نگرانی دنیا نسبت به خطرات فضای مجازی برای کیان خانواده بیشتر از ما بوده / یک جریان امنیتی آلوده مانع توسعه نرم افزار‌های داخلی می‌شود

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، میزگرد جریان آزاد ولنگاری با حضور سید محمدرضا خوشرو مشاور معاون سیمای سازمان صدا و سیما، جواد جاویدنیا سرپرست سابق معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور و سعید لشکری دستیار رئیس حوزه هنری از سوی انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه علامه طباطبائی و در محل «خبرگزاری دانشجو» برگزار شد.

نگرانی دنیا نسبت به خطرات فضای مجازی برای کیان خانواده بیشتر از ما بوده

سید محمد رضا خوشرو، مشاور معاون سیمای سازمان صدا و سیما در این نشست با بیان اینکه نگرانی دنیا نسبت به کیان خانواده، فرد و شرایط جامعه در فضای مجازی بیشتر از ما بوده است، گفت: در دنیا فیلترینگ با شکل‌ها و قوانین مختلف انجام می‌شود و فقط هشت کشور فقیر آفریقایی هستند که به خاطر فقر امکان فیلترینگ را ندارند.

وی با بیان اینکه در آمریکا و در جریان جنبش وال استریت اینترنت نقطه به نقطه و در محل‌های برگزاری تجمعات قطع می‌شد، افزود: چین و روسیه اجازه تنفس به کسی در فضای اینترنت نمی‌دهند با این وجود فیلترینگ حداقل کاری است که ما می‌توانیم از آن برای کنترل اطلاعاتی که از طریق فضای مجازی انتشار می‌یابند استفاده کنیم.

خوشرو با اشاره به اینکه در دنیا نهاد‌هایی ایجاد شده اند تا بشود از اینترنت به بهترین شکل ممکن استفاده کرد، اظهار داشت: به گفته رهبر معظم انقلاب اگر مردم به سطحی از سواد رسانه‌ای برسند می‌توانند قدرت تمیز راست و دروغ را نسبت به آنچه که در رسانه‌های بیگانه مطرح می‌شوند داشته باشند با این وجود اگر مخاطب به این سطح از سواد رسانه‌ای برسد هر رسانه‌ای که در طول شبانه روز به دروغ پردازی بپردازد نهایتا برنامه‌های این رسانه برای مردم جنبه سرگرمی پیدا می‌کنند.

مشاور معاون سیمای سازمان صدا و سیما بر ضرورت بومی سازی واقعی ظرفیت‌های فضای مجازی در راستای رفع مشکلات این فضا تاکید کرد و افزود: منظور از بومی سازی تغییر دامنه سایت‌ها از دات کام به دات آی آر و یا فارسی سازی یک سیستم عامل نیست؛ بلکه منظور این است که ما ابزار مورد نیاز در فضای مجازی را متناسب با نیاز خود طراحی کنیم.

از قابلیت های دنیا برای کنترل فضای مجازی استفاده نکرده ایم

جاوید نیا، سرپرست سابق معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور نیز با بیان اینکه ما از قابلیت‌هایی که کشور‌های مختلف دنیا برای کنترل فضای مجازی خود از آن استفاده می‌کنند، استفاده نکرده ایم و فضای مدیریت بر این فضا را به وجود نیاورده ایم، گفت: در ترکیه با توجه به حکمرانی که این کشور بر فضای مجازی خود دارد محدودیت‌هایی را برای نرم افزار‌های خارجی اعمال کردند و یا در آمریکا علی رغم تمام ادعا‌هایی که این کشور دارد از فیلترینگ استفاده می‌شود؛ بنابراین ما نمی‌توانیم بگوییم که دوران فیلترینگ و اعمال محدودیت بر فضای مجازی گذشته، چون عملکرد کشور‌هایی که ادعا‌های آن‌ها در مورد آزادی بیان گوش دنیا را کر کرده نافی این است.

وی به اظهارات مکرون رئیس جمهور فرانسه در اجلاس حاکمیت اینترنت اشاره کرد و افزود: مکرون در این اجلاس صراحتا اعلام کرد که اینترنت در دنیا یا آمریکایی است یا چینی و اتحادیه اروپا باید به سمت استفاده از اینترنت چینی حرکت کند. البته استفاده از اینترنت چینی به معنای سانسور نیست بلکه اینترنتی است که منافع خود را تامین می‌کند. در واقع اینترنت چینی اینترنتی است که غول‌های فناوری دنیا مثل گوگل در مقابل آن زانو می‌زنند، چون اینترنت چینی اجازه نمی‌دهد تا گوگل در این کشور به هر شکلی که می‌خواهد به ارائه خدمات بپردازد، از مزایای جمعیت چین استفاده کند و هیچ مالیاتی هم ندهد و در نهایت حاکمیت این کشور را به سخره بگیرد.

جاوید نیا بیان کرد: در کشورمان الزامات قانونی لازم در خصوص استفاده از پیام رسان‌های اجتماعی، راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، موتور جستجوی ملی وجود دارد؛ اما بار‌ها شاهد گلایه‌های رهبر معظم انقلاب نسبت به عدم توجه به فضای مجازی بوده ایم با این وجود باید بررسی شود که چه کسانی مسئول ولنگاری، بی مسئولیتی و بی ولایتی در فضای مجازی هستند.

وی افزود: متاسفانه امروز نه تنها اقدامی در راستای رفع گلایه‌های رهبر معظم انقلاب در خصوص فضای مجازی انجام نشده؛ بلکه بعضا از سوی مسئولان درجه یک کشور هم نسبت به گلایه‌های ایشان موضع گیری می‌شود.

سرپرست سابق معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور با بیان اینکه امروز شبکه ملی اطلاعات در چین، روسیه و بسیاری دیگر از کشور‌ها که از نظر توان فنی در سطح پایین تری از کشورمان قرار دارند اجرا شده است، گفت: ما به جای اختصاص بودجه برای اجرای شبکه ملی اطلاعات بودجه‌ها را برای توسعه پوشش شبکه نا ایمن اینترنت تا دور‌ترین نقاط کشور اختصاص داده‌ایم؛ البته توسعه شبکه ارتباطی کشور فی نفسه اقدام بدی نیست؛ اما ما فضایی را در دورترین نقاط ایجاد کردیم که تامین امنیت آن در شهر‌ها نیزبرای ما میسر نبوده است.

وی تصریح کرد: در شرایطی که به تعبیر رهبر معظم انقلاب ما با بهمنی از گزاره‌های نادرست در فضای مجازی روبرو هستیم بنده سواد رسانه‌ای و فرهنگ استفاده از فضای مجازی را به مثابه یک شوخی می‌دانم، چون شرایط نابسامان فضای مجازی مانند سیلی است که ما می‌خواهیم با بیل جلوی این سیل سهمگین را بگیریم.

در ادامه این نشست معاون سیمای سازمان صدا و سیما در بخش دیگری از اظهارات خود با بیان اینکه شورای عالی فضای مجازی به عنوان مسئول سیاست گذاری کلان فضای مجازی، مرکز ملی فضای مجازی در سطح دولت و وزارت ارتباطات و اطلاعات باید پاسخگوی گلایه‌های رهبر معظم انقلاب در حوزه فضای مجازی باشد، گفت: علی رغم کم کاری‌هایی که در حوزه فضای مجازی صورت گرفته مصوبات خوبی هم در این حوزه وجود دارد که به دلیل عدم پیگیری‌ها و یا ضمانت اجرایی ناکافی اجرایی نشده اند.

ضرورت برخورد دستگاه قضائی با دستگاه‌هایی که از اجرای مصوبات فضای مجازی استنکاف می‌کنند 

خوشرو با اشاره به اینکه دولت در نوک پیکان اجرای مصوبات حوزه فضای مجازی قرار دارد، اما می‌بینیم که برخی از مصوبات از سوی دولت اجرا نشده اند، تصریح کرد: وقتی که یک مصوبه قانونی ابلاغ می‌شود، اما مجری از اجرای آن استنکاف می‌کند نهادهای نظارتی و قضائی باید با نهاد مجری برخورد کند؛ به هر روی ما باید در این رابطه فعالانه‌تر و عملیاتی‌تر اقدام کنیم.

وی با بیان اینکه بنده به شخصه نمی‌توانم بپذیریم که مسئله‌ای در حوزه نرم افزاری وجود دارد که جوانان کشورمان توان حل آن را نداشته باشند؛ اما اراده‌ای برای استفاده از این ظرفیت‌ها وجود ندارد، افزود: مردم کشورمان می‌توانستند در فضایی امن‌تر از فضای کنونی فعالیت‌های خود در فضای مجازی انجام دهند، اما نسبت به ایجاد این فضای امن غفلت شده است.

مشاور معاون سیمای سازمان صدا و سیما با اشاره به اینکه عدم توجه به مصوبات قانونی در حوزه فضای مجازی موجب بالا رفتن هزینه برخورد‌های سلبی حاکمیت در این فضا می‌شود، گفت: در جریان فیلتر تلگرام بار‌ها در خصوص خطرات امنیتی این پیام رسان و ضرورت فیلتر آن تذکر داده شد، اما توجهی صورت نمی‌گرفت تا اینکه رهبر معظم انقلاب گفتند من خود هزینه فیلتر این پیام رسان را می‌پردازم بگویید که من گفتم.

در ادامه سرپرست سابق معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: اصل ماجرا این است که وزارت ارتباطات و اطلاعات به عنوان متولی ایجاد زیرساخت‌ها در حوزه شبکه ملی اطلاعات کشور از ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید بنایی برای حرکت به این سمت و سو نداشته است.

یک جریان امنیتی آلوده مانع توسعه نرم افزار‌های داخلی می‌شود

جاوید نیا با بیان اینکه وزارت اطلاعات باید بر مسائل امنیتی فضای مجازی نظارت داشته باشد، اما برخی‌ها در این وزارتخانه بنابر مصالح سازمانی و حزبی خود عمل می‌کنند، افزود: بخشی از دلایل عدم توسعه نرم افزار‌های ایرانی به وجود یک جریان امنیتی آلوده برمی گردد که شکل گرفتن فضای مجازی داخلی را به ضرر خود می‌داند، چون با توسعه نرم افزار‌های داخلی این جریان به دلیل محدودیت‌های قانونی دیگر نمی‌تواند کنترل‌ها بر این فضا را به طور آزادانه انجام دهد و مثلا در فضایی مانند انتخابات نمی‌تواند به راحتی به اطلاعات طیف مقابل خود دسترسی پیدا کند.

وی با تاکید بر اینکه شورای عالی فضای مجازی باید نسبت به عملکرد خود در راستای عمل به فرامین رهبر معظم انقلاب پاسخگو باشد، اظهار داشت: اکثر اعضای شورای عالی فضای مجازی توسط رهبر معظم انقلاب منصوب شده اند و نهاد‌های مختلف عضو این شورا هم غیردولتی هستند؛ اما سوال این است که چرا مصوبات این شورا به ویژه در دولت تدبیر و امید عمدتا مصوبات هستند که یا کارآرمد و یا اجرایی نیستند و یا جلسات تشکیل نمیشوند و یا اتفاقا جزو مواردی به شمار می‌روند که در راستای تقویت انحصارطلبی مدیریت فضای مجازی کشور هستند.

سرپرست سابق معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور با بیان اینکه قطعا مجلس کنونی و مجالس گذشته نسبت به اتفاقاتی که در فضای مجازی رخ داده مسئول هستند، چون تاکنون قوانینی را که لازم بوده وضع نکرده اند، گفت: رهبر معظم انقلاب خطاب به مجلس گفتند که فضای مجازی مسئله نزدیک ماست و برنامه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت لازم است؛ اما سوال این است که مجلس طی این مدت چه اقداماتی در حوزه فضای مجازی انجام داده است؟

وی با اشاره به اینکه رهبر انقلاب مجلس و قوه قضائیه را ضامن اجرای قانون می‌دانند، اما امروز شاهد حجم زیادی از دستورات اجرا نشده در حوزه شبکه ملی اطلاعات، فیلترینگ و دیگر موارد هستیم، افزود: وقتی که ما در پیگیری منویات ولایت مثل شهید سلیمانی عمل نمی‌کنیم به گونه‌ای که به بهای جانمان در وسط میدان قرار بگیریم طبیعی است که وضعیت مان بهتر از وضع موجود نباشد.

جاوید نیا بیان کرد: هیچ کدام از آقایانی که مدعی ولایتمداری هستند و صفت انقلابی را برای خود به یدک می‌کشند در حوزه فضای مجازی انقلابی عمل نکردند و رهبر معظم انقلاب یک تنه در وسط این میدان مانده اند با این وجود همه ما باید حاج قاسم گونه پای به این عرصه بگذاریم و مدیریت فضای مجازی را از دست دشمنان خارج کنیم تا لطمه بیشتری نخوریم.

سعید لشگری دستیار رئیس حوزه هنری نیز در این نشست گفت: کشور در این هشت سال آن قدر به عقب رانده شده که امروز نه تنها نمی‌توانیم درباره موفقیت‌های حکمرانی در عرصه فضای مجازی و حکمرانی در فضای ملی اطلاعات صحبت کنیم بلکه به این نقطه رسیدیم که آیا باید در این عرصه‌ها حکمرانی کنیم یا نه.

وی با بیان اینکه امروز در جمهوری اسلامی آنقدر مرز‌ها را به عقب رانده ایم که باید اساسا به این سوال پاسخ دهیم که آیا ما قائل به حکمرانی در فضای مجازی هستیم یا نه، اظهار داشت: هیچ کشوری مرز‌های فرهنگی و فیزیکی خود را در اختیار کشور دیگری قرار نمی‌دهد، اما جمهوری اسلامی که شبانه روز در معرض حملات سنگین به معرض‌های فیزیکی و فرهنگی خود هست اقدام متناسبی را در این حوزه انجام نداده است.

لشگری با بیان اینکه امروز ادعای برخی‌ها مبنی بر اینکه ما نمی‌توانیم در مقابل جبر فن اوری بایستیم به مانند این است که بگوییم ما نمی‌توانیم در مقابل کشتی که در حال حرکت به سمت مرز‌های کشورمان است بایستیم، اظهار داشت: در حوزه فضای مجازی آش به قدری شور شده که وقتی فلان خوانند ترانه‌ای را می‌خواند که مخاطب آن کودک است دنیا به ما می‌گوید که در لیبرال‌ترین کشور‌ها هم قواعد حکمرانی وجود دارد.

دستیار رئیس حوزه هنری گفت: نداشتن حکمرانی در فضای مجازی به نفع جریانی است که از آشوب در این فضا سود می‌برد. با این وجود ما امروز در مقابل جریانی قرار داریم که با وقاحت تمام از جریان آزاد فرهنگی در کشور استفاده می‌کند.

وی با بیان اینکه وقتی بالاترین مرجع فناوری کشور می‌گوید شبکه ملی اطلاعات دروغ است این دروغ به مانند این است که بگوییم مراقبت از شهر هم دروغ محض است و مردم خود باید مراقب خود باشند، تصریح کرد: امروز آقایان آن قدر آزادی در فضای مجازی قائل شده اند که امنیتی‌ترین و فوق محرمانه‌ترین صوت‌های کشور در شبکه‌های مجازی خارجی پخش می‌شود و پس از این اتفاق رئیس جمهور دستور رسیدگی می‌دهد.

لشگری با اشاره به اینکه در کشوری مانند کانادا حقوق بشر و حقوق حیوانات مهم تلقی می‌شوند، اما اگر در جمهوری اسلامی کسی در مورد حقوق معنوی ادعایی کند این ادعا موضوعیتی ندارد، افزود: امروز در دانشگاه‌ها و اندیشکده‌ها نیز به جای اینکه الگوی حکمرانی در حوزه فضای مجازی ارائه کنند گفتگو‌ها به سطحی رسیده که می‌گویند تنها دلخوشی مردم را از آنها نگیرید؛ البته بورس نشان داد که نتیجه این دلخوشی‌های لحظه‌ای و چند روزه چه خواهند بود.

وی تصریح کرد: دشمن امروز می‌داند که دست ما در حوزه اینترنت و شبکه ملی اطلاعات و به ویژه برای انجام تراکنش‌های بانکی و در حوزه نظام آموزشی به واسطه کرونا زیر سنگ آنهاست و ما به طور جدی نیازمند شبکه اینترنت هستیم؛ از این رو ما تا زمانی که این نیاز را داریم در این حوزه آسیب پذیر هستیم.

شورای عالی فضای مجازی بی ارتباط‌ترین جریان به حکمرانی در فضای مجازی است

لشگری با بیان اینکه تمام کشور‌هایی که احساس کردند در حوزه شبکه ملی اطلاعات و اینترنت دچار ضعف هستند با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات استقلال خود را در این حوزه حفظ کرده اند، افزود: استقلال در فضای مجازی یک سرفصل بسیار مهم و محل گفتگو است با این وجود ما همانطور که نتوانستیم سر IPTV به توافق برسیم در حوزه زیرساخت استقلال شبکه ملی اطلاعات هم وضعیت به همین گونه است. در واقع امروز عبارت‌هایی که در مورد اینترنت ماهواره‌ای مطرح می‌شود می‌خواهند ما را به نقطه‌ای برسانند که جمهوری اسلامی ایران هیچ توان تقابلی نداشته باشد. به هر روی حاکمیت از سال ۸۴ به مردم قول داده تا موضوع زیرساخت استقلال شبکه ملی اطلاعات را حل کند، اما این موضوع هنوز جزو اتفاقات بی پاسخ است.

وی افزود: ما اگر در پی زمینه سازی برای استفاده رایگان و ارزان‌تر از فضای نت و فضای شبکه‌ای هستیم ناگزیریم که زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات را ایجاد کنیم و این موضوعی است که حوادث آبان سال ۹۸ به ما نشان داد که با قطع شدن اینترنت چقدر از کسب و کار‌ها تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

دستیار رئیس حوزه هنری با بیان اینکه شبکه ملی اطلاعات یکی از چالش‌های اساسی در آینده کشور است، گفت: امروز بستر فضای تراکنش کشور وارد فضای شبکه و نت شده با این وجود ما ناگزیرم مصونیت لازم را در این حوزه ایجاد کنیم؛ اما این سوال وجود دارد که پدافند غیرعامل در فضای شبکه‌ای کجاست؟

وی بیان کرد: امروز یکی از بی خاصیت ترین، بی خودترین و بی ارتباط‌ترین جریانات به جریان حکمرانی در فضای مجازی شورای عالی فضای مجازی است و این مسئله هم به اراده‌ای برمی گردد که در جریان حکمرانی و جریان سیاسی کشور وجود دارد. به هر روی اینکه قوه قضائیه و مجلس می‌ترسند که دولت بار روانی مسائل فضای مجازی را سر آن‌ها خراب کند موجب شده تا از همه جهات نسبت به اتفاقات عقب نشینی کنند.

شبکه نمایش خانگی از مصادیق حاکمیت دوگانه در تولید محصولات فرهنگی است

در ادامه این نشست مشاور معاون سیمای سازمان صدا و سیما در بخش دیگری از اظهارات خود در مورد ولنگاری‌های شبکه خانگی گفت: شبکه نمایش خانگی یکی از مصادیق حاکمیت دوگانه در تولید محصولات فرهنگی است به گونه‌ای که مردم می‌توانند شب‌ها سریالی را در تلویزیون به یک شکل ببینند و سریال دیگری را با همان خط داستانی مشابه در شبکه نمایش خانگی با عبور از خط قرمز‌ها و استفاده از یک سری جذابیت‌های غیراخلاقی مشاهده کنند.

خوشرو با بیان اینکه طبق قوانین محصولات فرهنگی نباید مغایرت با شئونات اخلاقی، اسلامی، فرهنگی، ملی و ایرانی باشد، اما خروجی این ممیزی به گونه‌ای است که در سبد مصرف خانوار شاهد محصولات دوگانه‌ای هستیم، افزود: در طول ۴۰ سال گذشته قوانین و مقررات و نگاه سازمان صدا و سیما به محصولات فرهنگی تغییر آنچنانی نکرده و اگر تغییری هم اتفاق افتاده متناسب با شرایط عرف جامعه است و در واقع این ثبات متناسب با سیاست‌های حاکمیت و نظام بوده است؛ لذا قرار است که با تدبیر رهبر معظم انقلاب مدیریت شبکه نمایش خانگی به سازمان صدا و سیما واگذار شود.

وی با اشاره به اینکه امروز محصولاتی در شبکه خانگی تولید می‌شوند که به کیان خانواده آسیب می‌زنند، تصریح کرد: امیدواریم مدیریت شبکه نمایش خانگی هر چه زودتر و با کیفیت بیشتر به سازمان صدا و سیما محول شود.