مفاخر ملی؛ به مثابه هویت ملی

‌به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، مفاخر و چهره‌های هر ملتی بخشی اساسی و جدایی ناپذیر از هویت آن مردم هستند که هر مقدار در معرفی آنها درست عمل شود به انسجام و هویت بخشی آن ملت کمک شده است. در زمانه‌ای به سر می‌بریم که دولت‌ها با سرقت و جعل مفاخر دیگران در حال شکل دهی عناصر هویت بخش و اصالت آفرین هستند و ما با هزاران سال قدمت و هزاران چهره‌ی ملی و منطقه‌ای در حال اصراف و بی‌توجهی در این حوزه هستیم و البته در برخی موارد هم با عملکرد بد یا ضعیف مفاخر را بعضا خنثی و بی‌اثر و‌ در مواردی هم بر ضد خود تبدیل کرده‌ایم!

ضرورت بازنگری در این مسیر و اصلاح فوری این روند وظیفه‌ی ضروری دستگاه ها و نهادهای فرهنگی و‌ رسانه‌ای است. امروز ۱۱ آذر یکصدمین سال شهادت یونس استاد سرایی ملقب به میرزا کوچک‌خان جنگلی است. مردی از خطه‌ی گیلان و شهر فومن. میرزا را به نهضت و مبارزات جنگل می‌شناسیم ولی شاید به ابعاد شخصیتی و منظومه‌ی فکری او‌ کمتر توجه شده باشد. در این نوشته به بخشی از این مفاهیم اشاره می شود:

۱. میرزا عالم دین بود و درس حوزه خوانده و در تدین فردی بسیار اهل عبادت. مرحوم دوانی در کتاب علمای مجاهد او را در زمره‌ی علما بر شمرده است.
۲. او مردی سرد و گرم چشیده دنیا دیده و نواندیش بود، حضور در تهران به واسطه‌ی تحصیل و تبعید و حضور در ققفاز نگاهی متفاوت در اندیشه‌ی سیاسی او‌رقم زده بود.
۳. میرزا کوچک دارای یک منظومه‌ی فکری سیاسی و اجتماعی نواندیشانه بود. اعتقاد به تحصیل رایگان، اجباری و فراگیر، گفتگو با دیگران و‌جریان‌های سیاسی وقت، نگاه به تولید و ایجاد مراودات اقتصادی در مقطع شکل گیری حکومت در گیلان در مذاکرات با روسیه و سایر قدرت‌های وقت موید این نکات است. او‌ یک ساختار سیاسی و حقوقی برای اداره شکل داد و رسانه‌ای برای بیان نظرات نهضت تاسیس کرد.
۴. شخصیت ضد استکبار و وطن پرست، او اساس مبارزه‌اش را بر ضد سلطه و دشمنی با انگلیس و روسیه قرار داد و در نهایت از هیچ یک براساس منافع وطن کوتاه نیامد.
۵. دارای قدرت طراحی و سازماندهی نظامی، او‌ از دل مردمان محلی یک سازمان نظامی شکل داد سلاح تهیه کرد و‌ مبارزه کرد و این ساختار را تعمیق بخشید. میرزا شخصیتی دلاور و جنگجو بود.
۶. جذب نخبگان، میرزا توانست علاوه بر توده‌ی مردم‌ نخبگان گیلان را هم با خود همراه کند و در بین یاران او شخصیت‌های تحصیلکرده و موثر زیادی دیده می‌شود.
این نکات و نکات دیگری که راجع به شخصیت میرزا وجود دارد تا آنجا چشمگیر بوده که دشمنانش هم به آن اذعان کرده‌اند.
كشيش چارلز ماري مبلغ مسيحي مقيم رشت در مورد وي گزارش كرده است كه «به اعتقاد من او انساني با وجدان، وطن‌پرستي صادق و مردي با صفات پسنديده‌ي بسيار است... طرفدارانش او را بيشتر نه به خاطر تهور و توانايي‌اش در جنگ، بلكه به خاطر مهربانيش، عشقش، صداقت بي‌شائبه‌اش، دغدغه‌اش براي رفاه و سعادت كشور، عدالت و حقيقت جويي‌اش، تحسين مي‌كنند و برايش احترام قايلند.»
یاد و نام او گرامی باد.

*مهدی رمضانی