وضعیت فقرا از دوران پهلوی تا انقلاب اسلامی / خودکفایی و اشتغال مددجویان کمیته امداد بجای تامین و حمایت دولتی

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، کارآفرینی و سطح اشتغال بالا در اقتصاد یکی از مهمترین مولفه‌های توسعه به شمار می‌رود، مولفه‌ای که در تعیین سطح زندگی افراد جامعه و بستر سازی برای افزایش نرخ مشارکت اجتماعی بسیار موثر است. زمینه‌های اشتغال همواره برای گروه‌های برخوردار جامعه فراهم است، اما درگرماگرم فشار‌های اقتصادی نیازمندان و آسیب دیدگان جامعه اگر تحت پوشش‌های حمایتی معیشتی و آموزشی دولت‌ها قرار نگیرند بسیاری از استعداد‌های نهفته‌ی این قشر هیچ گاه به منصه ظهور نمی‌رسد و آینده‌ی روشنی برای این گروه از جامعه دیده نمی‌شود. کمیته امداد امام خمینی (ره) به عنوان یکی از نهاد‌های شناخته شده حمایتی علاوه بر حمایت‌های مختلف معیشتی در زمینه اشتغالزایی فعالیت‌هایی دارد که شاید مردم کمتر با آن آشنا باشند. حجت الله عبدالملکی؛ معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد دراین باره با ما گفتگو کرده است.

رفع فقر و بی نیازی فقرا از حمایت‌های دولتی و حاکمیتی یکی از مهمترین اولویت‌های مورد نظر کمیته امداد است، مولفه‌هایی که بتواند علاوه بر رفع فقر و محرومیت، خانواده‌های کم توان و آسیب پذیر را به حدی از ثبات درآمدی برساند که در آینده پایداری اقتصادی بخشی از زندگی طبیعی معیشتی آن‌ها به شمار رود. کمیته امداد امام خمینی (ره) از بدو تاسیس تا کنون در زمینه فقر زدایی از خانواده‌های نیازمند و توانمند سازی آن‌ها توفیقات قابل قبولی داشته است. ایجاد ۲ میلیون فرصت شغلی در طول حیات کمیته امداد برای خانواده‌های محروم که منجر به خودکفایی اقتصادی و اشتغال زایی ۷۰۰ هزار خانواده تحت پوشش شده، تعداد خانوار‌های خود کفا را بیش از پیش افزایش داده است. کمیته امداد تعداد خانوار‌های خودکفا را به سهولت اعلام نمی‌کند و با سخت گیری تلاش می‌کند میزان خودکفایی خانواده‌ها را افزایش دهد، تا زمانی که خودکفایی به ثبات لازم نرسد این موضوع از سوی کمیته امداد اعلام و تایید نمی‌شود.

هرخانوار تحت پوشش حمایت‌های کمیته امداد که به خودکفایی درآمدی می‌رسد منجر به کاهش چه میزان هزینه‌های حمایتی بر بودجه کشور می‌شود؟

تا کنون ۷۰۰ هزار خانواده تحت پوشش کمیته امداد خودکفا شده اند. با توجه به وضعیت اقتصادی کنونی هر خانواده‌ای که به مرز خودکفایی می‌رسد نزدیک به ۴ میلیون از هزینه‌های حمایتی کشور را کاهش می‌دهد. به طور میانگین خودکفایی خانوار‌های تحت پوشش کمیته امداد سالانه نزدیک به ۳ هزار میلیارد تومان صرفه جویی در بودجه عمومی کل کشور رقم می‌زند، لذا برنامه اشتغال امداد را می‌توان موضوع دو سر بردی عنوان کرد که از یک جهت باعث تقویت تولید و اشتغال محرومین و رفع نیازمندی‌های آن‌ها واز سوی دیگر منجر به صرفه جویی در منابع عمومی حمایتی می‌شود. از ۲ میلیون فرصت شغلی ایجاد شده تقریبا ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار مورد آن طرح‌های اقتصادی خرد و کوچک بوده و حدود ۳۰۰ هزارفرصت شغلی در حوزه حمایت‌های کارگری و تعامل با کارفرمایان برای ایجاد فرصت شغلی به مددجویان کمیته امداد صورت گرفته است. استخدام مددجویان کمیته امداد در کارگاه‌ها و واحد‌های تولیدی در ازای بسته‌های تشویقی از جمله پرداخت وام قرض الحسنه و پرداخت حق بیمه افراد برای دوره‌های دو، سه و چهار ساله انجام می‌شود که علاوه بر افزایش تخصص این افراد منجر به ایجاد شغل پایدار برای آن‌ها می‌شود.

کمیته امداد سالانه موظف به ایجاد چند فرصت شغلی در کشور است؟

برنامه ششم توسعه پنج ساله کشور تکالیفی برای کمیته امداد مشخص کرده است براین اساس کمیته امداد امام موظف به ایجاد ۷۰ هزار فرصت شغلی در هر سال است. خوشبختانه امروز که سال سوم برنامه را پشت سر می‌گذاریم کمیته امداد موفق به عبور از حد تعیین شده در ایجاد فرصت شغلی برای مدد جویان خود شده است. ۱۷۰ هزار فرصت شغلی در سال اول اجرای برنامه ششم توسعه، ۱۴۸ هزار فرصت شغلی در سال دوم و ۱۳۰ هزار فرصت شغلی در سومین سال بالغ بر ۴۵۰ هزار فرصت شغلی رقم زده است، در حالی که ما از سقف تکلیفی خود در قانون برنامه ششم عبور کردیم. ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر از سوی کمیته امداد علاوه بر درآمد زایی و ایجاد اشتغال به روند رشد تولید و تقویت اقتصاد خانواده‌های مددجویان کمک شایان توجهی کرده است.

وضعیت امداد رسانی قبل و بعد از انقلاب به خانوار‌های فقیر و کم درآمد چه تغییراتی کرده است؟

بعد از پیروزی انقلاب وضعیت فقر در کشور متفاوت از گذشته شده بنحوی که طبقه محروم جامعه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با خطر مرگ ناشی از گرسنگی دست و پنجه نرم می‌کردند در حالی که مددجویان بعد از انقلاب اسلامی وضعیتی به مراتب مطلوب‌تر از آن زمان دارند. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی سوء تغذیه عامل مهمی در مرگ ومیر طبقه ضعیف جامعه به شمار می‌رفت در حالی که دغدغه اصلی کمیته امداد در آغاز دهه پنجم انقلاب دغدغه نجات محرومان ازمرگ ناشی از گرسنگی نیست، بلکه از این مساله به طور کامل عبور کردیم، دغدغه کنونی کمیته امداد ایجاد اشتغال برای مدد جویان، تامین مسکن و آموزش مناسب و رشد فرهنگی و معنوی است.

آیا کمیته امداد برنامه خاصی برای اشتغال و فعالیت‌های اقتصادی مدد جویان با استعداد و نخبه اندیشیده است؟

بسیاری از مدد جویان کمیته امداد افراد با استعدادی هستند که از نظر فکری و فرهنگی در جایگاه‌های بالایی قرار دارند، اما از لحاظ درآمدی ومعیشتی در تنگنا به سرمی برند. جوانانی که با کسب رتبه‌های بالای کنکور جزء استعداد‌های کشور به شمار می‌روند که تعدادی از آن‌ها تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان هستند که نام آن‌ها به عنوان نخبه ملی ثبت شده است. دانشجویان نخبه تحت پوشش کمیته امداد با دریافت حمایت‌های لازم در مشاغل نوین و دانش بنیان کسب و کار‌های متفاوتی راه اندازی کرده اند، کسب و کار‌هایی که نوآوری مشخصه برجسته آن است. کمیته امداد برنامه‌های ویژه‌ای در راستای حمایت از اعضای دانش بنیان و فرزندان مستعد تحت پوشش با راه اندازی صندوق حمایت ازطرح‌های اشتغال نوین دانش بنیان و نوآورانه طراحی کرده که از بهار امسال مسوولیت اصلی حمایت از طرح‌های دانش بنیان به صورت ویژه دنبال شده است. حدود ۷۰ هزار دانشجو تحت پوشش کمیته امداد قرار دارند، دانشجویانی از مقاطع مختلف کارشناسی تا دکترا که امید می‌رود حضور فعال آن‌ها در جامعه منجربه توزیع نظامات اقتصادی عادلانه در کشور شود، مساله‌ای که ناعادلانه بودن آن پیش از پیروزی انقلاب اسلامی کلید خورده است.

 

کمیته امداد ورود جدی به کسب و کار‌های حوزه آی تی دارد، این حوزه به دلیل درآمد زایی آن مورد توجه بسیاری از نخبگان تحت پوشش کمیته است، نخبگان خلاقی که می‌توانند دراین بخش رویکرد‌های متفاوت و طرح‌های جدیدی ارائه دهند. طی دو سال گذشته هزاران نفر از مدد جویان کمیته امداد تحت آموزش‌های نوین و استعداد سنجی‌های مختلفی قرار گرفتند، چرا که موضوع شناخت استعداد‌ها و قابلیت‌های مدد جویان می‌تواند سرمایه‌های ذهنی پنهان آن‌ها را فعال کند و ارزش افزوده قابل توجهی به اقتصاد سرریز کند. مددجویان کمیته امداد طرح‌های دانش بنیان کشاورزی و تولید با روش‌های پیشرفته و حوزه‌های آی تی و آی سی تی و مشاغلی مبتنی بر فناوری اطلاعات را به دقت دنبال می‌کنند. در حوزه صنعتی تمایل به ورود به برخی از صنعت‌ها با فناوری بالا بسیار افزایش داشته است، بخش نساجی، تولید لوازم خانگی دانش بنیان مثل گهواره‌های هوشمند نوزادان و طراحی اپلیکیشن‌های بازاریابی و فروش محصولات و ورود به بخش تجهیزات روشنایی ال‌ای دی‌ها که طرح‌های دانش بنیان محسوب می‌شوند در کنار علاقمندی به موضوعات مرتبط با نانو تکنولوژی موضوعاتی است که مددجویان در آن وارد شده اند. تولید انرژی‌های پاکی، چون طرح‌های خورشیدی حرارتی در دو سال اخیر فعالیت‌های اشتغال مدد جویان کمیته امداد را از بخش سنتی به بخش دانش بنیان و مدرن تغییر داده است.