آیا انتخابات لبنان موجب خروج این کشور از وضعیت بحرانی می‌شود؟

به گزارش خبرگزاری دانشجو؛ نشریه فارین پالیسی در گزارشی به انتخابات ۱۵ مِی لبنان (یکشنبه ۲۵ اردیبهشت ماه) پرداخته و به طور خاص سعی کرده وضعیت این کشور را در آستانه انتخابات مذکور هدف بررسی و تحلیل قرار دهد. این نشریه در نهایت سعی داشته به این سوال پاسخ دهد که آیا انتخابات لبنان قادر است که این کشور را از ورطه بحران‌های سیاسی و اقتصادی که در آن گرفتار شده، رهایی بخشد؟

نشریه فارین پالیسی در این رابطه می‌نویسد: «در منطقه "لاسا"، در ۵۶ مایلی شمال بیروت، پایتخت لبنان، پرچم‌های حزب الله لبنان در آستانه انتخابات ۱۵ میِ در همه جا به اهتزاز درآمده است. اغلب بنر‌های انتخاباتی در مناطق شیعه نشین لبنان، حامی حزب الله لبنان هستند. یکی از ساکنان شهر لاسا به طور خاص می‌گوید ما از حزب الله حمایت خواهیم کرد، زیرا آن‌ها نیز از ما قویا حمایت می‌کنند. آن‌ها در تمامی زمینه‌ها از بهداشت و سلامت گرفته تا اشتغال و اقتصاد از ما حمایت می‌کنند.

تنها با ۱۰ دقیقه رانندگی، در دهکده کوهستانی "الاقورا"، بسیاری از حزب راست افراطی نیرو‌های مسیحی مارونی لبنانی حمایت می‌کنند. "فیلیپ جرمانوس"، کشاورز مزارع سیب و گیلاس که قصد دارد در انتخابات به یک کاندیدای مستقل رای بدهد، از هم کیشان مسیحی خود که احتمالا در چهارچوب رقابت‌های فرقه‌ای درگیر خواهند شد و بر اساس آن‌ها رای خواهند داد، سرخورده است. به عقیده وی، بسیاری از مردم این منطقه به فعالیت کاندیدا‌های انتخابات لبنان کاری ندارند و فقط برای اینکه مثلا رقبایشان پیروز نشوند، یکسری افراد را به قدرت می‌رسانند. با این حال، به عقیده وی یک چنین الگوی رای دهی، اساسا لبنان را به سمت پیشرفت اقتصادی و اجتماعی رهنمون نخواهد کرد.

دو سال قبل، صد‌ها هزار لبنانی از قومیت‌ها و گروه‌های مختلف این کشور، اعتراضات گسترده‌ای را در این کشور به راه انداختند که عملا کل این کشور را فرا گرفت. آن‌ها به طور خاص خواستار پایان بخشیدن به نظام تقسیم بندی سهمیه‌ای قدرت در کشورشان بودند. آن‌ها امید داشتند که یک طبقه سیاسی جدید در لبنان روی کار آید که زمینه را جهت مقابله با فساد گسترده در این کشور هموار کند و موجب شود تا بار دیگر این کشور از کمک‌های بین المللی برخوردار شود و از بدترین بحران اقتصادی کل تاریخ خود نیز هر چه سریع‌تر خارج شود.

اعتراضات در آن زمان، "سعد حریری"، نخست وزیر وقت لبنان را مجبور کرد تا از قدرت کناره گیری کند و حمایت‌های بین المللی گسترده‌ای را نیز جهت اجرای اصلاحات سیاسی و اقتصادی در لبنان برانگیخت. با این حال، از آن زمان تاکنون، اقتصاد لبنان به تدریج رو به فروپاشی حرکت کرده است و رهبران این کشور نیز یکی پس از دیگری در رفع بحران و مشکلات لبنان شکست خورده اند.

ناظران و تحلیلگران بر این باورند که انتخابات روز یکشنبه (۱۵ می) لبنان جهت بیرون کشیدن لبنان از ورطه نابودی و فروپاشی کاملا ضروری است. با این حال با نزدیک شدن به زمان انتخابات، برخی بر این باور هستند که احزاب جدیدی که از دل اعتراضات لبنان برخاسته اند نظیر "بیروت مقاومت می‌کند" و "شهروندان در یک دولت"، می‌توانند به حضور برخی سیاستمداران فاسد در صحنه قدرت سیاسی لبنان خاتمه دهند.

بر اساس داده‌های یک نظرسنجی که توسط موسسه "آکسفام"، انجام شده، ۹۸ درصد از ۴۶۷۵ پاسخ دهنده لبنانی اینطور فکر می‌کردند که عملکرد نخبگان سیاسی حاکم درلبنان بد بوده است. البته که این مساله چندان شگفت انگیز نیست. وقوع انفجار مرگبار در بندر بیروت در ماه آگوست سال ۲۰۲۰ تا حد زیادی اعتماد مردم به طبقه سیاسی که به عقیده آن‌ها در مساله مدیریت بندر بیروت، سو مدیریت داشتند را تضعیف کرد.

با این حال، ۷۴ درصد از لبنانی‌ها اکنون در فقر زندگی می‌کنند و ارزش پول ملی لبنان نیز در مقایسه با اواخر سال ۲۰۱۹، تا ۹۰ درصد اُفت کرده است. البته که صف‌های مردم برای تهیه بسیاری از کالا‌های اساسی طولانی شده، قفسه‌های فروشگاه‌ها تا حد زیاد خالی شده، نرخ جرم و بزهکاری افزایش یافته و دولت لبنان صرفا قادر است که روزانه دو الی سه ساعت برق را در اختیار مردم این کشور قرار دهد. مساله‌ای که در نوع خود موجب شده تا نوعی مافیای ژنراتور‌های تولید برق در لبنان ایجاد شود و آن‌ها به بازیگرانی مهم در تامین نیاز‌های برقی مردم تبدیل شوند. در این میان، حدود ۲۵۰ هزار نفر نیز ظرف دو سال گذشته خاک لبنان را ترک کرده اند.

با این همه، اگرچه مردم لبنان از وضعیت نه چندان مساعد این کشور خسته می‌شوند، با این حال، موانع بسیار زیادی نیز در مسیر ایجاد تغییر در کشور وجود دارند. در جریان نظر سنجی موسسه آکسفام، ۴۰ درصد از آن‌هایی که از طبقه حاکم لبنان ناراضی بودند، برنامه ریزی می‌کردند تا به دلایلی اقتصادی و همچینین دیگر دلایل سنتی در این کشور، به احزابی که سنتا به آن‌ها رای می‌داده اند، رای دهند. به زعم برخی کارشناسان این عوامل و محرک‌ها همچنان بر بسیاری از رای دهندگان لبنانی حاکم هستند.

حتی آن‌هایی که در لبنان به دنبال ایجاد تغییر هستند، به شدت نسبت به اینکه از کدامیک از احزاب و گروه‌های سیاسی این کشور باید حمایت کنند، مردد هستند. بیش از ۱۰۰۰ نامزد انتخاباتی در چهارچوب انتخابات لبنان جهت کنترل گرفتنِ ۱۲۸ کرسی پارلمان این کشور رقابت می‌کنند. این در حالی است که در برخی حوزه‌های انتخابی، وجود لیست‌های مختلف انتخاباتی عملا مردم لبنان را دچار سرگیجه کرده است.

در این راستا، یک روزنامه نگار لبنانی به خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌گوید: «ما بیش از ۳۰۰ گروه سیاسی در لبنان داریم که همگی مدعی اپوزیسیون و انقلابی بودن در لبنان هستند، این در حالی است که هیچ ساختاری را برای گفتگو و یا ایجاد هماهنگی میان این گروه‌های مختلف نداریم. درواقع مساله سازماندهی گروه‌های سیاسی در قدرت، موضوعی است که عملا لبنانی‌ها در آن شکست خورده اند».

از طرفی بسیاری از گروه‌های سیاسی متفرق و پراکنده در جریان اعتراضات لبنان شرکت کرده و می‌کنند و این حق و مشروعیت را برای خود قائلند که نماینده مردم در جریان انتخابات باشند. این روزنامه نگار به طور خاص همچنین بر این باور است که هنوز سازوکار‌های مناسبی جهت تسهیل فعالیت‌های کاندیدا‌های مستقل در چهارچوب انتخابات لبنان نیز ایجاد نشده است.

بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که اختلافات قالب توجه سیاسی میان احزاب و طیف‌های سیاسی مختلف لبنانی نیز در مدت اخیر، عملا ایجاد یک جبهه مشترک سیاسی در لبنان را به مساله‌ای دشوار‌تر از هر زمان دیگری تبدیل کرده است. در این میان، اگرچه برخی شهروندان لبنانی امیدوار هستند که هموطنانشان در روز انتخابات (۱۵ می)، مشکلات و بحران‌های لبنان را در ذهن داشته باشند و با هدف رفع آن‌ها رای دهند، با این حال، در این زمینه برخی نیز انتظار چندانی را ندارند.

برخی معترضان لبنانی از اینکه اعتراضات آن‌ها تاکنون نتوانسته به دستاورد‌های ملموسی برسد، سرخورده و ناامید شده اند. درست به همین دلیل است که برخی استدلال می‌کنند که لبنانی‌ها باید منتظر انتخابات بعدی در لبنان باشند تا آنچه واقعا معترضان به دنبال ایجاد آن در لبنان بوده اند، محقق شود. در این چهارچوب، برخی ناظران تحلیلگران مسائل لبنان می‌گویند که این کشور هنوز آماده اجرایی شدن تغییرات رادیکال در آن نیست. امید است که این کشور برای انجام یک چنین تغییراتی در جریان انتخابات آتی لبنان آمادگی داشته باشد. با این حال، چشم انداز اینکه بحران‌های لبنان پس از انتخابات جاری در این کشور به نقطه پایان خود برسند، با، اما و اگر‌های فراوانی رو به رو است».