در شانزدهمین روز از عملیات «بیت‌المقدس» چه گذشت؟

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، عملیات بیت‌المقدس که آن را می‌توان یکی از عملیات‌های پر غرور دوران دفاع مقدس دانست، فرازوفرود‌های بسیاری داشته که درنهایت نیز با پیروزی ایران و بازپس‌گیری مجدد خرمشهر از دست دشمن بعثی همراه بود.

تک نیرو‌های ایرانی برای بازپس‌گیری خاک میهن

امروز نیرو‌های ایران به مواضع نیرو‌های عراقی در محور پاسگاه شهابی، که از دیروز بار دیگر به اشغال آن‌ها درآمده است، حمله کردند. فرمانده نیروی زمینی ارتش موفقیت دیروز عراقی‌ها در اشغال پاسگاه شهابی را ناشی از آرایش نامناسب نیرو‌های خودی در این منطقه اعلام کرد. فرمانده کل سپاه پاسداران هم عملیات دیروز عراق را با اجلاس امروز شورای همکاری خلیج‌فارس مرتبط دانست.

به گزارش واحد اطلاعات عملیات سپاه در قرارگاه قدس، حدود ساعت ۰۴:۰۰، نیرو‌های تیپ ۳۷ نور و تیپ ۳ زرهی لشکر ۱۶ (قدس ۳) از دو محور به مواضع نیرو‌های دشمن در محور پاسگاه شهابی حمله کردند و باوجود انهدام ۳ تانک عراقی به دلیل مقابله شدید عراقی‌ها، متحمل خساراتی از قبیل انهدام چند نفربر و خودرو شده و ناچار به عقب بازگشتند. ارتش عراق با متمرکز ساختن نیروهایش در پشت نوار مرزی شلمچه تا طلاییه و محور شلمچه ـ خرمشهر، می‌کوشد از نفوذ نیرو‌های ایران به داخل خاک عراق و نیز محاصره خرمشهر جلوگیری کند.

در محور قرارگاه قدس (از جاده حسینیه تا طلاییه)، لشکر ۶ زرهی عراق با استقرار در محدوده نوار مرزی کوشک و طلاییه نه‌تن‌ها از نفوذ و پیشروی قوای ایران به‌طرف این مناطق جلوگیری می‌کند، بلکه از دیروز نیز با نفوذ برخی از واحدهایش به خاک ایران مشکلاتی را برای نیرو‌های قدس ۳ (تیپ ۳ زرهی لشکر ۱۶ ارتش و تیپ ۳۷ نور سپاه) ایجاد کرده است. در مقابل، درحالی‌که قرار است قدس ۱ (تیپ ۱ زرهی لشکر ۱۶ ارتش و تیپ ۴۳ بیت‌المقدس سپاه) از منطقه گرمدشت به‌طرف جفیر حرکت کند.

صبح امروز در راستای مأموریت واگذارشده به قرارگاه قدس مبنی بر تأمین خط دژ مرزی ایران (یک ونیم تا دو کیلومتری شرق نوار مرزی) در حدفاصل جاده حسینیه تا کوشک، قرارگاه قدس ۴ (تیپ ۵۸ ذوالفقار ارتش و تیپ ۴۱ ثارالله (ع) سپاه) در محور کوشک، و قدس ۵ (تیپ ۲۱ امام رضا (ع) سپاه و تیپ ۳۷ زرهی ارتش) در محور شمال جاده حسینیه وارد عمل شدند. قدس ۴ با دشمن به‌شدت درگیر شد و نتوانست به دژ مرزی کوشک دست یابد، اما قدس ۵ موفق شد با انهدام عناصر تأمین دشمن، خط دژ را از دژ‌های شماره ۱۰ تا ۱۴ (کیلومتر ۲۸ تا ۳۶ شمال شلمچه) تصرف کند. ساعت ۰۸:۵۰ نیز دو هواپیمای عراقی قرارگاه‌های قدس ۱، ۳ و ۴ را بمباران کردند که تلفاتی در پی نداشت.

در محور قرارگاه فتح (از جاده حسینیه تا کیلومتر ۱۳ نوار مرزی شلمچه)، لشکر ۵ مکانیزه عراق به همراه یک گردان نیروی مخصوص، یک گردان تکاور و حدود ۱۱۰۰ نفر از نیرو‌های جیش‌الشعبی در مقابل نوار مرزی حسینیه به طول ۱۰ کیلومتر آرایش گرفته است. از ساعت ۰۶:۰۰ تا ۰۷:۰۰ یگان‌های فتح ۱ در حدفاصل کیلومتر ۱۹ تا کیلومتر ۲۵ (تقاطع جاده حسینیه) نوار مرزی زیر آتش شدید توپخانه دشمن قرار داشتند. ساعاتی بعد، ۲۰ تانک دشمن که با حمایت بالگرد‌ها قصد داشتند به‌طرف مواضع فتح ۱ پیشروی کنند، با اجرای آتش متقابل متوقف و سپس متواری شدند.

در محور قرارگاه نصر (شلمچه و خرمشهر)، با توجه به دو تک پی‌درپی رزمندگان ایران به سمت جاده شلمچه ـ خرمشهر در مرحله سوم عملیات بیت‌المقدس، ارتش عراق که ادامه عملیات قوای ایران در این محور را بسیار محتمل می‌داند ضمن تقویت نیرو و استحکامات خود از نوار مرزی شلمچه تا خرمشهر، مشغول تحکیم مواضع پدافندی‌اش در سیل‌بند عرایض و نیز سیل‌بند شمال پادگان دژ خرمشهر به‌ویژه در مجاورت جاده اهواز ـ خرمشهر، می‌باشد. اطلاعات به‌دست‌آمده از آخرین عکس هوایی منطقه نیز حاکی است عراق با نصب یک پل شناور طویل روی اروندرود در محور جزیره بوارین و نهر خین، منطقه خرمشهر و شلمچه را به کرانه جنوبی رودخانه (خاک عراق) مرتبط کرده است. این اقدام احتیاطی در مقابله با قطع احتمالی جاده آسفالته شلمچه ـ پل‌نو و محاصره خرمشهر است. طول این پل حدود ۱۲۰۰ متر می‌باشد و با استفاده از جزایر داخل اروندرود در چهار قطعه مجزا نصب‌شده و آخرین قطعه آن روی نهر خین است.

مردمی که همیشه خود را مدیون شهدا می‌دانند

آخرین آمار شهیدان ایرانی و اسیران عراقی عملیات بیت‌المقدس اعلام شد. بخش تعاون واحد امور پاسداران قرارگاه مرکزی کربلا در گزارشی به فرماندهی این قرارگاه تعداد رزمندگانی را که از آغاز عملیات بیت‌المقدس تا تاریخ ۲۵/۲/۱۳۶۱ به شهادت رسیده‌اند، ۴۶۹۲ نفر اعلام کرد و متذکر شد که تعدادی شهید هم در مناطق میانی خطوط مقدم خودی و دشمن قرار دارند که انتقال آن‌ها به پشت جبهه فعلاً امکان‌پذیر نمی‌باشد.

رکن دوم (اطلاعات) نیروی زمینی ارتش در قرارگاه کربلا نیز ضمن اینکه تعداد اسیران عراقی از ابتدای عملیات تا روز پانزدهم را ۵۴۹۳ نفر اعلام کرد و گفت از این تعداد تاکنون ۴۹۳۰ نفر به تهران اعزام‌شده‌اند و ۵۶۳ نفر هنوز در منطقه حضور دارند. در این روز پیکر شهدای عملیات بیت‌المقدس در شهر‌های کرمان، بندرعباس، زنجان و چندین شهر در استان گیلان تشییع و به خاک سپرده شدند.

ضدانقلابی که ادعای حمایت از مردم دارد

عناصر ضدانقلاب بخشدار یکی از شهرستان‌های توابع ارومیه را گروگان گرفتند و در سردشت نیز یک پاسدار و یک فرد غیرنظامی را به شهادت رساندند. محمدی شمشکی‌کیا بخشدار صومای برادوست از توابع ارومیه، هنگام دیدار از روستا‌های محروم کردنشین بخش تحت مسئولیت خود به گروگان گرفته شد. شیخ‌عطار، استاندار آذربایجان غربی ضمن تأیید این مطلب گفت: «درحالی‌که ما برای دفاع از سنگر حق و حقیقت و اسلام روزانه چندین شهید تقدیم می‌کنیم گروگان‌گیری بخشدار صومای برادوست خللی در انجام وظایف و ادامه راه ما به وجود نخواهد آورد.»

عناصر ضدانقلاب همچنین یک پاسدار و یک غیرنظامی که از مدت‌ها قبل در زندان دولتوی سردشت در بند ضد انقلابیون بودند، پس از فرار از این زندان در نزدیکی دین‌آباد از توابع سردشت به دست عوامل حزب منحله دمکرات به شهادت رسیدند. اعضای سازمان منافقین در یک مورد بمب‌گذاری و سه مورد ترور در تهران و شیراز، چند تن از مدافعان انقلاب اسلامی را شهید و مجروح کردند. چند نفر از اعضای این سازمان نیز کشته و تعدادی دستگیر شدند.

کمبود شدید نیرو در ارتش عراق

رژیم عراق که پس از تحمل تلفات بسیار در سلسله عملیات‌های رزمندگان ایران در هشت ماه اخیر برای آزادسازی مناطق اشغالی استان خوزستان (ثامن‌الائمه (ع)، طریق‌القدس و فتح‌المبین) با کمبود نیروی انسانی مواجه شده است، با فراخواندن افراد دیگری برای حضور در ارتش این کشور، به شرکت تمامی توده‌های مردمی در جنگ با ایران اصرار می‌ورزد.

به گزارش رادیو صوت‌الجماهیر، وزارت دفاع عراق متولدین سال ۱۹۵۲ و تمامی افراد منقضی خدمت سال ۱۹۷۱ خارج و داخل کشور را برای انجام خدمت احتیاط احضار کرد. این رادیوی عراقی همچنین گفت: «طه یاسین رمضان فرمانده کل ارتش خلقی عراق، امروز در نشستی که با مسئولان اردوگاه‌های آموزش نیرو‌های مأموریت ویژه اطراف بغداد داشت، ضمن اشاره به شرکت تمامی توده مردمی در جنگ قادسیه صدام، پیرامون چگونگی افزایش بسیج مردمی از طریق گسترش و توسعه مراکز آموزش تأکید کرد که مدت حضور در مراکز آموزش باید سودبخش باشد تا رزمندگان را به فنون رزمی جدید آشنا ساخته و بتوانند نقش مبارزانه خود را در رویارویی با خطرات ایفا نمایند.»

ملاقاتی که نتیجه کار‌های صلیب سرخ جهانی بود

کمیته بین‌المللی صلیب سرخ تمهیداتی در نظر گرفته است تا اسرای ایرانی و عراقی که هم‌اکنون در این دو کشور نگهداری می‌شوند، به‌زودی با بستگانشان دیدار کنند.

برای اولین بار قرار است اسرای جنگی عراق و ایران با بستگانشان ملاقات کنند. این عمل توسط کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ برای طرفین جنگ عراق و ایران آماده می‌شود. رئیس این کمیته، هوفلینگر اکنون مرتب بین تهران، بغداد و کویت در سفر است تا این عمل را ممکن سازد. اکنون حدود ۲۵۰۰ اسیر ایرانی در عراق و حدود ۲۶۵۰۰ اسیر عراقی در ایران هستند. پرواز بستگان این افراد از طریق ترکیه و کویت انجام خواهد گرفت. رئیس کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی با ارسال پیام‌هایی جداگانه برای رؤسای جمهور ایران و عراق، از فعالیت‌های چندماهه این کمیته ازجمله دیدار‌های اعضای آن از تهران و بغداد گزارش داد.

تلاش‌ها برای پایان دادن به شکست عراق

به گزارش خبرگزاری رویتر از کویت، «مقامات رسمی سازمان کنفرانس کشور‌های اسلامی که مقر آن در جده است، اظهار داشته‌اند احمد سکوتوره رئیس‌جمهوری گینه و رئیس کمیته صلح این سازمان برای خاتمه دادن به جنگ عراق و ایران امروز پیام‌هایی برای [آیت‌الله]علی خامنه‌ای رئیس‌جمهوری ایران، و صدام حسین رئیس‌جمهوری عراق، فرستاده است. همین مقامات افزودند که این پیام‌ها دربرگیرنده فعالیت نه‌ماهه [اعضای]این کمیته که دیدار‌هایی از تهران و بغداد داشته‌اند، می‌باشد.»

نشست امروز وزیران امور خارجه شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در کویت برای بررسی تحولات جنگ ایران و عراق و اتخاذ موضعی مشترک در قبال آن بدون نتیجه پایان یافت. قبل از برگزاری این نشست، خبرگزاری رویتر از کویت به نقل از دیپلمات‌های خارجی گزارش داد: «اعضای شورای همکاری، نگران تغییرات در جبهه‌های جنگ عراق هستند.»

سقوط خرمشهر پایان عمر تهاجم عراق در ایران

در آستانه اجرای چهارمین مرحله از عملیات بیت‌المقدس برای آزادسازی خرمشهر، رسانه‌های غربی با اشاره به تلاش ایران و عراق برای در اختیار داشتن این شهر، معتقدند در صورت سقوط خرمشهر، این امر به‌منزله بزرگ‌ترین شکست عراق در جنگ خواهد بود.

رادیو صدای امریکا ضمن اظهار اینکه بیانیه‌های نظامی ایران و عراق حاکی از کاهش دامنه جنگ در اطراف خرمشهر است، گفت: «گزارش‌های خبری حکایت از آن دارد که ممکن است ایران خود را برای دست زدن به حمله‌ای عمده در راه بازپس‌گرفتن خرمشهر آماده کند.»

روزنامه انگلیسی گاردین نیز به نقل از خبرنگار خود که از سوی نیرو‌های عراقی به خرمشهر رفته است، گزارش داد: «گرچه اخیراً نیرو‌های عراقی در خوزستان بسیاری از خطوط اولیه دفاعی خود را رها کرده‌اند و عقب نشسته‌اند، اما نشانه‌ای از عقب‌نشینی آن‌ها در ناحیه خرمشهر دیده نمی‌شود. آن‌ها دوباره مشغول ساختن سنگر‌های خاکی با بولدوزر می‌باشند تا در پشت آن‌ها صد‌ها تانک و توپ سنگین مستقر کنند.»

مجله اکونومیست (چاپ لندن) هم نوشت: «دولت عراق گویا تاکنون تصمیم نگرفته است که خرمشهر را بعد از چند هفته یا چند ماه جنگ سنگین ترک کند یا اینکه بدون جنگ آن را تخلیه نماید.»

روزنامه تایمز لندن هم به تجزیه‌وتحلیل موقعیت راهبردی خرمشهر و محاصره این شهر پرداخته و نوشته است: «از همان ابتدایی که نام خرمشهر به خونین‌شهر مبدل شد، مقامات ایرانی به شهر ویران‌شده‌ای که روزگاری یک بندر بزرگ بود جنبه سمبلیک و قهرمانی داد. آزادسازی خرمشهر معنی‌اش گرفتن انتقام خون شهیدان است و ایرانی‌ها مصمم هستند خرمشهر را از اشغال دشمن آزاد سازند. اهمیت مذهبی چنین پیروزی‌ای در خلیج‌فارس و به‌ویژه کشور‌هایی که دارای تعداد زیادی اهالی شیعه‌مذهب می‌باشند، انعکاس و عکس‌العمل جدایی خواهد داشت. ازنقطه‌نظر سوق‌الجیشی سقوط خرمشهر پایان دادن هرگونه امید عراقی‌ها برای کنترل آبراه شط‌العرب [اروندرود]است. ادعای مالکیت عراق بر این آبراه یکی از دلایل ظاهری بر این جنگ طولانی و مصیبت‌بار است.»

همچنین روزنامه نیویورک‌تایمز در مقاله‌ای با اعلام این مطلب که نیرو‌های ایرانی قادر هستند به داخل خاک عراق پیشروی کنند، به نقل از خبرنگار خود از بغداد آورده است: «عراقی‌ها که پس از دادن تلفات بسیار زیاد، در اوایل جنگ خرمشهر را تسخیر کردند، اکنون چنانچه مجبور به عقب‌نشینی از این شهر نیز بشوند به بزرگ‌ترین شکست خود در طول جنگ تن درخواهند داد.»

دلایلی که ثابت کرد ایران به دنبال جنگ نیست

یک روزنامه سوری ضمن اعلام اینکه ایران قصد ندارد به هیچ‌یک از کشور‌های عرب منطقه تجاوز کند، تأکید کرد که صدام حسین باید سرنگون شود.

سردبیر روزنامه تشرین، ارگان دولت سوریه، در سرمقاله امروز خود که به جنگ ایران و عراق اختصاص داشت، نوشته است: «سوریه متقاعد شده که ایران به‌هیچ‌وجه قصد ندارد یک کشور عرب را مورد تجاوز قرار دهد و برای دفاع از هر کشور عرب که در معرض هرگونه هجوم قرار گیرد، تردید به خود راه نخواهد داد.»

وی همچنین هراس برخی از کشور‌ها از خطر ایران را بی‌دلیل دانسته و متذکر شد: «درصورتی‌که نیرو‌های ایران به خاک عراق وارد شوند خطر منحصراً متوجه رئیس‌جمهوری عراق خواهد بود، نه کشور‌های خلیج‌فارس.» وی ضمن جنایت توصیف کردن جنگ تحمیلی عراق علیه انقلاب ایران اضافه کرد: «صدام حسین برای جبران خسارات وارده به مردم و ارتش عراق باید سرنگون شود.»

منبع: تارنمای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس