به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، پروژه سه کمربند شمالی چین که در سال ۱۹۷۸ آغاز شد، یک ابتکار عظیم برای جلوگیری از گسترش صحرای گوبی و سایر مناطق خشک از طریق احیای جنگل است. این پروژه قرار است تا سال ۲۰۵۰ به پایان برسد و پس از تکمیل، احتمالاً حدود ۱۰۰ میلیارد درخت را شامل خواهد شد و عنوان بزرگ‌ترین پروژه مهندسی زیست‌محیطی در جهان را از آن خود خواهد کرد.
بخشی که اکنون تکمیل شده نیز، بخشی از برنامه سه کمربند شمالی چین است که شامل کاشت بید قرمز، ساکسائول و سایر گونه‌های درختی در نواری در امتداد حاشیه جنوبی صحرای تکله مکان در منطقه خودمختار سین کیانگ اویغور در شمال غربی چین است. هدف از ایجاد این حیات گیاهی، این است که دیوار سبز به‌عنوان نوعی دیوار امنیتی اکولوژیکی عمل کند که جریان باد‌های بیابانی و طوفان‌های شن را متوقف کند. گویا این جریان‌ها باعث آسیب قابل‌توجهی به کشاورزی در منطقه می‌شود.
البته پروژه دیوار سبز بزرگ چین، بدون منتقد نیست. انجمن جغرافیای سلطنتی بریتانیا می‌گوید برخی از دانشمندان این موضوع را زیر سؤال برده‌اند که آیا این پروژه واقعاً پایدار است یا خیر. برخی از محققان بر این باورند که کاشت درختان در منطقه‌ای که بومی آن در طولانی‌مدت پیامد‌های خوبی نخواهد داشت. برخی دیگر استدلال کرده‌اند که کاشت درختان بر حیات‌وحش تأثیر منفی می‌گذارد و می‌تواند جنگل‌ها را در برابر شیوع بیماری آسیب‌پذیر کند. حتی این نگرانی وجود دارد که کمربند درختان در کاهش طوفان‌های شن بی‌تأثیر باشد.
بااین‌وجود، این ابتکار نشان می‌دهد که چین در حال برداشتن گام‌هایی علیه بیابان‌زایی است که بیش از ۲۷ درصد از زمین‌های این کشور را پوشش داده و حدود ۴۰۰ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بیابان‌زایی تبدیل زمین حاصلخیز به بیابان خشک است که در اثر ترکیبی از عوامل طبیعی و فعالیت‌های انسانی مانند کشاورزی ناپایدار و جنگل‌زدایی ایجاد می‌شود. در دهه‌های اخیر، این مشکل به دلیل تأثیرات تغییرات آب‌وهوایی افزایش‌یافته است.
چنین آسیبی اگرچه تمام قاره‌های روی زمین را تحت تأثیر قرار خواهد داد، اما اکنون چین یکی از مناطقی است که بیشترین آسیب را دیده است. حتی اروپا که معمولاً آب‌وهوای معتدل یا معتدل دارد از این خطر درآمان نیست. مطالعات نشان داده است که بخش‌های نیمه‌خشک پرتغال، اسپانیا، ایتالیا، یونان، قبرس، بلغارستان و رومانی نیز در قرن حاضر در معرض خطر تبدیل‌شدن به بیابان قرار دارند.
گزارشی از سوی سازمان ملل که در این ماه منتشر شد، بیابان‌زایی را یک خطر جهانی خواند و اشاره کرد که ۷۷.۶ درصد از مساحت زمین در سال ۲۰۲۰ نسبت به سی سال پیش خشک‌تر شده بود. بدون این تلاش‌های هماهنگ، میلیارد‌ها نفر با آینده‌ای توأم با گرسنگی، آوارگی و زوال اقتصادی روبه‌رو خواهند بود. بنابراین، با پذیرش راه‌حل‌های نوآورانه و تقویت همبستگی جهانی، بشریت می‌تواند برای مقابله با این چالش قیام کند.
نیکول بارگر، رئیس کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با بیابان‌زایی، در بیانیه‌ای گفت: «مسئله این نیست که ابزار‌هایی برای پاسخ‌گویی داریم یا خیر، مسئله این است که آیا اراده‌ای برای اقدام داریم یا خیر».
تینا مزدکی