سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹، خشک‌ترین سال آبی در ۵۳ سال گذشته بود

به گزارش خبرنگار استان‌های خبرگزاری دانشجو، نشست تخصصی «فرونشست زمین در اصفهان؛ چالش‌ها و راهکارها» که از سوی کنسرسیوم مراکز علمی-پژوهشی استان اصفهان در حوزه محیط زیست و به میزبانی دانشگاه صنعتی اصفهان برگزار شد.

میهمانان این نشست علی بیت اللهی، رئیس بخش زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه و شهرسازی کشور، رضا شهبازی، مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین شناسی، زیست محیطی ومهندسی سازمان زمین شناسی، جهانگیر عابدی کوپایی، عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان، بهرام نادری، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد نجف آباد، میثم تدین، عضو هیت علمی دانشگاه اصفهان و ایمان بهارلو، رئیس اداره سامانه‌ها و اطلاعات مکانی شهرداری اصفهان بودند.

۵۵ درصد برداشت‌های کشور به منابع زیرزمینی وابسته است

جهانگیر عابدی کوپایی، عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان در این نشست، با اشاره به اینکه براساس آمار‌های جهانی، ایران در رده چهاردم کشور‌های دارای بحران آب قرار دارد، گفت: اگر نتوانیم تا سه سال آینده ۱۱۲ درصد به منابع آب قابل استحصال در کشور اضافه کنیم، بحران آب در کشور تشدید می‌شود.

عابدی کوپایی با بیان اینکه در ایران ۵۵ درصد برداشت‌های کشور به منابع زیرزمینی وابسته است، گفت: آب‌های زیرزمینی ۳۶ درصد آب آشامیدنی و ۴۲ درصد آب کشاورزی را در جهان تأمین می‌کنند و اصلی‌ترین منبع برای آب شیرین هستند.

وی دلیل فشار بر منابع آبی زیرزمینی در ایران را کاهش ۲۰ درصدی بارش‌ها در ۲۰ سال گذشته عنوان کرد و گفت» سال آبی ۱۳۹۹-۱۴۰۰، خشک‌ترین سال آبی در ۵۳ سال گذشته بوده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: تعداد چاه‌های کشور از ۴۷ هزار حلقه به ۷۶۳ هزار حلقه رسیده و میزان برداشت سالانه آب از سفره‌های زیرزمینی از ۹ میلیارد مترمکعب در سال به ۴۷ میلیارد متر مکعب رسیده است؛ تعداد چاه‌ها ۱۶ برابر شده و میزان برداشت ۵ برابر.

وی ابراز کرد: در ۱۵ سال اخیر هیچگاه مخازن سد‌ها در کشور به طور کامل پر نبوده است.

فرونشست زمین به‌صورت پله‌ای است

در ادامه این کنفرانس، میثم تدین، عضو هیئت علمی گروه زمین شناسی دانشگاه اصفهان گفت: فرونشست در اثر برداشت بی‌رویه آب و شارژ نشدن آبخوان و ساختار‌های منطقه صورت می‌گیرد. براساس مطالعات انجام شده گسل مارنان و انحراف مادی‌ها مشخص شده است.

تدین توضیح داد: از گسل مارنان به سمت شمال شرق به‌صورت پله‌ای افزایش فرونشست دیده و در بخش شمال شرقی نیز فرونشست تکرار می‌شود که نشان می‌دهد گسل‌های پی سنگی در منطقه وجود دارد که کنترل کننده الگوی فرونشست هستند.

وی راهکار‌های مفید را انجام مطالعات دقیق تکتونیکی میدانی به منظور تهیه تقشه گسل‌های شهر اصفهان و مطالعه میدانی دقیق و «اینسار» به منظور تهیه الگوی دقیق و پهنه‌بندی فرونشست حاصل از برداشت آب در شهر اصفهان اعلام کرد و گفت: به کمک راهکار‌ها می‌توان پیش بینی کرد فیشر‌های بعدی کجاست تا بتوان فعالیت‌های صنعتی را کم کرد.

مرگ آبخوان در اصفهان

همجنین رضا شهبازی، مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین شناسی با تأکید براینکه حذف زاینده رود موجب تشدید فرونشست زمین شده است، گفت: یکی از پیامد‌های سوءمدیریت منابع آب و کاهش منابع آب‌های زیرزمینی، فرونشست زمین است که اثرات آن سال‌ها بعد روی زمین ظاهر می‌شود.

وی با بیان اینکه مطالعات فرونشست زمین در تمام دشت‌های اصفهان انجام شده، گفت: امروز از این پدیده به عنوان سرطان زمین نام می‌بریم و به دلیل اینکه دیگر امکان جبران آب‌های این دشت وجود ندارد، به آن مرگ آبخوان هم گفته می‌شود.

شهبازی با تأکید براینکه کلید مهار فرونشست زمین به مدیریت آب مرتبط است، گفت: اوایل دهه ۹۰ در مصوبات شورای عالی آب، این موضوع مطرح شد و دولت به این آگاهی رسید، اما این آگاهی خیلی دیر رخ داد.