گروه استانهای خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * یکی از مسائلی که درباره بحران مدیریت آب در کشور مطرح میشود، مساله جانمایی نامناسب صنایع آب بر در نقاط خشک کشور است. در اصفهان چند شرکت فولادی فعالیت دارند؛ فولاد مبارکه، ذوب آهن اصفهان، فولاد نطنز و .... در استانهای همجوار آن نیز فولادیها کار میکنند. طبق آمار انجمن جهانی فولاد در ایران سالانه ۳۰ میلیون تن فولاد تولید میشود که این برای این مقدار، نیاز به ۲۱ تریلیون لیتر آب یا ۲۱ میلیارد مترمکعب آب است.
اما مساله فعالیت صنایع آب بر در فلات مرکزی ایران، تنها به میزان آبی که این صنایع استفاده میکنند، بازنمی گردد؛ حمید سینی ساز، کارشناس سیاست گذاری حوزه آب نگاهی جدید را در زیان آور بودن فعالیت صنایع در فلات مرکزی ایران، مطرح میکند.
علاوه بر اینکه صنایع و به ویژه فولادیهای مستقر در مرکز ایران، مصرف آب دارند و آمار دقیق آن هم معلوم نیست، سینی ساز معتقد است که جمعیتی که برای کار در این صنایع به استانهای میانی کشور مهاجرت کرده اند، در کاهش ذخایر آبی تأثیرگذارند.
او توضیح میدهد که دستیابی به مشاغل پرسودی که این صنایع برای مردم ترسیم میکنند، بهانه خوبی برای مهاجرت و اشتغال با درآمد خوب ایجاد میکند. افرادی که به اطراف این صنایع مهاجرت کرده اند، نیاز به آب، مواد خوراکی و صنایع مرتبط با زندگی روزمره دارند که اغلب این موارد، باعث افزایش مصرف آب میشود.
بیشتر بخوانید:
او به دلایل تغییر پایتختی ایران از اصفهان به تهران در دوره قاجاریه اشاره میکند و میگوید که یکی از دلایل آقامحمدخان قاجار برای انتقال تاج و تخت، علاوه بر موقعیت سوق الجیشی تهران، کم آبی اصفهان هم بوده است
سینیساز توضیح میدهد که براساس اسناد تاریخی آقامحمدخان قاجار به این موضوع واقف بوده که اصفهان به لحاظ جغرافیایی و اقلیمی، ضرفیت جمعیت بیشتر را ندارد. اما حالا ما باعث مهاجرت مردم به این منطقه شده ایم.
به گفته این کارشناس سیاستگذاری حوزه آب، مهاجرت مردم به اصفهان و فلات مرکزی ایران باعث شده اراضی کشاورزی هم در این مناطق بیشتر شود چراکه جمعیت مهاجر نیاز به غذا دارد و کشاورزی بیشتر را میطلبد. توسعه کشاورزی به آب بیشتر نیاز دارد و بنابراین عاملی دیگر برای خشکی سفرههای آبی زیرزمینی و بحران در مدیریت آب زاینده رود ایجاد میشود.
در فیلم زیر ببینید که سینی ساز چگونه مساله را تشریح و برای حل این بحران راه حل ارائه میکند.
کارشناسان میگویند که در ایران سالانه حدود ۴۰۰ میلیارد مترمکعب باران و برف میبارد، اما با بی برنامگی ما ۲۹۰ میلیارد مترمکعب آن تبخیر میشود. اگر از ۱۱۰ میلیارد مترمکعب باقیمانده ۲۱ میلیارد آن را صنایع فولادی بردارند، برای دیگر صنایع، کشاورزی و آب شرب حدود ۸۹ میلیارد مترمکعب آب از بارشها باقی میماند.
بله؛ منابع آبی زیرزمینی هم وجود داشتند البته به لطف برنامه ریزیهای غلط، از بین رفتهاند. بازگشت آب به برخی سفرههای آب زیرزمینی غیرممکن است؛ بنابراین حتی اگر برای ذخیره آب برنامه ریزی کنیم، تعداد زیادی از محلهای طبیعی ذخیره آب را از دست داده ایم.
تصمیم گیری درباره نوع و مقدار مصرف آب در سالهای گذشته اشتباهات زیادی داشته؛ به ویژه پس از انقلاب ارضی که باعث شد حکمرانی آب از مردمی به حاکمیتی تغییر کند. اما سوال اینجاست که آیا زمان تغییر در شیوههای حکمرانی آب فرانرسیده است؟