وضعیت اردوغان و رقیبش در نظرسنجی‌ها

 به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، تنور انتخابات در ترکیه، رفته رفته در حال گرم شدن است.

شورای عالی انتخابات ترکیه (YSK) اعلام کرده که در روز 14 می مطابق با 24 اردیبهشت پیش رو، انتخابات سراسری و ریاست جمهوری در ترکیه برگزار می شود. این شورا اعلام کرده که 36 حزب مجاز هستند تا در انتخابات مزبور، با لیست حزبی وارد رقابت شوند. اما همه می دانند که رقابت اصلی، بین 8 حزب است که 2 ائتلاف اصلی را به وجود آورده اند: ائتلاف جمهور که توسط اردوغان و دولت باغچلی شکل گرفته و احزاب کوچک دیگری همچون وحدت بزرگ، هداپار و حزب کمونیستی وطن نیز عضو آن هستند و در طرف مقابل، ائتلاف ملت یا ائتلاف 6 گانه که کمال کلیچدار اوغلو را به عنوان نامزد مشترک خود معرفی کرده اند.

در نظرسنجی های اولیه، کلیچدار اوغلو از اردوغان جلو افتاده و اگر رقابت به همین شکل پیش برود، کار اردوغان تمام شده به نظر می رسد.

چرا کلیچدار اوغلو سبقت گرفت؟

خیلی ها تصور می کردند که رهبر حزب جمهوری خلق با آن قد نبستاً کوتاه، شانسی برای رقابت با اردوغان ندارد. اما حالا 6 حزب پشت سر او قرار گرفته اند و بر اساس تازه ترین نظرسنجی شرکت آکسوی (Aksoy Araştırma) شاهد چنین وضعیتی هستیم:

اردوغان 44.4 درصد.

کلیچدار اوغلو 55.6 درصد.

حزب عدالت و توسعه از ماه های پایانی سال 2022 میلادی شروع به ریزش آراء کرده و عواملی همچون بحران اقتصادی، تجمل گرایی و دوری از شایسته سالاری در کنار بحران زلزله، هر کدام به میزانی متفاوت، از محبوبیت اردوغان کاسته است.

اردوغان، قبلاً در سخنرانی های میدانی خود، پرانرژی، چابک، توانمند، امیدوار و همواره در موقعیت هجومی بود. اما حالا به نظر می رسد که یک پیرمرد خسته، بی رمق، عصبی و نه چندان امیدوار، جای او را گرفته است. اردوغان حالا حرف خاصی برای گفتن ندارد و تنها چیزی که مداوماً تکرار می کند این است: دوباره به ما رای دهید و نگذارید کشور به دست «اینها» بیفتد. آنها کشور را بر باد فنا می دهند.

آرای احزاب در چه وضعیتی است؟

نظرسنجی ها نشان می دهد که اغلب احزاب مخالف اردوغان در ماه های گذشته، یا موفق شده اند مقداری پیشرفت کنند و یا دست کم توانسته اند آرای خود را حفظ کنند.

آمار و ارقام نشان می دهد که حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان، هنوز هم قدرتمندترین حزب ترکیه است و بر پله نخست ایستاده است. درصد آرای احزاب به این شکل است:

حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان 31 درصد.

حزب حرکت ملی به رهبری دولت باغچلی 7.2 درصد.

به این ترتیب، ائتلاف جمهور با احتساب احزاب کوچک دیگر همچون وحدت بزرگ (مصطفی دستیجی) نزدیک به 39 درصد از کل آرای ترکیه را در اختیار دارد.

اما در جبهه مخالفین، وضع از این قرار است:

حزب جمهوری خلق به رهبری کمال کلیچدار اوغلو 28 درصد.

رای 28 درصدی برای حزب یکصد ساله جمهوری خلق، بالاترین و بهترین میزان رای در سه دهه گذشته است. با بحران هایی که این حزب قدیمی از سر گذرانده، 28 درصد را می توان عدد طلایی و ارزشمندی دانست که بخش اغلب آن، مدیون رهبری بردبارانه و تلاش مداوم کلیچدار اوغلو است.

حزب خوب به رهبری مرال آکشنر 12 درصد.

12 درصد برای یک حزب ملی گرای راست افراطی جدید التاسیس، رای بالایی است و نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت.

با جمع آرای این دو حزب به عدد 40 درصد می رسیم که اندکی بیشتر از مجموع آرای احزاب اردوغان و باغچلی است. البته کلیچدار اوغلو و آکشنر در ائتلاف ملت، چهار شریک دیگر نیز دارند که آرای آنها از این قرار است:

حزب اسلامگرای سعادت به رهبری تمل کاراملا اوغلو 1.5 درصد.

حزب جهش و دموکراسی به رهبری علی باباجان 1.5 درصد.

حزب آینده به رهبری احمد داود اوغلو 1 درصد.

حزب دموکرات به رهبری گلتکین اویسال یک رقم پایین و کمتر از 5 دهم درصد.

اما این بازی پیچیده دو کنشگر عجیب و بیش فعال دیگر نیز دارد:

حزب دموکراتیک خلق ها (اقماری پ.ک.ک) 10.3 درصد.

حزب کارگر ترکیه (اقماری پ.ک.ک)  1 درصد.

حزب کارگر که فقط 2 کرسی در پارلمان دارد، در واقع یک حزب کارتونی تدبیری است که اگر حزب دموکراتیک خلق ها به دستور دادگاه و به صورت ناگهانی تعطیل شود، کل نمایندگان بتوانند وارد حزب کارگر شوند و به حیات سیاسی و حزبی خود ادامه دهند!

شواهد نشان می دهد برای این دو حزب اقماری پ.ک.ک، امکان چندانی برای کنشگری و گرفتن امتیاز وجود ندارد. اما تجارب پیشین ثابت کرده که حاضرند در همسویی با چپ ها و صرفاً با نیت در هم کوبیدن اردوغان، به مخالفین او رای دهند و هیچ امتیازی هم نخواهند!

در پایان باید گفت، شواهد کنونی نشان دهنده این است که به احتمال قریب به یقین، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه آرام آرام از صحنه قدرت کنار زده می شود. اما واقعیت این بازی سیاست در ترکیه همواره پیچیده و غافلگیر کننده است و صحبت کردن از احتمال شکست اردوغان، صرفاً بر مبنای شواهد و تحولات کنونی است. اگر چه به نظر می رسد که تا دو ماه دیگر، تحول شگرفی در صحنه سیاست روی ندهد اما باز هم ممکن است یک اتفاق خارج از محاسبات کنونی روی دهد و بازی را عوض کند. ولی اگر اتفاق غریبی روی ندهد، با این میزان از کاهش محبوبیت و افول جدی، باید از حالا، تحولات سیاسی و اقتصادی ترکیه پسا اردوغانی را تجسم و ترسیم کنیم.