گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو به نقل از العربی الجدید؛ روسیه در پی از دست دادن بخشی از درآمدهای گاز خود به دلیل توقف عبور گاز از خاک اوکراین، به دنبال مسیرهای جایگزین برای صادرات گاز است. این شرایط، اوکراین و متحدان اروپایی آن را با چالش‌های جدیدی مواجه کرده و همزمان فشار بر کشورهای حامی غرب مانند مولداوی، که در بحران شدید انرژی غوطه‌ور است، افزایش داده است.
مسیرهای جدید صادرات گاز روسیه
مسکو با تمرکز بر گزینه‌هایی مانند چین، آسیای مرکزی و ترکیه، به دنبال کاهش وابستگی به خطوط لوله عبوری از اوکراین است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در دسامبر گذشته اعلام کرد که شرکت گازپروم برای تطبیق با شرایط جدید و توسعه صادرات گاز طبیعی مایع (LNG) برنامه‌ریزی کرده است. وی تأکید کرد: «ما سهم خود در بازارهای جهانی LNG را افزایش خواهیم داد.»
رکورد صادرات گاز به چین
چین اکنون به مهم‌ترین مقصد گاز روسیه تبدیل شده است. صادرات گاز روسیه به چین در سال ۲۰۲۴ به رکورد ۳۱ میلیارد متر مکعب رسید و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری به ۳۸ میلیارد متر مکعب افزایش یابد. این رقم معادل نیمی از گاز صادراتی از دست رفته روسیه به اروپا است.
علاوه بر این، خط لوله «ترک‌استریم» که روسیه را از طریق دریای سیاه به ترکیه متصل می‌کند، ظرفیت انتقال گاز بیشتری به ترکیه و اروپا فراهم کرده است. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که گازپروم در سال ۲۰۲۵ حدود ۲۵ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه و ۱۵ میلیارد متر مکعب به اروپا صادر خواهد کرد.
افزایش واردات گاز مایع توسط اروپا
با وجود درخواست‌ها برای ممنوعیت واردات LNG روسیه، حجم واردات این نوع گاز از روسیه در اروپا به بالاترین سطح خود رسیده است. بخش عمده این واردات از کارخانه LNG یامال، تحت مدیریت شرکت نواتک، تأمین می‌شود. این افزایش واردات، اروپا را همچنان به گاز روسیه وابسته نگه داشته است، در حالی که اوکراین عبور گاز از خاک خود را به‌طور کامل متوقف کرده است.
تاتیانا اورلووا، تحلیلگر مؤسسه پژوهشی آکسفورد اکونومیکس، می‌گوید: «توقف بیشتر صادرات گاز روسیه از طریق خطوط لوله به اروپا پیش‌تر رخ داده بود و این امر باعث شده است که بسته شدن خط لوله اوکراین تأثیر قابل‌توجهی بر اقتصاد روسیه نداشته باشد.» وی در ادامه می‌افزاید: «اروپا همچنان به گاز نیاز خواهد داشت، و تمام تلاش‌ها برای رهایی از وابستگی به گاز روسیه تاکنون موفق نبوده است.»
چالش‌های وابستگی اروپا به روسیه
اروپا همچنان با دشواری در قطع کامل وابستگی به انرژی روسیه روبه‌رو است. تاتیانا اورلووا، تحلیلگر اقتصادی، می‌گوید: «حتی با وجود جنگ اوکراین و تحریم‌های گسترده علیه مسکو، روسیه توانسته است مسیرهای جدیدی برای صادرات گاز خود پیدا کند.» وی افزود: «تمام تلاش‌های اروپا برای کاهش وابستگی به گاز روسیه تاکنون موفقیت‌آمیز نبوده است.»
ترکیه با توسعه زیرساخت‌های گاز طبیعی و بهره‌برداری از پروژه‌هایی مانند «ترک‌استریم»، به یک بازیگر کلیدی در انتقال گاز روسیه به اروپا تبدیل شده است. این کشور همچنین قراردادهایی برای واردات حدود ۱۰۰ میلیارد متر مکعب LNG در سال ۲۰۲۴ امضا کرده است.
اثرات ژئوپلیتیکی و آینده صادرات روسیه
روسیه با استفاده از ظرفیت خط لوله‌های موجود به آسیای مرکزی و تلاش برای توسعه صادرات LNG، جایگاه خود را در بازار جهانی انرژی تقویت کرده است. با این حال، تحریم‌های غربی همچنان دسترسی روسیه به فناوری‌های پیشرفته و تجهیزات مورد نیاز را محدود کرده و روند رشد صادرات LNG را کند کرده است.