ساخت فیلم «سلما» در سال 2014 آخرین تاثیر مارتین لوتر کینگ در ایالات متحده آمریکا نیست و به تازگی در بهبهه اعتراضات اخیر سیاهان آمریکایی با مصاحبه های جنجالی عوامل فیلم "سلما" نام رهبر مبارز سیاهان دوباره زنده شده است .
گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو:
روزهای اخیر در پی به قتل رسیدن نژادپرستانه یک شهروند سیاهپوست آمریکایی توسط پلیس ایالات متحده، اعتراضات مردمی به قوانین و سیاستهای نژادپرستانه آمریکا به اوج خود رسیده است و به اعتقاد بسیاری کارشناسان حوزه آمریکا، این تظاهرات پس از اعتراضات گسترده سیاهپوستان آمریکایی در دهه ۷۰ میلادی در نیویورک، دومین تظاهرات گسترده و مردمی در آمریکا علیه تبعیض نژادی و ظلم سفیدپوستان به سیاه پوستان محسوب میشود با این تفاوت که در این اعتراضات اخیر صرفا سیاه پوستان به خیابانها نریخته اند بلکه بسیاری از سفید پوستان مخالف سیاستهای فسادانگیز دولت آمریکا هم در این تظاهرات حضور دارند تا به این بهانه خشم خود را از دولت ترامپ به رخ بکشانند.
اما شاید ذکر این نکته خالی از لطف نباشد که نباید پرداختن به قوانین ضد بشری و نزادپرستانه آمریکاییها در هیاهوی قتل یک سیاه پوست محو شود که در این راستا سینماگران امریکایی به عنوان رکن اصلی ماجرا طی سالهای اخیر دست به تولید آثار مختلفی با موضوع پرداختن به این قوانین و ظلم وارد شده به سیاهان آمریکایی زده اند که از این میان میتوان به آثاری، چون "پلنگ سیاه"، "۱۲ سال بردگی"، "تاریخ مجهول آمریکا"، "مالکوم ایکس"، "کشتن مرغ مقد" و "جانگوی آزادشده" اشاره کرد که همگی از آثار درخشان و قابل تامل سینمای جهان در این خصوص محسوب مییشود.
تاریخ سینما پر است از فیلمهایی که پیرنگ اصلی خود را تقابل یا همراهی سیاهان و سفیدپوستان در نظر گرفته اند. آثاری که گاهی در بستر اکشن مانند سری “اسلحههای مرگبار”، گاهی در بستر ملودرامی، چون “دست نیافتنی ها” و گاهی در بستر وسترنی، چون “جانگوی آزاد شده” روایت شده اند. اما فیلم سینمایی سلما که فیلمی تاریخی درام به کارگردانی ایوا دوورنی است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد این روزها با مصاحبههای جدید و جنجالی برخی عواملش دوباره خبرساز و حاشیه ساز شده است.
این فیلم سینمایی که نامزد دریافت جوایز بهترین فیلم و بهترین کارگردان در جوایز گلدن گلوب و جوایز سال منتقدان شده بود یک فیلم مهیج و یک درام تاریخی و مستند در مورد مبارزه طولانی و خستگی ناپذیر مارتین لوترکینگ برای کسب حقوق شهروندی سیاهان آمریکایی و حق رای برای سیاهپوستان آمریکا است. اما بد نیست به بهانه این فیلم، نگاهی شود به زندگی مبارزاتی مارتین لوترکینگ که در دهههای ۵۰ و ۶۰ میلادی رخ داده، درپی بازداشت رزا پارکس، زن سیاهپوستی که با بلند نشدن از روی صندلی یک اتوبوس عمومی برای یک سفیدپوست زندانی شد، کینگ جوان رهبری جنبش تحریم سیاهپوستان را برعهده گرفت و بهعنوان یک فعال مبارزه با تبعیض نژادی در سرتاسر ایالات متحده آمریکا شهرت یافت. در سال ۱۹۵۷ بههمراه ۶۰ رهبر سیاهپوست دیگر سازمانی را بنیان گذاشت که بعدها به کنفرانس رهبران مسیحی جنوب شناخته شد. وی در مبارزه علیه نژادپرستی از تعالیم مسیح، آبراهام لینکلن و مهاتما گاندی پیروی میکرد.
مارتین لوتر کینگ در سال ۱۹۶۳ بهعنوان مرد سال ازسوی مجله تایم برگزیده شد و در سال ۱۹۶۴ بهعنوان جوانترین فرد جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. اوج فعالیتهای مبارزاتی مارتین لوتر کینگ در دههٔ ۱۹۶۰ و برای تصویب قانون حقوق مدنی بود. وی در سال ۱۹۶۳ در گردهمایی بزرگ طرفداران تساوی حقوق سیاهان که دربرابر بنای یادبود آبراهام لینکلن در واشینگتن دیسی برگزار شد، معروفترین سخنرانی خود را بهنام «رؤیایی دارم» انجام داد که از مهمترین سخنرانیها در تاریخ آمریکا بهشمار میآید. دکتر لوتر کینگ در این سخنرانی، که در آن عبارت «رؤیایی دارم» تکرار میشد، دربارهٔ آرزوی خود سخن گفت و ابراز امیدواری کرد که زمانی آمریکا طبق مرام و آرمان خویش زندگی کند و تحقق مساوات و برابری ذاتی انسانها را به چشم ببیند و مارتین لوتر کینگ در ۴ آوریل ۱۹۶۸ در شهر ممفیس ایالت تنسی توسط نژادپرست آمریکایی جیمز ارل ری ترور شد.
درباره فیلم سینمایی سلما که بر اساس اتفاقات واقعی زندگی مارتین لوتر کینگ ساخته شده است اینچنین آمده است: چهار دختر سیاه پوست حین عبور از پلههای کلیسای خبابان شانزدهم در بیرمنگام آلاباما با بمبی که توسط کو کلاکس کلان جاسازی شده بود، کشته شدند. آنی لی کوپر برای رای دادن به سلما آلاباما میرود، اما مأمور ثبت رای که سفیدپوست است، مانع او میشود. کنیگ با لیندن بی. جانسون ملاقات میکند تا یک قانون فدرال برای حق رای شهروندان سیاه پوست وضع شود. اما رئیس جمهور میگوید که پروژههای مهم تری دارد.
اما ساخت این فیلم در سال ۲۰۱۴ آخرین اثر مارتین لوتر کینگ در ایالات متحده آمریکا نیست و به تازگی در بهبهه اعتراضات اخیر سیاهان آمریکایی با مصاحبههای جنجالی عوامل فیلم "سلما" نام لوترکینگ دوباره زنده شده است. ماجرا از آنجا شروع شد که جزئیات علت اسکار نگرفتن فیلم «سلما» توسط عوامل فیلم چند روز پیش افشا شد و همین مسئله مردم معترض را به سمت ساختمان آکادمی اسکار هدایت کرد، و معترضین در مقابل ساختمان آکادمی علوم و فنون هنرهای نمایشی اسکار تجمع کردند این اقدام بعد از سخنرانی David Oyelowo بازیگر نقش مارتین لوترکینگ در فیلم سلما رخ داد که او فاش کرده بود علت اینکه این فیلم نتوانست در سال ۲۰۱۴ اسکار بگیرد، این است که سیاهان در نیویورک تیشرتهایی با جمله «نمیتوانم نفس بکشم» پوشیدند. این اتفاق باعث شد که اعضای آکادمی تحت تأثیر این موضوع به فیلم رأی ندهند.
اما «ایوا دوورنی» کارگردان فیلم سلما نیز اخیرا در مصاحبهای جزئیات بیشتری را در این مورد فاش کرده است او در مصاحبهای با «اسکرین دیلی» فاش میکند که دلیل نادیده گرفته شدن فیلم «سلما» از سوی رأیدهندگان اسکار، پوشیدن تی-شرتهای «نمیتوانم نفس بکشم» توسط بازیگران در مراسم افتتاحیه فیلم در نیویورک بوده است. «ایوا دوورنی» و بازیگران «سلما» در مراسم افتتاحیه فیلمی در نیویورک تیشرتهایی با جملهی «نمیتوانم نفس بکشم» پوشیدند. او در این مصاحبه گفته است که: شش سال قبل، اکران «سلما» با قتل «اریک گارنر» همزمان شده بود. آخرین باری بود که به موقعیت «نمیتوانم نفس بکشم» رسیده بودیم. به یاد میآورم که در افتتاحیه «سلما»، به نشانهی اعتراض تی-شرتهای «نمیتوانم نفس بکشم» را پوشیده بودیم. اعضای آکادمی با استودیو تماس گرفته بودند و به تهیهکنندگان گفته بودند: «چطور جرأت کردید چنین کاری بکنید؟ چرا آنها بیشتر گندش را درآوردهاند؟» و «ما به این فیلم رأی نخواهیم داد برای اینکه فکر نمیکنیم بازیگران در جایگاهی باشند که چنین کنند.»» اویلوو اضافه میکند: «یکی از علتهای اینکه فیلم به آنچه مردم انتظارش را داشتند نرسید همین بود و کمپین «اسکار بیش از حد سفید» را خلق کرد.» در پایان باید گفت، به نظر میرسد با این اتفاقات اخیر به نظر میرسد که معترضین امروز آمریکایی به لیدری، چون لوترکینگ به شدت نیازمند هستند تا این اعتراضات به اهداف اصلی خود دست یابد.