به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری دانشجو به نقل از خبرگزاری «تاس»، بر اساس گزارش مؤسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم در سال ۲۰۲۳، هزینههای نظامی بهطورکلی در سراسر جهان ۶.۸ درصد رشد کرد و به رکورد ۲.۴۴۳ تریلیون دلار یا ۲.۳ درصد از تولید ناخالص جهانی رسید.
در بررسی سالانه Trends In World Military Expenditure، آمده است که این رشد بالاترین میزان از سال ۲۰۰۹ بوده است و هزینههای دفاعی جهانی به بالاترین سطحی رسیده که مؤسسه تاکنون ثبت کرده است. کارشناسان یادآور شدهاند: "افزایش هزینههای نظامی جهانی در سال ۲۰۲۳ را میتوان در وهله نخست با جنگ جاری در اوکراین و همچنین تشدید تنشهای ژئوپولیتیکی در آسیا، اقیانوسیه و خاورمیانه توضیح داد. "
آنها این روند را در هر پنج منطقه جغرافیایی مشاهده کردهاند که قویترین آن در اروپا، آسیا و اقیانوسیه و خاورمیانه بود. پنج کشوری که بیشترین هزینه دفاعی را دارند، مانند سال ۲۰۲۲ بدون تغییر باقی ماندهاند: ایالات متحده آمریکا با ۹۱۶ میلیارد دلار یا ۳.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی ملی است، بعد از آن چین با صرف ۲۹۶ میلیارد دلار یا ۱.۷ درصد از تولید ناخالص داخلی، سپس روسیه که ۱۰۹ میلیارد دلار یا ۵.۹ درصد از تولید ناخالص داخلی را صرف کرده است و هند با ۸۳.۶ میلیارد دلار یا ۲.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی و عربستان سعودی با ۷۵.۸ میلیارد دلار یا ۷.۱ درصد از تولید ناخالص داخلی در ردههای بعدی قرار دارند.
ایالات متحده و چین روی هم تقریباً نیمی از هزینههای دفاعی جهان را به خود اختصاص دادند که بهترتیب ۳۷ و ۱۲ درصد از کل رقم جهانی است.
هزینههای ایالات متحده سه برابر چین است. حوزه اولویت واشنگتن تحقیق، توسعه، آزمایش و ارزیابی (research, development, test and evaluation- RDT&E) است که در آن ۹.۴ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۲ سرمایهگذاری کرده است.
هزینه دفاعی پکن نسبت به سال ۲۰۲۲، حدود ۶ درصد افزایش یافته و در مجموع چین نیمی از کل هزینههای نظامی در آسیا و اقیانوسیه را به خود اختصاص داده است. پکن در ۲۹ سال گذشته بهطور مداوم هزینههای خود را افزایش داده است، اما این سرعت در ده سال گذشته کمی کاهش یافته که بهگفته تحلیلگران بهدلیل کندی رشد اقتصاد چین است.
هزینههای نظامی روسیه در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲، ۲۴ درصد و نسبت به سال ۲۰۱۴، ۵۷ درصد افزایش یافته است. کارشناسان معتقدند که این ارقام بهدلیل عدم شفافیت فزاینده سیستم مالی روسیه "بسیار نامشخص" هستند. در این بررسی آمده است: «افزایش هزینههای نظامی روسیه در سال ۲۰۲۳ عمدتاً ناشی از عملکرد اقتصادی روسیه بود که با وجود کاهش قابلتوجه درآمد نفت و گاز این کشور، فراتر از حد انتظارات بوده است.»
مؤسسه SIPRI با استناد به بودجه دولتی روسیه برای سالهای ۲۰۲۴ـ۲۰۲۶ پیشبینی کرده است که مسکو همچنان به افزایش هزینههای نظامی خود در سالهای آینده ادامه خواهد داد.
ده کشور برتر در صرف هزینههای دفاعی در سال ۲۰۲۳ شامل چهار کشور اروپایی و ژاپن نیز میشود که بهترتیب شامل: انگلستان با ۷۴.۹ میلیارد دلار یا ۲.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی، آلمان ـ ۶۶.۸ میلیارد دلار یا ۱.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی، اوکراین ـ ۶۴.۸ میلیارد دلار یا ۳۷ درصد از تولید ناخالص داخلی، فرانسه ـ ۶۱.۳ میلیارد دلار یا ۲.۱ درصد از تولید ناخالص داخلی، و ژاپن ـ ۵۰.۲ میلیارد دلار یا ۱.۲ درصد از تولید ناخالص داخلی است.
در مجموع، ده کشور نخست در این جدول ۷۴ درصد از هزینههای جهانی یا ۱.۷۹۹ تریلیون دلار را تشکیل میدهند. علاوه بر این، مجموع هزینههای ۳۱ عضو ناتو (سی و دومین عضو ـ سوئد، در سال ۲۰۲۴ به این اتحاد ملحق شد) بالغ بر ۱.۳۴۱ تریلیون دلار یا ۵۵ درصد از هزینههای جهانی است که ۶۸ درصد از این سرمایهگذاری تنها مربوط به ایالات متحده است.
اسرائیل که در بحبوحه جنگ با حماس در سال ۲۰۲۳ در رتبه پانزدهم قرار دارد، ۲۴ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۲ در زمینه دفاع سرمایهگذاری کرد و هزینههای نظامی خود را در این زمینه به ۲۷.۵ میلیارد دلار رساند و بدینترتیب پس از عربستان سعودی، اسرائیل در منطقه خاورمیانه بیشترین هزینه نظامی را دارد.
پیش از این، در اواسط آوریل، رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فوندرلاین، گفت که بودجه نظامی کشورهای اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰ درصد افزایش یافته است. بهگفته او، این بودجه شروع به جبران کمبود بودجه در حوزه نظامی میکند.
در اواخر ماه مارس، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در مورد تفاوت هزینههای نظامی بین فدراسیون روسیه و ایالات متحده اظهار نظر کرد و یادآور شد که بودجه نظامی آمریکا تقریباً ۱۰ برابر بیشتر است و تقریباً ۴۰ درصد از کل هزینههای نظامی جهان در ایالات متحده صرف میشود.
در اوایل همان ماه، کاخ سفید پیشنهاد بودجه سال مالی ۲۰۲۵ خود را منتشر کرد. دولت آمریکا از کنگره خواست که درخواست کمک ۶۱.۴ میلیارد دلاری به اوکراین را تأیید کند. مجموع هزینههای دفاعی ایالات متحده در سال ۲۰۲۵ باید ۸۵۰ میلیارد دلار باشد که ۳۴ میلیارد دلار بیشتر از میزان تصویبشده در بودجه سال ۲۰۲۴ این کشور است.