حسن هانیزاده، تحلیلگر مسائل منطقه در ارزیابی پیامدهای خروج آمریکا از افغانستان به خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو گفت: خروج شتابزده آمریکا از افغانستان، نتیجه شکست سیاستهای آمریکا در منطقه به ویژه در افغانستان است. بعد از حادثه 11 سپتامبر 2001 آمریکا بدون برنامهریزی، از روی احساس و برای بازسازی هژمونی خود، به افغانستان حمله کرد و بعد از دو دهه، خروج شتابزده آمریکا به ناپایداری امنیتی و بحران سیاسی در افغانستان منجر شد.
این کارشناس مسائل بینالملل افزود: به نظر میرسد آمریکاییها هیچگونه برنامهریزی برای حضور در افغانستان و همچنین برای خروج از این کشور را نداشتند. انتظار میرفت آمریکا و ناتو یک ارتش قدرتمند در افغانستان ایجاد کنند و قدرت را به تدریج به یک دولت وحدت ملی منتقل میکردند اما گزارشهایی که نشان میدهد آمریکاییها در طول سه الی چهار مذاکره با طالبان در دوحه قصد داشتند قدرت را از اشرف غنی گرفته و به طالبان منتقل کنند لذا خروج شتابزده آمریکاییها نشان میدهد آنها درصدد بحرانسازی و ایجاد هرج و مرج در افغانستان بودند که هدفشان هم این است که این بحران به کشورهای منطقه مخصوصاً ایران منتقل شود تا با یک چالش امنیتی مواجه شود.
هانیزاده با اشاره به اینکه حضور حداکثری طالبان در افغانستان میتواند منجر به افزایش بحران در این کشور شود، تصریح کرد: لذا به نظر میرسد افغانستان وارد یک پروسه بحران سیاسی شده که این بحران ادامه خواهد یافت. طالبان هم هیچگونه برنامهریزی برای دولتسازی، تشکیل یک دولت وحدت ملی و احترام به قومیتهای مختلف افغانستان ندارد بنابراین طالبان هم نخواهد توانست بر افغانستان مسلط شود. اگرچه در حال حاضر ادبیات گفتمانی طالبان در مقایسه با گذشته اندکی تغییر یافته اما به هر حال طالبان خشونتطلب همچنان در عرصههای سیاسی افغانستان حضور دارد و به همین دلیل کشورهای منطقه باید برای کنترل بحران افغانستان با هم یک نشست مشترک برگزار کنند و سازوکارهای لازم برای حل بحران سیاسی افغانستان را تهیه کنند.
این تحلیلگر مسائل منطقه با اشاره به پیامد خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان برای کشور آمریکا اظهار کرد: آمریکاییها نشان دادند که تکیهگاه قابل اعتمادی برای ملتها نیستند.خروج آنها از افغانستان نشاندهنده ضعف ساختاری آمریکا در جهان و منطقه است. ناتو هم که دنبالهرو آمریکا در جهان است، طبیعتاً با شکست مواجه شد. بنابراین به نظر میرسد که آمریکاییها دیگر جای پایی در منطقه شرق و غرب آسیا نخواهند داشت و بیشتر اتحادیه اروپا مخصوصاً فرانسه برای اینکه جای پای آمریکا را در منطقه حفظ کند درصدد خیز بلند برای منطقه است کما اینکه شرکت امانوئل مکرون در اجلاس سران بغداد هم به این منظور است که آمریکاییها دیگر جایی در منطقه غرب آسیا نخواهند داشت.
هانیزاده درباره اینکه بعد از خروج آمریکا از افغانستان کشورهایی نظیر ایران، چین و روسیه چه جایگاهی در منطقه پیدا میکنند؟ یادآور شد: با خروج نیروهای آمریکا از افغانستان جایگاه روسیه، چین و ایران به عنوان سه قدرت برتر منطقه ارتقا خواهد یافت به دلیل اینکه نفوذ آمریکا به تدریج کاهش پیدا میکند، ضمن اینکه کشورهای منطقه هم دیگر به آمریکا تکیه نخواهند کرد و به این نتیجه رسیدهاند که به لحاظ ساختار نظامی نباید به این کشور تکیه کنند. لذا در آینده قطببندیهای جدیدی را شاهد خواهیم بود که به سمت گرایش منطقهای و یک سیاستگذاری قومی به دور از هژمونی آمریکا در منطقه به وجود خواهد آمد. ضمن اینکه سه قطب منطقه یعنی ایران، روسیه و چین نقش فرادستی بر حل بحرانهای منطقه خواهند داشت.