بازپس‌گیری حق عضویت به صندوق بین‌المللی پول ممکن است؟

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، کارشکنی آمریکا در روند دستیابی به منابع مالی برای مقابله با کرونا که مصداق «تروریسم بهداشتی» است، کارآمدی صندوق بین‌المللی پول (IMF) را زیر سوال برده و بر این اساس، یک نماینده مجلس هشدار می‌دهد که در صورت ناتوانی در اجرای تعهدات، ایران می‌تواند مبالغ پرداختی به عنوان حق عضویت به این صندوق را بازپس بگیرد.

سرنوشت درخواست ایران از صندوق بین‌المللی پول برای دریافت پنج میلیارد دلار وام از صندوق بین‌المللی پول برای مقابله با کرونا و کارشکنی آمریکا در این روند از مباحث مطرح در روز‌های اخیر بوده است.

این اقدام آمریکا که از آن می‌توان به عنوان تروریسم بهداشتی و پزشکی یاد کرد می‌تواند در روند ارایه خدمات بهداشتی و مقابله ویروس کرونا، اخلال ایجاد کرده و جان و سلامت صد‌ها نفر را به خطر بیندازد.

کارشکنی آمریکا در روند ارایه این تسهیلات در حالی است که بسیاری از کشور‌ها در مقابله با پیامد‌های بهداشتی و اقتصادی شیوع کرونا دچار چالش شده و منابع عظیم مالی برای این هدف اختصاص داده اند و حتی برای دریافت منابع مالی بیشتر به سراغ صندوق بین‌المللی پول نیز رفته اند.

در این میان، ایران علاوه بر کرونا با چالش تحریم نیز مواجه است که این موضوع بر سر راه اجرای برنامه‌های حمایت اقتصادی در مقابله با کرونا، چالش ساز شده است.

در صورتی که تحریم‌های شدید آمریکا و فشار‌های اقتصادی کاخ سفید در قطع دسترسی ایران به منابع مالی نبود، قطعا دولت ایران می‌توانست برنامه‌های منسجم‌تر و کارامدتری را در اجرای طرح‌های اقتصادی حمایتی در نبرد با کرونا اتخاذ کند.

در این رابطه، «محمد حسینی» عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: با توجه به اینکه ایران عضو صندوق بین‌المللی پول بوده و حق عضویت خود را در سال‌های گذشته پرداخت کرده است، این حق را دارد که از این صندوق در مواقع ضروری درخواست دریافت وام داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: همچنین هدف از تاسیس این صندوق نیز کمک به اعضا در زمان وقوع بحران‌ها و مشکلات اقتصادی بوده است.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اضافه کرد: ایران بر اساس مقررات صندوق بین‌المللی پول، با توجه به شرایط شیوع کرونا درخواست خود را به این صندوق ارائه کرده که توسط صندوق بین‌المللی پول باید بررسی شده و با درخواست ایران موافقت شود.

وی با اشاره به فشار‌های آمریکا و تحریم‌ها گفت: شنیده شده است که آمریکا تلاش می‌کند تا جلوی پرداخت این تسهیلات به ایران گرفته شود و حتی ادعا شده که این صندوق امکان دارد با درخواست ایران موافقت نکند.

وی گفت: بر اساس مقررات، درخواست تسهیلات از این صندوق برای اعضا محفوظ است و آمریکا و سایر کشور‌ها نمی‌توانند در این روند کارشکنی کنند.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به جریان داشتن درخواست ایران از صندوق بین‌المللی پول، اضافه کرد: باید منتظر ماند و مشاهده کرد که اعضای هیات مدیره صندوق تا چه حد با سیاست‌های آمریکا هماهنگ هستند.

وی افزود: در صورتی که اعضا با سیاست‌های آمریکا همراه باشند امکان دارد که از فشار‌های آمریکا تبعیت کرده و مانع دستیابی به ایران به این وام شوند، اما در صورتی که ترکیب هیات مدیره این صندوق با آمریکا همسو نباشند ایران می‌تواند به حق خود برسد.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: اگر صندوق بین‌المللی پول با سیاست‌های آمریکا همسو شده و با پرداخت وام به کشورمان موافقت نکند، ایران می‌تواند پرداخت‌های خود به این صندوق در سال‌های گذشته که به عنوان حق عضویت واریز شده را باز پس بگیرد.

حدود یک ماه از درخواست ایران برای دریافت وام پنج میلیارد دلاری از صندوق بین‌المللی پول می‌گذرد، اما هنوز صندوق با آن موافقت نکرده است.

با وجود شایعاتی که مبنی بر رد درخواست ایران مطرح می‌شود، مقامات بانک مرکزی ایران اعلام کرده اند بررسی درخواست ایران همچنان جریان دارد.

پیگیری‌ها در روز‌های گذشته نیز نشان می‌دهد که درخواست ایران هنوز در جریان بوده و تلاش‌ها برای دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول در حال انجام است.

رییس کل بانک مرکزی در ۲۱ فروردین امسال اعلام کرد: «حدود یک ماه پیش بعد از اعلام رسمی آمادگی صندوق بین‌المللی پول برای کمک سریع و بدون قید و شرط به کشور‌هایی که درگیر مقابله با ویروس کرونا هستند، درخواست ایران را برای استفاده از حق ایران از این حمایت صندوق اعلام کردم؛ اما افرادی در خارج، در صدد وارونه جلوه دادن تلاش‌ها و انحراف درخواست به‌حق ایران بوده‌اند.»

همتی با اشاره به مخالفت آمریکا برای کمک صندوق بین‌المللی پول به ایران نوشت: «کشور‌های اروپایی و سایر کشورها، در روند استفاده از این دو کانال قرار دارند. امیدوارم در این برهه تاریخی، مخالفت آمریکا به وجهه تخصصی صندوق و نیز کارکرد آن برای کمک به کشور‌های عضو به‌ویژه ایران، آسیبی نرساند.»

تاخیر صندوق بین‌المللی پول در اعطای وام درخواستی ایران جهت مقابله با کرونا در حالی است که این صندوق، در هفته‌های اخیر برای اعطای وام به کشور‌ها برای مقابله با کرونا، اعلام آمادگی کرده است.

«مارتین مولیزن» رییس بخش سیاستگذاری و بررسی راهبردی صندوق بین‌المللی پول در اوایل فروردین ماه اعلام کرد: این نهاد مالی در راستای مقابله با بحران کرونا به دنبال ارایه وام‌های کم بهره و بدون بهره و ارایه کمک‌های اضطراری به بازار‌های در حال ظهور است.

وی افزود: کاهش قیمت کالا‌ها خصوصا کاهش شدید بهای نفت خام، چالشی را برای بسیاری از کشور‌ها ایجاد کرده در حالی که این مساله می‌تواند به کشور‌های وارد کننده این کالا‌ها کمک کند.

صندوق بین‌المللی پول (IMF) چندی پیش با هشدار نسبت به پیامد‌های کرونا، اعلام کرد: بحران سلامت فعلی، می‌تواند اقتصاد را به سراشیبی سقوط بکشاند. در این میان بازنمود شوک‌های اقتصادی در عرضه و تقاضا متفاوت از بحران‌های قبلی است بنابراین سیاست‌های بسیار ضروری برای حمایت از اقتصاد در شرایط همه‌گیری ویروس، حفظ روابط شبکه اقتصادی و مالی بین کسب‌وکار‌ها و کارگران، تسهیلات‌دهندگان و تسهیلات‌گیران، عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان نهایی در این شرایط بسیار مهم است و هدف اصلی، جلوگیری از آسیب دائمی مردم و کسب‌وکار‌ها در بحران موقتی است.

گزارش صندوق بین‌المللی پول تایید می‌کند که شیوع بیماری کووید-۱۹ جهان را در شرایطی قرار داده که هیچ‌وقت تاکنون سابقه نداشته است. آسیب‌های اقتصادی این ویروس، از بحران مالی جهانی در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۰۹ نیز شدیدتر بوده است.

با وجود اینکه اعلام شده صندوق بین‌المللی پول تحت فشار آمریکا، شاید با درخواست ایران موافقت نکند، اما کارشناسان معتقد هستند که این صندوق در صورت عزم جدی می‌تواند، راهکار‌های لازم برای بهره مندی ایران از تسهیلات این صندوق را فراهم کند.

بر این اساس، بلومبرگ در گزارشی نوشت: صندوق بین‌المللی پول، با وجود مخالفت‌های دولت ترامپ، می‌تواند وام درخواستی ایران را پرداخت کند؛ نکته اینجا است که آیا این صندوق بین‌المللی، اراده کافی برای انجام این کار را دارد یا نه؟