سطحی شدن، آفت اصلی نشریات دانشجویی است / در بزنگاه‌ها تحلیل به موقع نداریم

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، میزگرد نشریات دانشجویی با عنوان ظرفیت‌های مغفول نشریات در دانشگاه‌ها با حضور سردبیران سه نشریه از دانشگاه های تهران، شریف و امیرکبیر در خبرگزاری دانشجو برگزار شد.

در این میزگرد شاکر، سردبیر روزنامه شریف، فلاح، سردبیر نشریه راهرو دانشگاه امیرکبیر و محمودی، سردبیر نشریه ۱۴۰۴ دانشگاه تهران حضور پیدا کردند که مشروح بخش اول این میزگرد در ذیل آمده است: 

 

در ابتدا شاکر با اشاره به ظرفیت‌های مغفول نشریات و کار‌هایی که برای آن باید کرد، گفت: در مورد نشریات دانشجویی یکی از مسائلی که معمولا در دانشگاه‌ها مورد بحث است بودجه است؛ اما در دانشگاه ما حداقل‌هایی برای این موضوع در نظر گرفته شده و نشریاتی که در دانشگاه صنعتی شریف منتشر می‌شوند، توسط خود دانشگاه چاپ و بعضی حتی چاپ رنگی هم می‌شود.

وی ادامه داد: فضای نشریاتی دانشگاه شریف حداقل از نظر کمی پیشرفت خوبی داشته است؛ چرا که امکاناتی برای چاپ رایگان نشریات در نظر گرفته شده است، ولی از سوی دیگر مشکلاتی در نشریات دانشجویی دانشگاه وجود دارد و ظرفیت‌هایی نادیده گرفته شده. برای مثال موضوعاتی که ما در نشریات دانشجویی می‌بینیم، مسائلی است که در مطبوعات بیرون از دانشگاه نیز وجود دارد و با همان ادبیات و قالب و فرم در نشریه دانشجویی مطرح می‌شود. این مسئله درست است که خیلی از دانشجویان روزنامه یا سایت‌های خبرگزاری‌ها را مطالعه نمی‌کنند؛ اما آنچه که در نشریات دانشجویی می‌آید باید با خود دانشگاه و مسائل دانشجویی ارتباطی داشته باشد.

شاکر اضافه کرد: مسائلی مثل آینده دانشجویان، پرداخت آن‌ها به تکنولوژی و امثالهم در نشریات دانشجویی جای خالی بسیاری دارد. نشریات تشکلی اغلب به سمت اتفاقاتی که در جامعه رخ می‌دهد، می‌روند و بسیاری از اوقات ادبیات سیاسی که در بیرون از دانشگاه وجود دارد را استفاده می‌کنند؛ در حالی که همین نشریات در مسائل مهم تری که در خود دانشگاه وجود دارند، می‌توانند تاثیرگذار باشد.

سردبیر روزنامه شریف گفت: مسئله طرح توسعه دانشگاهی، که در دانشگاه تهران نیز سروصدا ایجاد کرد، درباره دانشگاه شریف نیز صدق می‌کند و دانشجویان کم کم با این موضوع مواجه خواهند شد و چالش‌های زیادی بین مردم و دانشگاه پیش خواهد آمد. این یکی از مسائلی است که مربوط به دانشگاه است و روزنامه شریف آن را پیگیری کرد. چنین مسائلی نیازمند بررسی و برگزاری نشست و میزگرد و صحبت با رسانه‌ها است. تا اینکه ماجرای دانشگاه الزهرا (س) و تهران دوباره تکرار نشود.

 

کسری فعالیت نشریاتی‌ها و در نظر گرفته نشدن مشکلات این چنینی به خودی خود یکی از ظرفیت‌های مغفول نشریات دانشجویی است.

شاکر تصریح کرد: یکی دیگر از مسائلی که در بحث نشریات مغفول مانده، فرم‌های نشریات است. فرم‌های تکراری یکنواخت در نشریات باعث می‌شود تا جذابیتی که این نشریه می‌تواند داشته باشد را از دست بدهد. برای مثال اکثر نشریات به دنبال یادداشت نویسی رفتند و معمولا بعد از چک کردن چند خبرگزاری و چند کتاب یادداشتی با همان سبک و سیاق رسانه‌ها منتشر می‌کنند و قالب‌های دیگر مثل مصاحبه، گزارش و امثالهم در این نشریات کم دیده می‌شود. همچنین کار‌های میدانی در نشریات دانشجویی بسیار کم انجام می‌شود و دانشجویان ترجیح می‌دهند پشت سیستم بنشینند و نشریه‌ای را دربیاورند.

 

وی افزود: بعضی اوقات نشریات دانشجویی مخاطبین خود را به خوبی انتخاب نمی‌کنند، چون مخاطب یک نشریه کل دانشگاه می‌تواند باشد؛ اما نشریات دانشجویی بعضا برای نشریات خود، مخاطب خاص تعیین می‌کنند و این در حالی است که بسیاری از دانشجویان در تشکل‌ها عضو نیستند و در واقع قشر خاکستری دانشگاه را تشکیل می‌دهند این طرز تفکر که به ما می‌گوید مخاطب نشریات فقط فعالان دانشجویی هستند برخی موارد اشتباه است چرا که ما می‌توانیم بر طیف گسترده‌ای از دانشجویان تاثیرگذار باشیم.

شاکر با اشاره به اینکه دیدگاه‌های مختلف و متفاوت در نشریات دانشجویی کم شده است، گفت: امروز نشریات دانشجویی خیلی کمتر به بررسی مسائل متفاوت و جذاب از دیدگاه‌های مختلف می‌پردازند و بیشتر نشریات در حال تلاش برای این هستند که یکسری از مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را اثبات کنند.

 

سبحان فلاح، سردبیر نشریه راهرو پیرامون ظرفیت مغفول نشریات دانشجویی گفت: امروز با مسئله بی توجهی جدی مسئولان دانشگاه‌های مختلف مواجه هستیم و اگر هم توجهی به نشریات صورت بگیرد، همان بحث کمی گرایی نشریات در دانشگاه‌ها است. عموما نشریاتی که در دانشگاه‌ها منتشر می‌شود نشریات باکیفیتی نیستند و به مسائل جذاب و دانشجو پسند نمی‌پردازند و یا منظم و به موقع چاپ نمی‌شوند؛ برای مثال در یک دانشگاه بالای صد نشریه چاپ می‌شوند که هیچ کدام به صورت منظم بیرون نمی‌آیند و نهایتا دو یا سه نشریه هستند که به موقع چاپ می‌شوند و به دست دانشجویان می‌رسند.

وی با اشاره به افت جدی که در مسئله نشریات دانشجویی روبرو بوده ایم، گفت: حال نشریات دانشجویی امروز چندان خوب نیست و سایر نشریاتی که از سال ۹۲ به بعد در دانشگاه‌ها به انتشار می‌رسند بی کیفیت شده اند. یکی از افتخارات برخی نشریات این شده است که ما نهایتا به صورت دو هفته یکبار به صورت منظم نشریه را به دست دانشجویان می‌رسانیم و به این فکر نمی‌کنند که در این نشریه باید به چه نکاتی بپردازند و از سوی دیگر وزارت علوم نیز ملاک برتری نشریات دانشگاه‌ها را از نظر کمیت بررسی می‌کند و به کیفیت نشریات کاری ندارد؛ البته همین موضوع کمی گرایی نیز به خودی خود مورد توجه قرار نمی‌گیرد. برای مثال دانشگاهی مثل امیرکبیر و تهران از نظر بودجه‌ای و تامین هزینه‌های چاپ مورد حمایت قرار نمی‌گیرند و همین کمی بودن نشریات نیز محل چالش است و این حداقل‌هایی است که باید برای نشریات تامین شود، اما متاسفانه تامین نمی‌شود.

وی ادامه داد: یکی دیگر از ظرفیت‌های مغفول نشریات در کشور ما نداشتن مطالب دسته بندی شده به صورت پرونده ای، عمیق و مسئله محور می‌باشد. به نوعی نشریات دانشجویی کشور ما محل حرف‌های بزن درو شده است هر روز حرف جدید در نشریات گفته می‌شود که محور خاصی ندارد و در بستر خاصی نیست و یا به صورت پرونده ویژه مورد توجه قرار نگرفته است حتی در بهترین نشریات دانشجویی کمتر دیده می‌شود که مسائل به صورت محوری و پرونده‌ای مورد رسیدگی و بررسی قرار گیرد بلکه اکثر موارد به صورت سطحی حرفی زده شده و از آن رد می‌شوند.

سردبیر نشریه راهرو با اشاره به مطالب نشریات قوت قلم و تحلیل دانشجویی را در خود ندارند، گفت: اغلب نشریات کارشان این شده است که سوژه‌های روزنامه‌ها و رسانه‌های کشور را بررسی می‌کنند و از همان تحلیل‌ها مطلبی تولید می‌کنند؛ در حالی که دانشجو نباید از زاویه دید عموم رسانه‌ها به مسائل کشور نگاه کند؛ بلکه این نگاه باید متفاوت باشد. همچنین سوژه‌های نابی در دانشگاه وجود دارد که نشریات می‌توانند به آن بپردازند مثل پولی شدن دانشگاه‌ها مسئله مهمی که هر روز در حال گسترش بیشتر است و هیچ دانشگاهی به صورت خاص و ویژه به آن نپرداخته است نهایتا یادداشتی در یک نشریه برای آن چاپ می‌شوند و از آن رد می‌شوند.

 

فلاح تصریح کرد: یکی از مسائلی که خیلی کم به آن پرداخته می‌شود، این است که در برابر موضوعات مهم روز کشور موضع گیری که در بزنگاه‌ها باید داشته باشند و تحلیل به موقع کنند را ندارند و متاسفانه یک موضوع مهمی در کشور اتفاق می‌افتد و بعد از دو یا سه هفته نشریات تازه شروع می‌کنند به موضع گیری درباره آن و باز هم آن تحلیل کلیشه‌ای است. یعنی نه تنها نشریه دیر به چاپ رسیده است؛ بلکه تحلیل به موقع هم از موضوع نداشته است و به نظرم به نوعی نشریات تبدیل شده اند به جایی برای دانشجویانی که همه کار‌های خود را انجام داده اند و وقت اضافه شان را صرف نشریه می‌کنند و در واقع اولویت آخر دانشجویان شده است.

 

وی ادامه داد: حداقل کاری که نشریات می‌توانند انجام بدهند، این است که موضوع گیری سریع و به موقع در مواجهه با مسائل مهم کشور داشته باشند. متاسفانه نشریات امروز ما تحلیل به موقع ندارند؛ در حالی که ارائه تحلیل به موقع یکی از مزیت‌های دانشجویان این دانشگاه است، اما متاسفانه حدود دو سه سالی است که در دانشگاه عکس العمل سریع نسبت به اتفاقاتی که در جامعه می‌افتد نمی‌بینیم برای مثال مسئله دی ماه ۹۶ که اتفاق افتاد فقط یک یا دو نشریه بودند که در بزنگاه دست به چاپ نشریه با تحلیل زدند.

 

محمودی، سردبیر نشریه«۱۴۰۴» دانشگاه تهران نیز با اشاره به اینکه نشریات دانشجویی ظرفیت‌های بسیاری دارند که مغفول مانده است، گفت: متأسفانه نشریات دانشجویی تبدیل به محل تمرین برای دانشجویانی که می‌خواهند در فضای نوشتن کار کنند، شده در حالی که نشریات نباید اینگونه باشد. بلکه باید محلی باشد برای حل مسائل ودغدغه هایی که در کشور وجود دارند. 

 

وی ادامه داد: متأسفانه نشریات ما مسیر و نقطه آغاز و پایان ندارند. مشخص نیست که از کجا و برای چه چیزی دغدغه دارند. حداقل این است که باید مشخص شود کدام نشریات در دسته واکنش های سریع قرار دارند . کدام نشریات در دسته نشریات مسئله محور. در حال حاضر هنوز نه نشریات واکنش سریع خوبی داریم، نه نشریات مسئله محور خوب و اگر بخواهند مسئله ای را پیگیری کنند معمولا خسته می‌شوند و رها می‌کنند. همچنین نشریات اصلی که در واقع تریبون تشکلها هستند باید خط خود را مشخض کنند. با سیر مشخص و هدف گذاری دقیق و تیم حرفه ای کار کنند و واکنش سریع آن‌ها مشخص باشد.