تحولات ۲۰۲۴ شبه جزیره کره / آوردگاه قدرت‌های جهانی در گردونه بحران

شبه جزیره کره متشکل از دو کشور کره شمالی تحت عنوان رسمی «جمهوری دموکراتیک خلق کره» و کره جنوبی تحت عنوان «جمهوری کره» یکی به عنوان قطب نظامی و دیگری به عنوان قطب اقتصادی شناخته می شوند.

طی سالیان گذشته انجام آزمایش های موشکی بالستیک کره شمالی با واکنش کشورهای متحد منطقه‌ای آمریکا، همچون ژاپن و کره جنوبی مواجه بوده و کره‌جنوبی نیز به رزمایش های مشترک با ایالات متحده مبادرت می ورزید. اما این بار سال ۲۰۲۴ برای این دوکشور همسایه و متخاصم وضعیت به گونه ای دیگر رغم خورد که بر معادلات جهانی تاثیر گذار شد.

سفیر پوتین به پیونگ یانگ پس از ۲۴ سال/ تعمیق روابط نظامی

ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در مورخ ۲۹ خرداد ۱۴۰۳ به پیونگ یانگ سفر کرد، دیداری که پس از ۲۴ سال صورت می‌گرفت. با نگرانی غرب به این سفر، وی در مورخ ۳۰ خردادماه با «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی دیدار کرد و رهبران دو کشور به یک توافق همکاری نظامی دست یافتند.

پوتین در جریان این ملاقات پس از امضای توافق مشارکت راهبردی جامع با کیم، اعلام کرد که مسکو و پیونگ یانگ متعهد شدند که در صورت حمله به یک طرف، طرف دیگر به کمک آید.

تعمیق روابط نظامی بین مسکو و پیونگ‌یانگ پس از امضای توافق مشارکت راهبردی جامع

امری که سئول و غرب از آن به عنوان تعمیق نگران کننده نظامی بین پیونگ یانگ و مسکو یاد کردند و کره جنوبی تلاش کرد تا با هرچه نزدیک تر شدن به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به این موضوع واکنش نشان دهد.

ادعای اعزام نیروهای کره شمالی به روسیه

پس از توافق امنیتی و نظامی بین مسکو و پیونگ یانگ، مقام های سئول ادعای اعزام هزاران نیروی نظامی کره شمالی به روسیه برای شرکت در جنگ علیه اوکراین را مطرح کردند.

در همین حال ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین مورخ سه‌شنبه هشتم آبان ۱۴۰۳ مدعی شد که استقرار هزاران سرباز کره شمالی در خط مقدم، جنگ تقریباً سه ساله را یک جنگ بین المللی می‌کند.

این امر باتوجه به ناتوانی کشورهای غربی در تداوم روند تامین تسلیحات و مهمات مورد نیاز اوکراین برای ادامه دادن جنگ فرسایشی که اروپا را درگیر خود ساخته بود، به دستاویزی برای غرب جهت فشار آوردن به سئول برای مشارکت در جنگ اوکراین تبدیل شد.

نخستین جرقه مبنی بر ارایه کمک تسلیحاتی سئول به کی‌یف توسط ینس استولتنبرگ دبیرکل پیشین ناتو مطرح شد. وی در مصاحبه ای در مورخ ۹ تیر ۱۴۰۳ با خبرگزاری یونهاپ گفته بود «ناتو از هرگونه کمک کره‌جنوبی به اوکراین استقبال می‌کند».

دبیرکل سابق ناتو در مصاحبه با یونهاپ، تلویحا ارسال تسلیحات کره جنوبی به اوکراین را خواستار شد

استولتنبرگ با اتخاذ سیاستی دوگانه در این مصاحبه، هرگونه حمایت نظامی و کمک به روسیه را «نامشروع» و به عکس کمک به اوکراین را «مشروع» خوانده و گفته بود: نباید از لحاظ اخلاقی حمایت‌های سئول از کی‌یف را با حمایت‌های پیونگ‌یانگ از مسکو یکی و هم‌طراز دانست.

دبیرکل سابق ناتو در این مصاحبه گفته بود: کره جنوبی از صنایع پیشرفته دفاعی برخوردار و دارای مهمات بسیاری است که می‌تواند مورد نیاز اوکراین باشد. البته که این امر به تصمیم (مقام‌های) کره جنوبی وابسته است.

حکومت نظامی در کره

اعمال حکومت نظامی کوتاه مدت در کره جنوبی به عنوان یک نقطه عطف سیاسی در سال ۲۰۲۴ برای این کشور به شمار می رود و به قدر یقین تاثیرات سیاسی و اقتصادی آن در سال ۲۰۲۵ همچون سونامی خود را نمایان خواهد ساخت.

یون سوک یول رئیس جمهوری کره جنوبی در مورخ سوم دسامبر برابر با ۱۳ آذرماه در اقدامی که به واقع جهان را در بهت فرو برد، در یک نطق تلویزیونی به ناگاه در این کشور حکومت نظامی اعلام کرد.

یون در این سخنرانی اظهار داشت: هدف از اعلام حکومت نظامی، ریشه‌کن کردن نیروهای طرفدار کره شمالی و حفاظت از نظم، قانون اساسی و آزادی است.

این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که حزب مخالف دموکراتیک، طرح بودجه‌ کاهش‌یافته‌ای را در کمیته بودجه پارلمان کره‌جنوبی به تصویب رساند و طرح‌های استیضاح علیه یک بازرس دولتی و دادستان کل کشور را ارائه کرد.

هرچند حکومت نظامی با تلاش وکلای مجلس بیش از ۶ ساعت دوام نیافت و یون آن را لغو کرد، اما تنش های سیاسی را در این کشور موجب شد.

تاکنون علاوه بر استیضاح یون در مورخ ۱۴ دسامبر برابر با ۲۴ آذرماه، «هان دوک سو» (Han Duck-soo ) نخست وزیر و اولین کفیل ریاست جمهوری نیز به دلیل امتناع از امضای لوایح مصوب مجلس در زمینه تحقیق از یون در مورخ هفتم دی ماه و تنها ۲ هفته بودن دراین مسند، از سوی مجلس ملی کره جنوبی استیضاح شد.

اکنون نفر سوم کابینه یون یعنی «چویی سانگ موک» (Choi Sang-mok) وزیر داریی به عنوان دومین کفیل عهده دار سمت ریاست جمهوری کره جنوبی است.

«چویی سانگ موک» (Choi Sang-mok) دومین کفیل ریاست جمهوری کره جنوبی

اقدام یون علاوه بر اعمال حکومت نظامی کوتاه مدت، بی اعتنایی به سه احضاریه از سوی تیم تحقیقات قضایی در مورد اتهامات سوء استفاده از قدرت و اقدام به شورش را در پی داشت که در نهایت امروز سه شنبه به صدور حکم جلب وی در یک دادگاه انجامید.

هرچند آمریکا تاکنون نسبت به تحولات سیاسی رخ داده در کره جنوبی با ابراز اطمینان به جانشینان رئیس جمهوری مبنی بر حمایت «آهنین» واشنگتن واکنش نشان داده است، اما اکنون ملتهب بودن اوضاع سیاسی در این کشور، وضعیت اتئلاف های نظامی از جمله ائتلاف سه جانبه نظامی بین توکیو، واشنگتن و سئول را تحت تاثیر قرار داده و برخی رزمایش های مشترک برنامه ریزی شده با طرف آمریکایی لغو شده است.

برای مثال خبرگزاری رویترز در مورخ ۱۶ آذرماه سه روز پس از حکومت نظامی نافرجام گزارش داد که لوید آستین وزیر دفاع آمریکا سفر خود به سئول را لغو کرده است.

آمریکا که از سال ۱۹۵۷ بیش از ۲۴ هزار نیروی نظامی در خاک کره جنوبی مستقر کرده، نسبت به وضعیت متزلزل سیاسی در این کشور نگران است به طوری که ژنرال «پل لاکامرا» فرمانده نیروهای آمریکایی در کره جنوبی، مورخ چهارشنبه ۱۴ آذرماه در بیانیه‌ای به سربازان کشور متبوعش هشدار داد که در حالت آماده باش بمانند، از مناطق تظاهرات دوری کنند و در صورت وقوع اتفاقی غیرمنتظره به مافوق خود اطلاع دهند.

اکنون تشدید یا بهبود وضعیت متزلزل سیاسی کره جنوبی به تصمیم دادگاه قانون اساسی این کشور مبنی بر ابقا و یا برکناری یون از مسند ریاست جمهوری بستگی دارد؛ شرایطی که دمکراسی در این کشور را زیر سوال برده است.

نخستین تاثیر تلاطمات سیاسی کره جنوبی بر اقتصاد این کشور که به عنوان یک قطب اقتصادی در آسیا شناخته می شود، در کاهش ارزش وون در برابر دلار آمریکا تجلی یافت؛ به طوری که در مورخ ۲۹ آذرماه ۱۴۰۳ به پایین ترین میزان خود طی ۱۵ سال گذشته رسید و هر یک دلار آمریکا با نرخ یکهزار و ۴۵۳ وون معامله شد.