وزیر امور خارجه ایران گفت: اگر حمایتهای شهید سلیمانی نبود، امکان نداشت در کنفرانس بن توفیقاتی به دست آوریم.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بعدازظهر امروز (سهشنبه) در مراسم گشایش رسمی انجمن علمی دیپلماسی ایران در سالن شهید سپهبد قاسم سلیمانی دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه طی سخنانی با تبریک دهه فجر انقلاب اسلامی به نقش دیپلماسی در روابط بین الملل و زندگی روزمره ساکنان کره خاکی پرداخت و عنوان کرد: با توجه به تصورات نادرست از دیپلماسی در کشور مایلم اهمیت دیپلماسی را برای آینده کشور بیان کنم.
بعید میدانم از زمانی که ارتباطات بین اقوام و ملتها شروع شد، این ارتباطات بدون استفاده از فنی به نام دیپلماسی به نام روش ارتباط گیری به نام کاستن هزینه ها، نهادینه کردن دستاوردها، توانسته باشد نظم ونسقی به ارتباطات بین اقوام و گروهها بدهد.
وی گفت: هر ابزاری که برای پیشبرد اهداف استفاده شده در نهایت بدون نوعی گفتگو و نوعی مذاکره و نوعی دیپلماسی نتوانسته نتیجه آن تلاشها را به ثمر برساند.
ظریف با بیان اینکه در دنیای امروز ابزار قدرت متنوع شده و در جهان در حال تحول و در حال گذار، ابزار قدرت نمیتواند فقط ابزار مادی قدرت باشد، اظهار داشت: زمانی تنها ابزار قدرت جنگ بود، قدرت نظامی بود، دولتها هم انحصار ابزار جنگی را داشتند، حتی در تعریف دولت برای اینکه استقلال دولتی را بشناسند توانمندی استفاده از ابزار خشونت سازمان یافته، یکی از ضرورتهای دولت شد.
وی گفت: طبیعی بود ملاک و میزان قدرت یک کشور تعداد ارابههای جنگی و قایقهای توپدار باشد. دیپلماسی هم در آن زمان وجود داشت، کدام جنگ بدون مذاکره پایان یافت؟ اما دیپلماسی یک وسیلهای بود برای استفاده از یک نوع قدرت، در واقع آنچه در صحنه میدان عملی میشدف دیپلماتها براساس توانمندی همان را با یک زبانی تبدیل به واقعیات میکردند. گرچه در بسیاری شرایط دیپلماتها میتوانستند یک شکست قطعی را به کمتر از شکست تمام کنند.
ظریف افزود: دیپلماسی به شدت مورد بی توجهی و ظلم قرار گرفته وقتی که قرارداد ترکمانچای به عنوان یک قرارداد ننگین شمرده میشود بدون اینکه توجه شود دیپلماتها به جای اینکه مرز کشور به قزوین تمام شود به رود ارس کشاند. قدرت نظامی قدرتی بود که بر میدان حکومت میکرد و در میدان دیپلماسی دست دیپلماتها را میبست، ولی آن دیپلماتی که توانست از ارتش شکست خورده در کناره قزوین مرز کشور را در ارس بنا کند، تلاشی کرد برای اینکه آن قدرت را قدری تعدیل کند.
وی گفت: این تازه مربوط به زمانی بود که قدرت با قایقهای توپدار، ارابهها و تعداد تانک و توپها شناخته میشد. به تدریج منابع قدرت متکثر شد، وقتی قدرت اقتصادی به میان آمد، دیپلماسی اقتصادی هم رشد کرد. قدرت فرهنگی به میان آمد، شاهد دیپلماسی فرهنگی بودیم. در دهه ۷۰ میلادی یکی از ابزارهایی که آمریکا در برخورد با شوروی استفاده میکرد، دیپلماسی آموزشی بود. تعداد موسسات تحقیقاتی و آموزشی آمریکا در شوروی نشانگر اهمیت منابع تکثر قدرت و تکثر انواع دیپلماسی بود. در دنیای امروز ما منابع قدرت به شدت دچار تحول شده است.
وزیر خارجه بیان کرد: یعنی ارتش آمریکا میزان هزینهای که برای فائق آمدن بر قلبها و مغزها میکند بسیار هزینه سنگینی است. شاید از بودجه نظامی بسیاری از کشورها، به مراتب بیشتر باشد. آموزشی که به یک سرباز آمریکایی داده میشود در حوزه فرهنگ بسیار قابل توجه است. این نشانگر این واقعیت است که دنیا پذیرفته ابزار و منابع قدرت متکثر شده است. آن کسی که تفنگ دستش است آن هم به این تکثر و تنوع منابع قدرت باورمند شود و از این تکثر و تنوع منابع قدرت استفاده کند
رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: امروز دیپلماسی نه فقط ابزار نهادینه کردن دستاوردهای قدرت و کاستن هزینههای شکست، بلکه خود یک عامل قدرت است. یعنی شما بدون دیپلماسی نمیتوانید دستاوردهای قدرت را نهادینه کنید.
وزیر خارجه ادامه داد: علاوه بر آن بدون دیپلماسی نمیتوانید قدرتمند باشید. به دیپلماسی نیاز دارید که دستاورد میدانی داشته باشید، این واقعیت نه به معنای تسلیم است و نه به معنای پذیرش سلطه و نه به معنای قبول نظرات دیگران است. ظریف اضافه کرد: این واقعیت به معنای این است که کشورهای کم قدرتتر هم میتوانند در عرصه جهانی با استفاده از ابزاری که نیازمند قدرت مادی نیست، حضور فعال تری داشته باشند.
وزیر خارجه ایران بیان کرد: چند نفر از مردم عادی اسم کشور دماغه سبز را شنیده اند، ولی به خاطر این دیپلمات قوی این کشور نقش اساسی در تدوین حقوق بین الملل دریاها داشت.
وی همچنین گفت: اگر قرار بود ملاک تعیین کننده نقش یک کشور هزینه نظامی آن باشد امریکا ۶۰۰ میلیارد دلار هزینه نظامی اشت ما شش میلیون دلار، عربستان ۷۶ میلیارد دلار، آیا عربستان از ما قویتر است؟
ظریف با بیان اینکه ابزار قدرت ما تکیه بر مردم است، اظهار داشت: اینکه شما یک آدمی داشته باشید مثل برادر عزیزم شهید سپهبد سلیمانی که بعد از شهادتش قدرتش بیشتر از قبل از شهادتش باشد، سلیمانی وقتی هم بود بسیار موثر و بی نظیر بود، ولی بعد از شهادتش بی نظیرتر شد، چون فقط ابزار مادی قدرت نیست که برای شما قدرت میآفریند.
وی گفت: اگر قبول داریم که باید قبول داشته باشیم که شهادت میتواند قدرت بیافریند چرا قبول نداریم که دیپلماسی هم میتواند قدرت بیافریند. ابزار قدرت در جهان پساغربی متکثر شده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: دیپلمات خوب میتواند یک کشور ضعیف را در صحنه بین المللی معرفی و قدرتمندتر از صحنه بین المللی استفاده کند و یک دیپلمات ضعیف میتواند کشور را ضعیفتر کند. دیپلمات میتواند واقعیتهای پیرامونی را تعدیل کند.
ظریف با بیان اینکه دیپلماسی در برابر قدرت نظامی نیست، اظهار داشت: برخی دوستان ما فکر میکنند اگر بپذیرند دیپلماسی مهم است یعنی بپذیرند ما باید واداده باشیم. دیپلماسی در کنار قدرت نظامی است. همین ساختمان که به نام شهید سلیمانی نامگذاری شده هر سه شنبه شاهد یک جلسه مهم بین بنده و آقای سلیمانی بود که چگونه میشود دیپلماسی در کنار میدان استفاده شود. هر زمان دیپلماسی نیاز به میدان دارد از آن استفاده کنیم و برعکس.
وی بیان کرد: در مذاکرات بن در صلح افغانستان اگر حمایتهای سردار سلیمانی نبود امکان نداشت توفیقات را در کنفرانس بن به دست آوریم. میزان کمکی که سردار سلیمانی برای دستیابی به توافق بن کرد، از میزان کمک هر کسی بیشتر بود. دیپلماسی و توان میدانی مکمل هم هستند نه تضعیف کنند هم.
ظریف در ادامه اظهاراتش خاطرنشان کرد: قدرت ما از بطن مردم است، صنایع نظامی ما را همین مردم ساخته اند. صنایع نظامی ما از جای دیگر نیامده و بپذیریم همه چیز ما مردم است و دیپلماسی ما هم مردم است. اگر بپذیریم مبنای قدرت ما مردم است، اقتصادیون، نظامیان، فرهیختگان و دانشگاهیان ما و ... همه میشوند تبلور مردم.
رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: هیچ توافقی در هیچ زمانی چه توافق خوب یا بد بدون دیپلماسی و مذاکره به دست نیامده است. مذاکره چیز بدی نیست، ابزار است و قرار است همه از این ابزار استفاده کنیم. آن کسی که میجنگد حتی اگر پیروز شد باید مذاکره و توافق کند.
به گزارش فارس، ظریف گفت: در میدان جنگ خیلی چیزها تعیین میشود، ولی آینده تعیین نمیشود، آینده در مذاکره تعیین میشود.
وزیر خارجه افزود: مذاکره خودش مقاومت است. در روزهایی از مذاکرات برجام خیلی از همکاران من راحتتر بودند در جبهه بودند تا در پشت میز مذاکره، چون مذاکره هم همان است. در جبهه میشود تسلیم دشمن شوید، در مذاکره هم میشود تسلیم شود. حتی برای گفتگو نمیتوانید بدون باور کردن خودتان، گفتگو کنید.
وی گفت: خیلی از همسایگان میگویند چرا ما را تحویل نمیگیرند؟ به خاطر این است که خودشان را باور نکرده اند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: دنیای کنونی، دنیای دیگری است. ابزارهای دنیای کنونی ابزارهای دیگری هستند، دیپلماسی یکی از این ابزارهاست. انشاءالله این انجمن در این مسیر در جهت اهداف انقلاب اسلامی در گام دوم نقش خوبی را ایفا کند.