دانشجو گزارش می‌دهد
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حسین اکبری؛ با آغاز فصل تابستان و افزایش دما جنگل‌های خراسان شمالی امنیت خود را در خطر می‌بینند. گرمای هوا و نبود امکانات و تجهیزات مهار حریق باعث شده این استان ترس فراوانی از ایجاد آتش در جنگل هایش داشته باشد.
گستره حوزه منابع طبیعی خراسان شمالی ۲ میلیون و ۳۳ هزار و ۳۶ هکتار است که از این میزان یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار مرتع، بیش از ۱۸۳ هزار هکتار بیابان و ۴۳۴ هزار و ۵۵۰ هکتار هم جنگل است.
در سال گذشته حدود ۸۰ مورد آتش سوزی در کل استان به وقوع پیوست که باعث شد به ۴۰ هکتار از گستره‌های طبیعی آسیب وارد شد و بر اثر آن ۳۴ میلیارد و ۹۱۰ میلیون ریال خسارت به بار آمد.
البته طی سال ۹۷ آمار بسیار بالاتر بود و سال گذشته شرایط بسیار بهبود یافته بود. در سال ۹۷ حدود ۷۴ هکتار از اراضی استان در آتش سوخت که هزینه‌ای بالغ بر ۶۸ میلیارد ریال به بار آورد.
هرچند هنوز به گرمای داغ تابستان نرسیده ایم، اما طی همین چند روز اخیر موارد متعددی از آتش سوزی را در استان شاهد بودیم که ادامه این روند می‌تواند آسیب‌های جدی‌ای به مراتع استان وارد کند.
آتش سوزی‌ها غیرعمد است
از همین رو موسی الرضا حیاتی، فرمانده یگان حفاظت از منابع طبیعی از وقوع چند فقره آتش سوزی طی هفته جاری در عرصه‌های مرتعی این استان خبر داد.
حیاتی با اعلام اینکه ۲ مورد از این حوادث در شیروان انجام شده است، بیان کرد: این موارد به صورت غیرعمد توسط افراد محلی آغاز شده همچنین در اسفراین نیز به دلیل انداختن سیگار توسط مسافران ۲ مورد آتش سوزی را شاهد بودیم.
این مقام مسئول با اشاره به پوشش مناسب گیاهی در عرصه‌های مرتعی و جنگلی استان و همچنین گرم شدن و خشک شدن پوشش گیاهی تاکید کرد: تمامی افراد مراقبت‌های لازم را به عمل آورند و از روشن کردن آتش خودداری کرده و از خاموش کردن آن نیز اطمینان حاصل کنند.
کمبود نیروی انسانی برای مهار آتش سوزی احتمالی
اما با توجه به اینکه بیشتر مناطق خراسان شمالی را فضای کوهستانی تشکیل می‌دهد، برای مهار آتش سوزی‌های احتمالی امکانات ویژه تری را می‌طلبد؛ امکاناتی که اکنون در استان وجود ندارد و این مسئله مبارزه با آتش را سخت‌تر کرده.
فرمانده یگان حفاظت از منابع طبیعی خراسان شمالی همچنین از کمبود نیروی انسانی نیز گلایه دارد. وی در این خصوص بیان کرد: هم اکنون از هر ۱۰۰ هزار هکتار از منابع طبیعی استان یک نیرو که نه شرکتی و نه رسمی است حفاظت می‌کند.
کش و قوس‌های گلستان و خراسان
تداخل جنگل‌های گلستان و خراسان شمالی نیز دیگر معضلی است که دو استان با ان مواجه اند. با توجه به آماز حدود ۳۵ درصد از جنگل‌های گلستان در خراسان شمالی واقع است، اما ساز و کاری برای اطفای حریق آن وجود ندارد. اکنون به صورت رسمی نهادی متولی خاموش کردن حریق‌ها نیست و مردم بومی و محلی با همکاری اداره حفاظت از منابع طبیعی اقدام به خاموش کردن آتش می‌کنند.
مهدی اله پور، سرپرست اداره کل محیط زیست خراسان شمالی نیز در این خصوص گفت: این استان بی بهره از اعتبارات پارک ملی گلستان برای انجام عملیاتی همچون اطفای حریق است.
اله پور ادامه داد: پارک ملی گلستان برای مدیریت دارای اعتباری خاصی است که تاکنون چیزی به خراسان شمالی اختصاص نیافته است و این استان برای خرید تجهیزات اطفای حریق و ... به اعتبار نیاز دارد و باید اعتباراتی نیز به این استان اختصاص داده شود.
سرپرست اداره کل محیط زیست خراسان شمالی خاطرنشان کرد: از آنجایی که بیشتر قسمت‌های بیشه زاری پارک ملی گلستان در عرصه خراسان شمالی قرار دارد، بیشتر آتش سوزی‌های رخ داده نیز در این مناطق بوده است.
وی در ادامه به سایر مناطق تحت مدیریت این اداره کل در استان اشاره کرد و گفت: تمام آتش سوزی‌های رخ داده در این مناطق به علت خطای انسانی بوده که عمدتا گردشگران، شکارچیان و چوپان‌ها به صورت عمد و یا به غیرعمد موجب شعله ور شدن آتش شده اند.
خراسان شمالی؛ استانی که هلی کوپتر ندارد
حسن وحید، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی نیز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو اظهار کرد: مناطق در معرض خطر استان به بخش‌های بحرانی، کم بحرانی و متوسط شناسایی شده و امکانات و تجهیزات مقابله با آتش سوزی نیز مشخص شده است.
وحید ادامه داد: حدود ۴ هزار نفر از افراد محلی در بخش‌های مختلف گروه بندی شده‌اند؛ لذا به این ترتیب علاقه‌مندان به طبیعت، دامداران، دهیارها، کشاورزان و دیگر اقشار با آموزش‌هایی که فراگرفته‌اند این موضوع را رصد می‌کنند؛ اما افراد بومی این استان برای اطفای حریق در عرصه‌های جنگلی و مرتعی لباس آتش نشانی و کفش ضد حریق ندارند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی به کمبود امکانات برای اطفای حریق در خراسان شمالی اشاره و تصریح کرد: در تلاشیم سازمان مدیریت بحران و سازمان برنامه‌ریزی اعتباراتی برای تکمیل نیاز‌ها در اختیار ما قرار دهند.
وی با اشاره به کوهستانی بودن استان گفت: برای مقابله با حوادث احتمالی نیاز مبرم به یک هلی کوپتر به صورت آماده باش داریم که اکنون در استان نداریم.
مدیریت حریق‌ها و کاهش خسارات
وحید از کاهش ۷۰ درصدی حریق‌های منابع طبیعی استان طی ۳ سال اخیر خبر داد و افزود: سال گذشته حدود ۴۰ هکتار از اراضی دچار حریق شدند که با برنامه ریزی‌های صورت گرفته امیدواریم امسال این عدد کاهش یابد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان تصریح کرد: برای تجهیز گروه‌های حریق و دهیاری‌ها برای مقابله با آتش سوزی منابع طبیعی استان، حداقل یک میلیارد تومان نیاز داریم.
وی افزود: ۴۱۰ هکتار از جنگل‌های این استان از نوع درخت‌های ارس است که اگر حریقی در آن صورت گیرد برگشت پذیری و احیای این گونه از درخت‌ها بسیار سخت است.
وحید با بیان اینکه در مناطقی که بیشتر با خطر مواجهند استخر‌های چند منظوره ساخته شده تا در موقع حریق از آن‌ها استفاده شود، بیان داشت: با وجود اینکه تجهیرات ما کامل است، اما باید به روز شود و این امر نیاز به اعتبار دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی اظهار داشت: از اعتبارات ملی یک ماشین آتش نشانی، یک پهباد و سه خودروی فوتون و لوازمی ابتدایی اطفای حریق به استان اختصاص یافته است و با همین اعتبارات اندک پاسگاه‌های گلول و سرانی و کرنخ راه اندازی و تجهیز شد.
هر چند سال جاری حدود ۲ هکتار از مراتع خراسان شمالی در آتش سوخته است و این عدد تا آمار سال گذشته فاصله زیادی دارد، اما باید توجه داشت هنوز به گرمای اصلی برخورد نکرده ایم و در صورت سهل انگاری مردم در روشن کردن آتش در جنگل‌ها ممکن است خسارت فراوانی به سرمایه‌های ملی وارد شود.
زمین‌های کشاورزی در معرض خطر آتش
نکته دیگری که باید به آن توجه داشت پیشگیری از آتش سوزی زمین‌های کشاورزی است؛ اتفاقی که در صورت وقوع علاوه بر آسیب رساندن به محیط زیست به صورت مستقیم مشکلات معیشتی خانواده‌هایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از این رو محمد جواد تشکری، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی بیان کرد: آتش‌سوزی در مزارع گندم، یکی از دغدغه‌ها در فصل برداشت محصول است و در این زمینه به کشاورزان توصیه می‌شود اقدامات پیشگیرانه را مورد توجه قرار دهند.
تشکری ادامه داد: گندم کاران در زمان برداشت، باید تراکتور مجهز به گاوآهن در نزدیکی گندمزار داشته باشند تا در زمان حادثه احتمالی، نسبت به شیار و ایجاد آتش بر اقدام کنند.
اکنون که موضوع آتش سوزی جنگل‌ها به یکی از مسائل مورد طرح در رسانه‌های کشور قرار گرفته، مسئولان خراسان شمالی می‌توانند با افزایش فشار از طریق منابع ملی سر و سامانی به وضعیت ناخوشایند تجهیزات استان دهند؛ فرصتی که اکنون به واسطه فضای رسانه‌ها شکل گرفته شاید بار دیگر به راحتی به دست نیاید؛ اینک می‌طلبد مسئولان دولتی با رایزنی‌های خود اعتبارات مناسبی را برای این مسئله اخذ کنند.
گستره حوزه منابع طبیعی خراسان شمالی ۲ میلیون و ۳۳ هزار و ۳۶ هکتار است که از این میزان یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار مرتع، بیش از ۱۸۳ هزار هکتار بیابان و ۴۳۴ هزار و ۵۵۰ هکتار هم جنگل است.
در سال گذشته حدود ۸۰ مورد آتش سوزی در کل استان به وقوع پیوست که باعث شد به ۴۰ هکتار از گستره‌های طبیعی آسیب وارد شد و بر اثر آن ۳۴ میلیارد و ۹۱۰ میلیون ریال خسارت به بار آمد.
البته طی سال ۹۷ آمار بسیار بالاتر بود و سال گذشته شرایط بسیار بهبود یافته بود. در سال ۹۷ حدود ۷۴ هکتار از اراضی استان در آتش سوخت که هزینه‌ای بالغ بر ۶۸ میلیارد ریال به بار آورد.
هرچند هنوز به گرمای داغ تابستان نرسیده ایم، اما طی همین چند روز اخیر موارد متعددی از آتش سوزی را در استان شاهد بودیم که ادامه این روند می‌تواند آسیب‌های جدی‌ای به مراتع استان وارد کند.
آتش سوزی‌ها غیرعمد است
از همین رو موسی الرضا حیاتی، فرمانده یگان حفاظت از منابع طبیعی از وقوع چند فقره آتش سوزی طی هفته جاری در عرصه‌های مرتعی این استان خبر داد.
حیاتی با اعلام اینکه ۲ مورد از این حوادث در شیروان انجام شده است، بیان کرد: این موارد به صورت غیرعمد توسط افراد محلی آغاز شده همچنین در اسفراین نیز به دلیل انداختن سیگار توسط مسافران ۲ مورد آتش سوزی را شاهد بودیم.
این مقام مسئول با اشاره به پوشش مناسب گیاهی در عرصه‌های مرتعی و جنگلی استان و همچنین گرم شدن و خشک شدن پوشش گیاهی تاکید کرد: تمامی افراد مراقبت‌های لازم را به عمل آورند و از روشن کردن آتش خودداری کرده و از خاموش کردن آن نیز اطمینان حاصل کنند.
کمبود نیروی انسانی برای مهار آتش سوزی احتمالی
اما با توجه به اینکه بیشتر مناطق خراسان شمالی را فضای کوهستانی تشکیل می‌دهد، برای مهار آتش سوزی‌های احتمالی امکانات ویژه تری را می‌طلبد؛ امکاناتی که اکنون در استان وجود ندارد و این مسئله مبارزه با آتش را سخت‌تر کرده.
فرمانده یگان حفاظت از منابع طبیعی خراسان شمالی همچنین از کمبود نیروی انسانی نیز گلایه دارد. وی در این خصوص بیان کرد: هم اکنون از هر ۱۰۰ هزار هکتار از منابع طبیعی استان یک نیرو که نه شرکتی و نه رسمی است حفاظت می‌کند.
کش و قوس‌های گلستان و خراسان
تداخل جنگل‌های گلستان و خراسان شمالی نیز دیگر معضلی است که دو استان با ان مواجه اند. با توجه به آماز حدود ۳۵ درصد از جنگل‌های گلستان در خراسان شمالی واقع است، اما ساز و کاری برای اطفای حریق آن وجود ندارد. اکنون به صورت رسمی نهادی متولی خاموش کردن حریق‌ها نیست و مردم بومی و محلی با همکاری اداره حفاظت از منابع طبیعی اقدام به خاموش کردن آتش می‌کنند.
مهدی اله پور، سرپرست اداره کل محیط زیست خراسان شمالی نیز در این خصوص گفت: این استان بی بهره از اعتبارات پارک ملی گلستان برای انجام عملیاتی همچون اطفای حریق است.
اله پور ادامه داد: پارک ملی گلستان برای مدیریت دارای اعتباری خاصی است که تاکنون چیزی به خراسان شمالی اختصاص نیافته است و این استان برای خرید تجهیزات اطفای حریق و ... به اعتبار نیاز دارد و باید اعتباراتی نیز به این استان اختصاص داده شود.
سرپرست اداره کل محیط زیست خراسان شمالی خاطرنشان کرد: از آنجایی که بیشتر قسمت‌های بیشه زاری پارک ملی گلستان در عرصه خراسان شمالی قرار دارد، بیشتر آتش سوزی‌های رخ داده نیز در این مناطق بوده است.
وی در ادامه به سایر مناطق تحت مدیریت این اداره کل در استان اشاره کرد و گفت: تمام آتش سوزی‌های رخ داده در این مناطق به علت خطای انسانی بوده که عمدتا گردشگران، شکارچیان و چوپان‌ها به صورت عمد و یا به غیرعمد موجب شعله ور شدن آتش شده اند.
خراسان شمالی؛ استانی که هلی کوپتر ندارد
حسن وحید، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی نیز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو اظهار کرد: مناطق در معرض خطر استان به بخش‌های بحرانی، کم بحرانی و متوسط شناسایی شده و امکانات و تجهیزات مقابله با آتش سوزی نیز مشخص شده است.
وحید ادامه داد: حدود ۴ هزار نفر از افراد محلی در بخش‌های مختلف گروه بندی شده‌اند؛ لذا به این ترتیب علاقه‌مندان به طبیعت، دامداران، دهیارها، کشاورزان و دیگر اقشار با آموزش‌هایی که فراگرفته‌اند این موضوع را رصد می‌کنند؛ اما افراد بومی این استان برای اطفای حریق در عرصه‌های جنگلی و مرتعی لباس آتش نشانی و کفش ضد حریق ندارند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی به کمبود امکانات برای اطفای حریق در خراسان شمالی اشاره و تصریح کرد: در تلاشیم سازمان مدیریت بحران و سازمان برنامه‌ریزی اعتباراتی برای تکمیل نیاز‌ها در اختیار ما قرار دهند.
وی با اشاره به کوهستانی بودن استان گفت: برای مقابله با حوادث احتمالی نیاز مبرم به یک هلی کوپتر به صورت آماده باش داریم که اکنون در استان نداریم.
مدیریت حریق‌ها و کاهش خسارات
وحید از کاهش ۷۰ درصدی حریق‌های منابع طبیعی استان طی ۳ سال اخیر خبر داد و افزود: سال گذشته حدود ۴۰ هکتار از اراضی دچار حریق شدند که با برنامه ریزی‌های صورت گرفته امیدواریم امسال این عدد کاهش یابد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان تصریح کرد: برای تجهیز گروه‌های حریق و دهیاری‌ها برای مقابله با آتش سوزی منابع طبیعی استان، حداقل یک میلیارد تومان نیاز داریم.
وی افزود: ۴۱۰ هکتار از جنگل‌های این استان از نوع درخت‌های ارس است که اگر حریقی در آن صورت گیرد برگشت پذیری و احیای این گونه از درخت‌ها بسیار سخت است.
وحید با بیان اینکه در مناطقی که بیشتر با خطر مواجهند استخر‌های چند منظوره ساخته شده تا در موقع حریق از آن‌ها استفاده شود، بیان داشت: با وجود اینکه تجهیرات ما کامل است، اما باید به روز شود و این امر نیاز به اعتبار دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی اظهار داشت: از اعتبارات ملی یک ماشین آتش نشانی، یک پهباد و سه خودروی فوتون و لوازمی ابتدایی اطفای حریق به استان اختصاص یافته است و با همین اعتبارات اندک پاسگاه‌های گلول و سرانی و کرنخ راه اندازی و تجهیز شد.
هر چند سال جاری حدود ۲ هکتار از مراتع خراسان شمالی در آتش سوخته است و این عدد تا آمار سال گذشته فاصله زیادی دارد، اما باید توجه داشت هنوز به گرمای اصلی برخورد نکرده ایم و در صورت سهل انگاری مردم در روشن کردن آتش در جنگل‌ها ممکن است خسارت فراوانی به سرمایه‌های ملی وارد شود.
زمین‌های کشاورزی در معرض خطر آتش
نکته دیگری که باید به آن توجه داشت پیشگیری از آتش سوزی زمین‌های کشاورزی است؛ اتفاقی که در صورت وقوع علاوه بر آسیب رساندن به محیط زیست به صورت مستقیم مشکلات معیشتی خانواده‌هایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از این رو محمد جواد تشکری، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی بیان کرد: آتش‌سوزی در مزارع گندم، یکی از دغدغه‌ها در فصل برداشت محصول است و در این زمینه به کشاورزان توصیه می‌شود اقدامات پیشگیرانه را مورد توجه قرار دهند.
تشکری ادامه داد: گندم کاران در زمان برداشت، باید تراکتور مجهز به گاوآهن در نزدیکی گندمزار داشته باشند تا در زمان حادثه احتمالی، نسبت به شیار و ایجاد آتش بر اقدام کنند.
اکنون که موضوع آتش سوزی جنگل‌ها به یکی از مسائل مورد طرح در رسانه‌های کشور قرار گرفته، مسئولان خراسان شمالی می‌توانند با افزایش فشار از طریق منابع ملی سر و سامانی به وضعیت ناخوشایند تجهیزات استان دهند؛ فرصتی که اکنون به واسطه فضای رسانه‌ها شکل گرفته شاید بار دیگر به راحتی به دست نیاید؛ اینک می‌طلبد مسئولان دولتی با رایزنی‌های خود اعتبارات مناسبی را برای این مسئله اخذ کنند.
ارسال نظرات