان خانههای خالی، گردانندگان نقدینگی سرگردان و... نمیرسد.
سوال قابل تامل این است که چرا دولتها به جای اقشار کم درآمد جامعه دست در جیب ثروتمندان نمیکنند؟ چرا کارمندان ۹ درصد از مالیات و ثروتمندان فقط ۲ درصد میپردازند؟ چگونه است که در سال رونق تولید از تولیدکنندگان مالیات اخذ میشود، اما از دلالان، بورس بازان و خانههای خالی مالیات اخذ نمیشود؟
از طرفی دیگر بنابر بررسیهای انجام شده حدود ۲۰ درصد از اقتصاد کشور زیرزمینی تخمین زده میشود که به تبع در چنین شرایطی (فعالیت در عرصه اقتصادی زیرزمینی) امکان ظهور و بروز فرارهای مالیاتی تشدید خواهد شد.
این مقوله نیازمند شفافیت و نظارت دو چندان است تا با جلوگیری از فساد، مالیات واقعی اخذ شود و جلوی مفسدین هم گرفته شود.
پیشنهادات اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل برای جلوگیری از فرارهای مالیاتی و اخذ دقیق و عدالت محور مالیات با اجرای طرح جامع مالیاتی منوط به بند ۱۷سیاستهای اقتصاد مقاومتی (در این بند بر این موضوع تاکید شده که دولت باید نظام درآمدی خود را با افزایش سهم درآمدهای مالیاتی اصلاح کند) به شرح زیر است: ۱. تغییر سیستم مالیاتی کشور از شیوه فعلی به «مالیات بر مجموع درآمد» (سیستم مالیات بر مجموع درآمد: بازتوزیع درآمدها را به شکل موثری از طریق نرخهای تصاعدی ساده میکند، شناسایی فقرا و فسادهای مالی از طریق این سیستم مالیاتی راحتتر انجام میگیرد، گسترش پایه مالیاتی و بهتبع آن کاهش نرخهای مالیات، گرفتن ابتکار عمل را از سفتهبازان و دلالان و هدایت سرمایهها به سمت تولید)
۲. ایجاد نظام «مالیات هوشمند» هوشمند سازی یا مدرن سازی نظام مالیاتی منوط به دریافت تمامی ریزدادههای مربوط درآمد، ثروت و مصرف افراد است.
۳. ایجاد شفافیت مضاعف در ساز و کارهای مدیریتی و فرآیندهای مالیاتی از جمله شفافیت در تراکنش هاست. در حالیکه مشکل اصلی در تراکنشهای سوداگرانه، مسئله پولشویی و فرار مالیاتی، ریشه در حسابهای شخصی افراد دارد.
عدم توجه و سرعت عمل مسئولین امر نسبت به بندهای پیشنهادی علاوه بر هدر رفت سرمایههای ملی منجر به افزایش ضریب جینی و به تبع آن افزایش فاصله طبقاتی و نیز اتفاقات ناگواری، چون کاهش عدالت اجتماعی، کاهش درآمدهای دولتی و کاهش بودجه میشود.
امید است مسئولان مربوطه همانگونه که به حسابهای مردمی در پی واریز یارانه معیشتی سرک میکشند، برای جلوگیری از فرار مالیاتی به حساب ثروتمندان هم سرک بکشند. اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در بیانیهها و نامهها و اقدامات متعدد در آینده بخشهای مختلف نظام مالیاتی را بررسی و پیگیری خواهد کرد و نتایج این پیگیریها را به استحضار ملت شریف ایران خواهد رساند.