لزوم استفاده از تجربیات سایر کشورها برای اجرای مالیات بر عایدی سرمایه

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، جعفر قادری، نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی در یک نشست مجازی با موضوع مالیات بر عایدی سرمایه که از سوی انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه علامه طباطبائی (ره) برگزار شد، گفت: یکی از موضوعاتی که همیشه به عنوان دغدغه در مجلس وجود داشته، این است که ما باید به سمت و سویی برویم که به مالیات به عنوان یک منبع صرفا برای درآمد نگاه نکنیم. مالیات در ایران، می‌تواند به عنوان یک منبع درآمد برای دولت باشد و منطقی‌ترین و مناسب‌ترین شکل منبع درآمد دولت است، اما علاوه بر آن به عنوان یک ابزار سیاست‌گذاری نیز به شمار می‌رود. یعنی وقتی که روی یک حوزه یا روی یک بخش مالیات می‌گذارید، یعنی عملا یک چراغ قرمز نشان می‌دهید که فعالان اقتصادی به آن سمت نباید بروند.

وی افزود: یکی از معضلاتی که در کشور داریم، این است که بخش قابل توجهی از کالا‌های ما که ماهیت کالای مصرفی دارد به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است. مسکن، خودرو، سکه، ارز، جواهرات و... ماهیت مصرفی دارند، ولی در شرایطی که معمولا به دلایل مختلف بازار‌ها به خوبی عمل نمی‌کنند ممکن است بخش قابل توجهی از نقدینگی وارد دارایی‌هایی شود که می‌تواند مصارف دوگانه داشته باشد. یعنی هم می‌تواند مصارف سرمایه داشته باشد و هم مصارف مصرفی.

نماینده مردم شیراز در مجلس گفت: ما باید منابع را از حوزه‌هایی که جنبه مصرفی دارند به سمت حوزه‌هایی ببریم که در حد نیاز مصرفی از آن کالا تقاضا شود. مثلا مسکن که یک کالای مصرفی است که فرد یا خانوار یکی از آن بیشتر نیاز ندارد، ولی وقتی شرایط تورمی در کشور ایجاد می‌شود، ممکن است افراد برای حفظ قدرت خرید خود، تا ده واحد مسکونی تقاضا و خریداری کنند و این‌ها را نگه دارند تا بتواند به این شکل قدرت خرید خود را حفظ کنند. برای خودرو هم به همین شکل است. یک نفر دو خودرو بیشتر نیاز ندارد، ولی در شرایط تورمی ممکن است نقدینگی‌اش به سمت و سوی کالایی برود که می‌تواند ماهیت سرمایه‌ای هم داشته باشد و نقدینگی را به آن سمت بکشد.

وی افزود: برای اینکه این مشکل پیش نیاید، نوعی مالیات تحت عنوان مالیات بر عایدی سرمایه وضع می‌شود که عملا افراد را از تقاضای سرمایه‌ای برای بعضی از کالا‌ها منصرف کند و بیشتر تقاضای مصرفی تعیین کننده باشد.  

نماینده مجلس شورای اسلامی بیان کرد: مالیات بر عایدی سرمایه در خیلی از کشور‌ها در حال اجرا است و در کشور ما، چون این اتفاق نیفتاده ممکن است در ابتدا کار خوبی نباشد مانند مالیات بر ارزش افزوده که یک سری ایرادات داشت و هنوز هم ایراداتی دارد. در مالیات بر عایدی سرمایه نیز ممکن است در ابتدای کار ایراداتی وارد باشد که ما اگر بتوانیم از تجربیات کشور‌های دیگر استفاده کنیم ممکن است ایراداتمان کمتر باشد بنابراین باید قانونش را مصوب و به مرور زمان ایرادات آن را بر طرف کنیم.

لزوم کاهش هزینه‌های ورود به بخش تولید

وی افزود: یکی از ایرادات و اشکالاتی که منتقدان مالیات بر عایدی سرمایه میگیرند همان بحث تاثیرات تورمی و اثر آن روی قیمت دارایی‌ها و املاک و دارایی‌ها است که در اینجا تعدیلات تورمی ممکن است در آن اعمال شود. ایراد دیگری که میگیرند این است میگویند زمانی که شما در حوزه‌های دیگر راه را برای سرمایه‌گذاری باز نمی‌کنید، باعث می‌شود افراد به جای اینکه پرداخت مالیات، منابع و داراییشان را از کشور خارج کنند! مثلا در ترکیه به خرید املاک و دارایی رو بیاورند.

قادری بیان کرد: ما باید تلاش کنیم در بخش‌های تولیدی راه را برای سرمایه گذاری بازکنیم و هزینه‌های ورود به بخش‌های تولیدی را کاهش دهیم. در این راستا مجلس چند کار را انجام داده و یک بحث تصویب قانون سهولت فضای کسب‌و‌کار است که اخیرا در مجلس مصوب شد و در حال حاضر منتظر، رای شورای نگهبان هستیم که برای سومین بار نظرش را اعلام کند و امیدواریم که اینبار ایرادات و اشکالاتش برطرف شده باشد تا به مرحله‌ی اجرا در بیاید.

وی اضافه کرد: از نظر فضای کسب و کار متاسفانه فضای شروع کسب و کار رتبه ما در بین ۱۸۵ یا ۱۹۰ کشور دنیا ۱۷۸ است یعنی حدود ۱۰ الی ۱۵ کشور وضعشان از ما بدتر است. همچنین در سهولت کسب و کار رتبه ما ۱۲۷ است که چیزی حدود ۵۰ الی ۵۵ کشور وضعشان بدتر از ما است!

قادری افزود: طرح دیگری که ما در کمیسیون جهش تولید بررسی می‌کنیم، طرح تامین مالی تولید و زیرساخت‌ها است که از این طریق ما موانع سرمایه‌گذاری و تامین منابع مالی برای بخش تولید و برای زیر ساخت‌ها را از بین می‌بریم. در این طرح راه‌های مختلفی پیشنهاد شده که امیدواریم در اوایل سال آینده بتوانیم این طرح را در کمیسیون جهش تولید نهایی و سریع‌تر به مجلس ارائه کنیم تا بشود راهی را برای سرمایه گذاری برای تولید و زیرساخت‌ها باز کنیم.

وی در مورد طرح شفافیت در مجلس نیز گفت: نمایندگان علاقمند به اجرای طرح شفافیت هستند، اما موانعی بر سر آن وجود دارد. مثلا اگر به طرح فلان قشر یا حزب رای داده نشود آن‌ها در انتخابات یا صحنه‌های دیگر سعی می‌کنند تا تلافی کنند؛ البته بنده موافق این طرح هستم و آن را امضا کردم.