ماجرای توقف خط تولید روغن در شرکت بورسی غبشهر / پای عربستان سعودی درمیان است؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- سینا احدیان؛ روز اول آبان شرکت صنعتی بهشهر با نماد بورسی " غبشهر " با افشای اطلاعات گروه الف در بازار سرمایه اعلام کرد: «به دلیل اتمام موجودی روغن خام، عملیات تولیدی شرکت به مدت ۹ روز متوقف می‌شود. با توجه به عدم تامین ارز توسط بانک مرکزی دستیابی به ظرفیت کامل تولید در کوتاه مدت میسر نیست.» البته این شرکت اظهار امیدواری کرده که با رفع مشکلات ارزی و تخصیص و تامین ارز، شرکت در تامین روغن خوراکی مورد نیاز جامعه، نقش خود را مثل گذشته ایفا کند همین خبر در اوج گرانی‌ها و افزایش قیمت شوینده‌ها تا ۴۰ درصد بسیاری از مردم را برای تامین این کالای اساسی یا گران شدن آن نگران کرد.

 

از سوی دیگر بعضی هم بر این باورند که گرچه تامین ارز مورد نیاز واردات مواد اولیه تولید روغن مثل بسیاری از صنایع با مشکل مواجه شده، اما وضعیت کمبود ذخایر به اندازه‌ای نیست که شرکت بزرگی مثل بهشهر را وادار به توقف خط تولید کند و شاید این اقدام تنها نوعی مقدمه چینی برای گران کردن مجدد روغن خوراکی یا فشار به دولت برای دریافت ارز باشد و حتی بعضی بر این باورند که، چون ۷۹ درصد سهام این شرکت متعلق به هلدینگ بین المللی تولید مواد غذایی صافولا است و یکی از سهامداران صافولا دولت عربستان صعودی است بنابراین ممکن است این امر با مقاصد سیاسی و امنیتی صورت گرفته باشد.

 

 

کمبود روغن نداریم
حسن خلخالی؛ مدیرعامل شرکت مارگارین با اشاره به اینکه ذخایر مواد اولیه روغن برای ماه‌های پیش رو کافی است گفت: انتظار کمبود توزیع روغن در سطح کشور وجود ندارد.

خلخالی با اشاره به اینکه درحال‌حاضر دولت و بانک مرکزی در تلاشند تا بخشی از مشکلات را برطرف کنند به موضوع تهاتر ارزی با صادرکنندگانی که نتوانسته‌اند ارز خود را به کشور باز‌گردانند اشاره کرد و گفت: دولت در تلاش است تا با این تهاتر مشکل تولیدکنندگانی مانند تولیدکنندگان حوزه روغن را برطرف سازد ضمنا بانک مرکزی پرداخت مابه‌التفاوت ارز ۴۲۰۰ تومانی و ارز نیما را نیز تقبل خواهد کرد و به این ترتیب مواد اولیه با قیمت مناسب در اختیار تولیدکننده قرار خواهد گرفت.

به گفته خلخالی نسبت به یک ماه قبل نیز از منظر ذخایر استراتژیک در وضعیت مناسبی قرار داریم و به همین دلیل انتظار نمی‌رود مشکل خاصی در تولید روغن وجود داشته باشد. از سوی دیگر در گمرک نیز ذخایر مناسبی وجود دارد که با یک اراده قوی در حوزه ارز می‌توان آن را آزاد و به چرخه وارد کرد.

در همین رابطه با علیرضا باغانی؛ کارشناس بازار سرمایه برای ارزیابی تاثیرات جانبی این مساله بر بورس و اقتصاد کشور گفتگو کردیم.

موضوع توقف خط تولید روغن را چگونه ارزیابی می‌کنید، آیا شرکت تولید کننده برای توقف خط تولید توجیه قابل قبولی ارائه کرده است؟
شرکت تولید کننده روغن خوراکی با برند لادن یک شرکت تولیدی با سابقه در کشور است که سال‌ها بخش قابل توجهی از روغن خوراکی مردم را تولید و تامین کرده است. با اعلام توقف تولید این شرکت تحلیل‌هایی عنوان شده، اما مساله این است که نباید بار مشکل را در وهله اول به گردن شرکت انداخت، بلکه مشکل از بی تدبیری دولت آب می‌خورد بنحوی که در پس تحریمهاست که برای مردم روشن شده بیشتر کالا‌های مصرفی ما علی رغم اینکه عنوان تولید ملی به آن داده می‌شود، وارداتی است و به هیچ وجه تولید ملی نیست. نه تنها روغن، شکر و مواد اولیه برخی از کالا‌های مصرفی روزانه ما وارداتی است.

بخش عمده‌ای از روغن خامی که مردم مصرف می‌کنند تا چند ماه پیش با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می‌شد، اما با کاهش منابع ارزی و افزایش محدودیت‌های ارزی، دولت قادر به تامین ارز مورد نیاز این شرکت‌ها برای واردات مواد اولیه نیست لذا شرکت که نمی‌تواند ارز مورد نیاز را تامین کند با صداقت با سهامداران خود رو به رو شده و توقف در تولید را برای ۹ روز اعلام کرده است.

ارز مورد تقاضای این شرکت‌ها ارز نیمایی است که دولت توان تامین آن را ندارد؟
بله تا کمتر از سه ماه پیش ارز جهانگیری بود بعد از آن به ارز نیمایی تبدیل شد که این ارز هم در حال حاضر گویا به سختی به شرکت‌ها داده می‌شود.

توقف تولید در غبشهر را می‌توان زنگ خطری برای تولید و کمبود کالا‌های اساسی مورد نیاز جامعه عنوان کرد؟
بله قطعا زنگ خطر است و دولت باید مراقب این زنگ خطر‌ها باشد و از کنار آن بی توجه رد نشود. بعد از شیوع ویروس کرونا یک سری از شرکت‌ها در سطح جهانی به خاطر این موضوع تعطیل شدند هر چند ما هم از این موضوع دچار تبعات سختی شدیم، اما یکی از مهمترین دلایل توقف تولید یا تعطیلی شرکت‌های ما همین بحث عدم تامین ارز و عدم شفافیت مسوولین در برخورد با تولید کنندگان و فعالین اقتصادی است که اعتقادی به شفافیت و رو در رو سخن گفتن با مردم ندارند، وقتی پشت تریبون قرار می‌گیرند باد در گلو می‌اندازند که هیچ مشکلی در تامین ارز مورد نیاز تولید و فعالان اقتصادی نداریم، اما وقتی موقع عرضه ارز می‌شود عملکرد غیر شفاف مدیران، خود را به خوبی نشان می‌دهد.

آیا توقف تولید روغن منجر به افزایش قیمت روغن می‌شود؟
همانگونه که دو روز پیش به صورت رسمی قیمت شوینده‌ها ۴۰ درصد گران شد بعد از افزایش شدید قیمت روغن در ماه‌های گذشته باز هم باید منتظر افزایش قیمت روغن باشیم. سوء مدیریت اقتصادی بلای جان مردم و بازار شده است و همه از این وضیعت در رنج و بلاتکلیفی به سر می‌برند.

در حال حاضر عدم تخصیص ارز لازم برای واردات مواد خام روغن را باید به کوتاهی بانک مرکزی نسبت داد؟
حتما عملکرد بانک مرکزی زیر سوال می‌رود و البته عملکرد تیم اقتصادی دولت زیر سوال می‌رود. به هر حال هر از چندگاهی یک بار رئیس بانک مرکزی از آزاد سازی منابع ارزی و مدیریت ارزی سخن می‌گوید، اما در عمل آنچه نشان می‌دهند تناقض گویی است. سخنگوی دولت اعلام می‌کند که ارز کافی داریم، اما متقاضی در کار نیست! در حالی که هم اکنون روغن به عنوان کالای اساسی مردم لنگ تامین ارز است. به نظر می‌رسد مسوولین بدون توجه به واقعیت‌های اقتصادی فقط برای خود حرف می‌زنند و شرایط اقتصادی و جنگ اقتصادی را درک نمی‌کنند. متاسفانه شرایط اقتصادی کشور روز به روز سخت‌تر از گذشته می‌شود، ضمن اینکه فرمان اداره کشور همان فرمان غلط گذشته است و مسوولان برای تغییر جهت مدیریتی خود هیچ تلاشی نمی‌کنند بنابراین باید منتظر اتفاقات بدتر باشیم.

از حقیقت نیاز واقعی این شرکت به تامین ارز بگذریم آیا این موضوع می‌تواند تبدیل به رویه خطرناکی در اقتصاد کشور شود به گونه‌ای که با هر مساله‌ای خط تولید متوقف شود؟
از یک سو با نگاهی به ترکیب سهامداران بر فرض مثال، چون یکی از سهامداران این شرکت عربستانی است در این موضوع می‌تواند کمی بزرگنمایی صورت گرفته باشد، اما این‌ها همه فرضیه است و باید به درستی کارشناسی شود تا مشخص شود چه موضوعی درست است و چه موضوعی غلط. اما در اینکه باب بدی شروع شد و اینکه ارز به هر شرکتی به هر دلیلی تعلق نگیرد به جای همراهی با حاکمیت و جایگزینی راه‌هایی با تبعات کمتر خط تولید متوقف شود و فشار روانی به بازار وارد شود قطعا آغاز یک روند خطرناک در عرصه تولید و اقتصاد کشور است.

این اخبار تا چه حد بر اعتماد مردم به بورس و بازار سرمایه تاثیر می‌گذارد؟
عدم شفافیت دولت در بازار سرمایه از اینکه چقدر سهام عدالت فروخته شده، یک درصد از صندوق توسعه ملی که برای حمایت از بازار سرمایه وعده داده شده بود نیز محقق نشده و هیچ رقمی برای حمایت از شرکت‌های بورسی واریز نشده، بی توجهی به موضوع مهم بازارگردانی که قرار بود ایجاد شود، اما نصفه و نیمه انجام شده و دولت از عملکرد این‌ها گزارشی نمی‌دهد و سایر موضوعات که به خودی خود ضربات اساسی به بورس زده و تعطیلی شرکت‌های تولیدی بورسی حتی به صورت موقت آخرین تیر‌های خلاصی است که به اعتماد مردم برای سرمایه گذاری در بورس زده می‌شود.