آنچه جشنواره حقیقت امسال را از سیزده دوره گذشته آن متمایز می کند استفاده از پلتفرم های آنلاین برای پخش مستندها است. در واقع جشنواره سینما حقیقت اولین جشنواره ای است که تن به اکران آنلاین فیلم ها داد و تجربه ای نو را برای مستندسازان به ارمغان آورد.
گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو- فاطمه قربانی رضوان؛ چهاردهمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت، مهمترین رویداد رقابتی در حوزه فیلم مستند، چند روزی است که با شیوهای نوین آغاز شده است. آنچه جشنواره حقیقت امسال را از سیزده دوره گذشته آن متمایز میکند، استفاده از پلتفرمهای آنلاین برای پخش مستندها است. تمهیدی که در شرایط شیوع بیماری کرونا از سوی مسئولان این جشنواره برای برگزاری این دوره اعلام شد.
در واقع جشنواره سینما حقیقت اولین جشنوارهای است که تن به اکران آنلاین فیلمها داد و تجربهای نو را برای مستندسازان به ارمغان آورد. سایت سینما حقیقت، درگاه اصلی تماشای آثار و رویدادهای جشنواره است و مخاطبان از آن جا به پلتفرمهای فرعی راهنمایی میشوند. سایت هاشور از پلتفرمهای نمایش این دوره از جشنواره سینما حقیقت است که تماشای مستندها در این سایت رایگان است.
در این دوره سینما حقیقت ۶۴ مستند در بخش مسابقه ملی، ۲۵ مستند در بخش ویژه کرونا، ۱۶ مستند در بخش کارآفرینی، ۳۰ مستند در بخش جایزه شهید آوینی و ۸ مستند در بخش نمایشهای ویژه حضور دارد. مخاطبان میتوانند با خرید بلیت از پلتفرمهای فیلیمو، نماوا، هاشور و تیوال مستندهای جشنواره را تماشا کنند.
پیش از آغاز جشنواره سینما حقیقت زمزمههایی از نگرانی مستندسازان برای اکران آنلاین مستندها و مشکلاتی که ممکن است به همراه داشته باشد به گوش میرسید. مسائلی مانند لو رفتن نسخه فیلمها در فضای مجازی و ضرری که از این طریق به سازندگان مستند که مدتها برای ساخت تلاش کردهاند وارد میآمد یا ریسک میزان استقبال مخاطبان از این شیوه برگزاری جشنواره و اکران مستندها از مسائلی بود که به دغدغهای برای مهمترین رویداد سینمای مستند ایران تبدیل شده بود. با شروع جشنواره و تامین امنیت فیلمها در پلتفرمهای مجازی و همچنین 7 برابر شدن آمار مخاطبان نسبت به سال گذشته، سینما حقیقت توانست تجربه خوبی برای برگزاری جشنوارههای آنلاین در کشور به دست بیاورد.
درادامه روایت چند مستندساز را از شیوه برگزاری آنلاین چهاردهمین دوره جشنواره سینما حقیقت میخوانیم:
مهدی شاه محمدی کارگردان مستند «هجده هزارپا» در بخش جایزه شهید آوینی و ملی بلند گفت: «اولین نمایش ام را در یکی از پلتفرمها گذراندم. تصور میکردم، چون روز اول است اطلاع رسانی هم نکرده ایم و اثر در جدول نمایش هم نیست خب کسی احتمالا فیلم را نمیبیند، اما بعد از نمایش بازخوردهای فوق العادهای داشتم. تماسهایی داشتم که حالم را خیلی خوب کرد. افرادی که فیلم را دیده بودند و نظراتشان را میگفتند و این باعث خوشحالی من بود. بالطبع این نظرات همیشه حال فیلم ساز را خوب میکند. این موضوع تجربهی فوق العادهای بود و این از مزایای جشنواره آنلاین است. در این شرایط مخاطبین از دایره خواص به دایرههای بزرگتر و عامتر تبدیل میشوند وافراد بیشتری میتوانند فیلمهای سینما حقیقت را ببینند. این اتفاق فوق العادهای است که مخاطبین هزار نفره در سالن سینما میتوانند به میلیونها نفر تبدیل شوند و این برای مستندسازها جای شکر دارد. امیدوارم حتی اگر سال دیگر سینما حقیقت به روال خودش برگشت و در کاخ جشنواره برگزار شد قصه اکران آنلاین ادامه پیدا کند».
عطیه زارع کارگردان مستند «جاهای خالی پر شود» در بخش ملی گفت: «اولین باراست که برگزاری یک فستیوال به شکل آنلاین را تجربه میکنیم. ابتدا چیزعجیبی بود و من دلم نمیخواست که این اتفاق بیفتد. به هرحال فیلم برای پرده ساخته شده است، برای اینکه ما دور هم بنشینم و دراتاق تاریک فیلم را ببینیم. ولی تغییرات همیشه اجتناب ناپذیر بودند. وقتی اتفاقی برای اولین بار میافتد مثل یک اپیدمی به این صورت، نمیشود دنیا متوقف شود و چرخ سینما حقیقت امسال متوقف بشود تا ما ببینیم چه اتفاقی میافتد. خب این میتواند تجربه جدیدی باشد با اینکه عجیب است».
محسن خان جهانی با دوفیلم «ای بی سی دی» در بخش ویژه کرونا و فیلم «برسرخاک» در بخش مسابفه ملی گفت: «درباره برگزاری جشنواره امسال که در واقع متفاوتترین جشنواره سالهای اخیر در طول دوره چهارده ساله جشنواره سینما حقیقت است، باید بگویم که، این دورهی بسیار بسیار متفاوت که تا حالا هیچوقت نه در ایران، در هیچ جای دنیا تجربه نکرده ایم و نکرده بودند، اولین بار است که ما آن را میبینیم و تجربه میکنیم. بنده یک ماه قبل از شروع جشنواره موافق برگزاری جشنواره آنلاین بودم به دلیل اینکه به هر حال اگر قرار باشد حتی به مدت یک دوره جشنواره تعطیل شود ممکن بود جشنواره در سالهای آینده به مشکلاتی بربخورد. مثلا فیلمهای زیادی انباشته میشد. خب ما میدانیم که جشنواره سینما حقیقت تنها جایی هست که فیلم سازان و مستندسازان میتوانند فیلم هایشان را به نمایش بگذارند و اگر این راه را هم از دست بدهیم خب جایی برای پخش این فیلمها وجود نداشت؛ بنابراین روح جشنواره در برگزاری آن است. به همین دلیل اتفاقی که افتاد اتفاق خوبی بود».
الهام آقالری کارگردان فیلم «قهرمان» در بخش ویژه گفت: «بسیار تجربه خوبی بود. خیلی از کسانی که مخاطبان پرپا قرص مستند هستند امکان دارد که در شهرستانها یا خارج از کشور باشند. ما به این شکل میتوانیم از این مخاطبان خواهش بکنیم که فیلم ما را بینند بدون آنکه بخواهند در ایران یا تهران حضور داشته باشند. این اتفاق بسیار خوبی است، چون قطعا مخاطبهای ما بیشتر خواهند شد. دوست دارم که سال بعد ان شاالله با رفتن کرونا ما در کنار شرایط اکران عادی اکران آنلاین را هم داشته باشیم».
علیرضا دهقان کارگردان مستند «ایستاتیس» گفت:« دغدغه و نگرانی من این بود که فیلم ایساتیس را به جشنواره سینماحقیقت ارائه بدهم یا نه چون من سرمایه های اصلی زندگی ام را برای تولید این کار فروختم و چون دوست داشتم این اثر برای ایران و فرهنگ ایرانی بسازم، دوست داشتم مخاطبان زیادی آن را تماشا کنند. ولی از طرفی نگران بودم که در پلتفرم ها امنیت نداشته باشد و چون پخش اول ایساتیس در جشنواره سینماحقیقت است ممکن بود صیانت فیلم حفظ نشود و بازار بعدی خود را از دست بدهد؛ ولی در نهایت با مشورت دوستان ریسک حضور را پذیرفتم و تصمیم گرفتیم کار در جشنواره حضور داشته باشد.»
دهقان در گفتگوی دیگری هم گفت:«خدا را شکر امسال با تمام مشکلاتی که وجود داشت چراغ جشنواره سینما حقیقت خاموش نشد. شاید برخی از سازندگان آثار از جمله خود بنده دوست داشتیم فیلم هایمان را با مخاطبین در سالنهای سینما ببینیم. به هرحال بازخوردهای مخاطب، نفس مخاطب، شرایط فنی آثار روی پرده واقعا نسبت به پخش آنلاین یک عنصر مطلوب تری بود. اما به هر حال اتفاقی که افتاد مخاطبهای این فیلم از سینما فلسطین در سالهای اخیر یا سینما چارسو در سال گذشته فراتر میرود و کل مردم ایران میتوانند به تماشای آثار مستند بنشینند. فیلمهایی که در چندسال اخیر از دوربین مستندسازان جا نماند و توانستند یک آیینهای از فرهنگ، رخدادهای سیاسی اجتماعی و شرایط ویژه کرونا و بحث کارآفروینی را به تصویر بکشند. این گستردگی مخاطب خیلی خوب است. مردم در این زمان قرنطینه بیشتر فیلمهای مستند میبینند و با مستند آشتی میکنند. فکر میکنم اتفاق خوبی در خانوادههای ایرانی و خانوادههای علاقمند به سینمای مستند رخ بدهد.»