بازگشایی مدارس به ویژه در کشور‌های در حال توسعه موجب شیوع سریع‌تر کرونا می‌شود

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، طبق آخرین آمار یونسکو، بیش از ۱۰۰ کشور به دلیل شیوع کووید ۱۹ مدارس خود را تعطیل کرده‌اند و بیش از ۶۰ درصد از دانش‌آموزان در جهان هنوز برای سال تحصیلی جدید ثبت‌نام نکرده‌اند. موضوع بازگشایی مدارس ابتدایی و متوسطه در بسیاری از کشور‌ها به طور جدی به یکی از مسائل سیاسی تبدیل شده است که در آن، والدین، مربیان و سیاستمدارن با هم اختلاف نظر شدید پیدا کرده‌اند.

فقدان شواهد مربوط به میزان حساسیت کودکان به ویروس کووید ۱۹ و انتقال ویروس از کودکان به بزرگسالان و چگونگی ایمن‌سازی کافی مدارس برای بازگشت دانش‌آموزان موجب شده که سیاستگذاران به ویژه در کشور‌های در حال توسعه با چالش‌های بیشتری مواجه شوند.

آمار نشان می‌دهد که در شرایط پاندمی کرونا، کشور‌های کم‌درآمد با شرایط بسیار متفاوتی نسبت به کشور‌های با درآمد بالا روبه‌رو هستند؛ به طور مثال، تعداد بسیاری از خانوار‌ها در این کشور‌ها شامل کودکان و سالخورده‌ها می‌شود و تست کووید ۱۹ در این کشور‌ها بسیار سخت‌تر است، فاصله‌گذاری اجتماعی در افراد کمتری رعایت می‌شود و همچنین افراد سالخورده در این کشور‌ها برای جلوگیری از فقر و گرسنگی مجبور به کار هستند. تمامی این موارد موجب می‌شود که شهروندان این کشور‌ها بیشتر در معرض ابتلا به ویروس کرونا باشند.

مطالعات کارشناسان نشان می‌دهد که بازگشایی مدارس در کشور‌های در حال توسعه در شرایطی که هنوز ویروس کرونا گسترش می‌یابد، می‌تواند اثرات مخربی در این کشور‌ها ایجاد کند. از این رو، سیاستگذاران باید با بررسی‌های بیشتر، روی این مساله بازنگری کنند.

 

در همین راستا، محققان مجمع جهانی اقتصاد از یک الگوی اقتصادی استفاده کرده‌اند که نشان دهنده تفاوت اقتصاد‌های در حال توسعه با اقتصاد‌های پیشرفته در جهان است. در این الگو شرح داده می‌شود که در کشور‌های در حال توسعه، بیشتر جمعیت را افراد جوان تشکیل می‌دهند، در این کشور‌ها افراد در خانه، محل کار و مدرسه ارتباط بیشتری نسبت به کشور‌های دیگر دارند، بخش‌های غیررسمی بزرگی در این کشور‌ها وجود دارند که اجرای خانه‌نشینی را سخت‌تر می‌کنند و همچنین ظرفیت مالی و مراقبت‌های بهداشتی در این کشور‌ها محدودتر است.

براساس این گزارش، اجرای قرنطینه و خانه‌نشینی در کشور‌های در حال توسعه در مقابل کشور‌های توسعه یافته فقط ۵۰ درصد موثر است. با این حال، سیاست‌های هدفمند برای محافظت از افراد بالای ۶۵ سال و کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، برای نجات زندگی و حفظ معیشت آن‌ها موثرترین اقدامات به شمار می‌آید.

توجیهی که بیشتر دولت برای بازگشایی مدارس می‌آورند این است که احتمال ابتلای آن‌ها به کووید ۱۹ بسیار کم است. اما موضوع اینجاست که در کشور‌های در حال توسعه تعداد کودکانی که با بزرگسالان به ویژه با سالخورده‌ها زندگی می‌کنند، بیشتر است. بر اساس اطلاعات سازمان ملل متحد، جمعیت جمعیت سالخورده‌ای که دست‌کم با یک کودک یا نوجوان زیر ۲۰ سال زندگی می‌کند، بیش از ۱۰ درصد در کشور‌های آفریقایی است که این میزان در کشور‌های اروپایی و ایالات متحده آمریکا فقط یک درصد است. این آمار نشان می‌دهد شاید اگر کودکان در مدارس به ویروس کرونا مبتلا نشوند، ولی به عنوان ناقل این بیماری، ریسک خطر ابتلای والدین و پدر و مادربزرگ‌های خود را در خانه به شدت بالا می‌برند.

در کشور‌های در حال توسعه نسبت به کشور‌های پیشرفته، بزرگسالان و سالمندان به دلیل عواملی، چون خانواده‌های شلوغ‌تر و وجود مکان‌های پرترددتر، ارتباط بیشتری با کودکان دارند.

مجمع اقتصاد جهانی چهار سناریو را در مورد تاثیر بازگشایی مدارس بر میزان آلودگی به کووید ۱۹ و میزان مرگ و میر در نیجریه، به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور آفریقا ارائه داده‌اند. در واقع کارشناسان با این کار به غیر از گمانه‌زنی، ابزاری برای مقایسه تاثیر اقدامات مختلف سیاست در یک کشور در حال توسعه ارائه می‌دهند.

نمودار زیر نسبت جمعیت آلوده به کووید ۱۹ را در چهار سناریوی مختلف نشان می‌دهد. خط شکسته آبی اثرات بازگشایی مدرسه در شرایط پاندمی را شبیه‌سازی می‌کند. همانطور که می‌بینید این امر منجر به افزایش شدید آلودگی به این ویروس می‌شود. خط شکسته سبز، شرایطی را شبیه‌سازی می‌کند که مدارس باز نمی‌شوند، ولی از سوی دیگر اجرای خانه‌نشینی و قرنطینه متوقف می‌شود. خط شکسته بنفش شرایط تعطیلی مدارس و خانه‌نشین شدن افراد سالخورده را شبیه‌سازی می‌کند و سناریوی آخر یعنی خط قرمز بهترین شرایط ممکن را شبیه‌سازی می‌کند که هم مدارس تعطیل می‌شوند و هم قرنطینه ادامه پیدا می‌کند. در تمامی این موارد بازه زمانی‌ای که تعیین شده تا ژانویه ۲۰۲۱ است.

همانطور که مشاهده می‌کنید، نزدیک‌ترین سناریوی ممکن به خط قرمز به عنوان ایده‌آل‌ترین شرایط، شرایطی است که مدارس تعطیل تا ژانویه ۲۰۲۱ تعطیل شوند و افراد سالخورده به خانه‌نشینی خود ادامه دهند (خط شکسته بنفش). این شرایط موثرترین خط‌مشی ممکن برای کنترل میزان ابتلا به کووید ۱۰ به شمار می‌رود.

 

این نمودار تعداد کل مرگ و میر پیش‌بینی شده توسط مدل کارشناسان را با همان سناریو‌ها نیز نشان می‌دهد. البته این آمار برگرفته از مطالعات کالج امپریال لندن است و با تعداد گزارش‌های خود نیجریه مطابقت ندارد. زیرا در آفریقا داده‌های کافی وجود ندارد و داده‌ها در مورد مرگ و میر‌ها غیرقابل اطمینان است.

براساس داده‌های امپریال کالج لندن، نمودار زیر تهیه شده است که نشان دهنده میزان تلفات براساس گروه سنی است. این مدل پیش‌بینی می‌کند که در هر کدام از سناریو‌ها میزان مرگ و میر کودکان کمتر از ۱/۱ درصد است، ولی در این میان میزان تلفات سالمندان بیشتر از گروه‌های سنی دیگر است. این مدل پیش‌بینی می‌کند که با بسته شدن مدارس تا ژانویه ۲۰۲۱ به تنهایی (بدون اجرای هیچ اقدام پیشگیرانه دیگری) می‌تواند زندگی ۱۷ هزار و ۵۰۰ نفر را در یک کشور در حال توسعه نجات دهد.

با اعمال اقدامات دیگری مثل خانه‌نشین شدن سالمندان، شرایط از این هم بهتر می‌شود و افراد بیشتری جان سالم به در خواهند رفت، اما این امر از سوی دیگر به دلیل کاهش معیشت بسیاری از خانواده‌های آسیب‌پذیر، به کاهش تولید ناخالص داخلی منجر خواهد شد.

 

این مدل در تمامی سناریو‌ها پیش‌بینی می‌کند که اگر مدارس در نیجریه به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور آفریقایی، تا ژانویه ۲۰۲۱ باز نشوند، به مصونیت قابل توجهی در مورد ابتلا به کووید ۱۹ می‌رسد.

به گفته کارشناسان، بزرگ‌ترین دلیل برای تاخیر در بازگشایی مدارس، کمک به متوقف کردن شیوع کووید ۱۹ است. مطالعات کارشناسان نشان می‌دهد که این امر با کاهش خطر ابتلا به کودکان مدرسه‌ای و به نوبه خود، کاهش گسترش ویروس کرونا در خانواده‌های آن‌ها می‌شود. اما ناگفته نماند که هر گونه تصمیم‌گیری در مورد تعطیلی مدارس، پیامد‌های منفی‌ای نیز در پی خواهد داشت که یکی از آن‌ها اثرات منفی ماندن کودکان در خانه برای مدت طولانی است.

 

آمار‌ها و گزارش‌های مربوط به شیوع ایبولا در جمهوری سیرالئون در غرب آفریقا و قرنطینه شدن مردم در خانه، نشان از کاهش ثبت نام در مدارس پس از پایان یافتن این بحران و همچنین افزایش بارداری‌های ناخواسته در روستا‌ها دارد. از سوی دیگر، بسیاری از خانواده‌ها به دلیل از دست دادن شغل خود دیگر قادر به فرستادن فرزندان خود به مدرسه نبودند و این امر نشانگر وجود ارتباط مهم بین معیشت مردم و دسترسی به آموزش است.

از سایر مسائل مهم نگرانی در کشور‌های در حال توسعه در صورت تعطیلی مدارس برای مدت طولانی می‌توان به کاهش میزان یادگیری، حذف شدن وعده‌های غذایی شب، افزایش کودکان کار و محدود شدن منابع یادگیری آنلاین اشاره کرد.

در این گزارش همچنین آمده است، اگر چه مطالعات کارشناسان در مورد تعطیلی مدارس در شرایط پاندمی کرونا، تمامی جوانب را در نظر نگرفته‌اند و بررسی نکرده‌اند، اما شواهد نشان می‌دهد که دولت‌ها باید در تصمیمات خود در این امر مهم، بسیاری از فاکتور‌ها را مورد توجه خود قرار دهند.