گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو: نواف سلام (متولد ۱۵ دسامبر ۱۹۵۳ در بیروت) یک دیپلمات، قاضی و شخصیت دانشگاهی لبنانی است که با فعالیت‌های گسترده در حوزه‌های حقوق بین‌الملل، علوم سیاسی، و روابط دیپلماتیک شناخته می‌شود. وی در طول دوران حرفه‌ای خود به‌عنوان نماینده لبنان در سازمان ملل متحد و قاضی دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) نقش برجسته‌ای در مسائل بین‌المللی ایفا کرده است.
تحصیلات
نواف سلام دارای تحصیلات آکادمیک برجسته‌ای است که پایه موفقیت‌های وی در عرصه بین‌المللی محسوب می‌شود:
- لیسانس حقوق از دانشگاه لبنانی در بیروت.
- دکتری علوم سیاسی و دکتری تاریخ از دانشگاه سوربون، پاریس.
- کارشناسی ارشد حقوق (LL.M) و مدیریت عمومی (MPA) از دانشگاه هاروارد.
سوابق شغلی
حوزه دیپلماتیک
- نماینده دائم لبنان در سازمان ملل متحد (2007-2017):
نواف سلام در این نقش نماینده منافع لبنان در مذاکرات و مسائل بین‌المللی بود. در این دوران، لبنان دو بار ریاست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل را بر عهده داشت. وی در این سمت تلاش کرد تا توازن بین منافع ملی لبنان و تعهدات بین‌المللی ایجاد کند. - مشارکت فعال در کمیته‌های مرتبط با روابط خارجی و مسائل منطقه‌ای.
حوزه قضایی
- قاضی دیوان بین‌المللی دادگستری (2018-اکنون):
نواف سلام به عنوان یکی از اعضای این نهاد عالی قضایی سازمان ملل متحد، در بررسی و حل‌وفصل پرونده‌های بین‌المللی ایفای نقش کرده است. - رئیس دیوان بین‌المللی دادگستری (2024):
وی به عنوان دومین عربی که به این سمت منصوب شده است، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ این نهاد به دست آورد.
حوزه دانشگاهی
- استاد علوم سیاسی و حقوق بین‌الملل در دانشگاه آمریکایی بیروت.
- نویسنده مقالات علمی متعدد درباره حقوق بشر، روابط بین‌الملل، و حل‌وفصل منازعات.
کتاب‌ها و مقالات
- "حقوق بین‌الملل و حقوق بشر": شامل پژوهش‌های وی درباره تأثیر قوانین بین‌المللی بر صلح و عدالت جهانی.
- "صلح و امنیت در خاورمیانه": تحلیلی جامع از بحران‌های منطقه‌ای و نقش دیپلماسی در حل این چالش‌ها.
ویژگی‌ها و تأثیرات
نواف سلام به دلیل بی‌طرفی، دیپلماسی فعال و تعهد به اصول حقوق بین‌الملل شناخته شده است. او در طی سال‌ها فعالیت خود، تلاش کرده است تا از طریق گفت‌وگو و قوانین بین‌المللی، به صلح و امنیت جهانی کمک کند. توانایی او در تعامل با دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی، وی را به یکی از شخصیت‌های برجسته در عرصه دیپلماسی و حقوق تبدیل کرده است.
مواضع نواف سلام نسبت به ایران
نواف سلام در طول فعالیت خود در عرصه دیپلماتیک، به‌ویژه زمانی که نماینده دائم لبنان در سازمان ملل متحد بود، مواضعی اتخاذ کرد که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به مسائل مربوط به ایران مرتبط می‌شد.
رأی ممتنع در شورای امنیت (2010)
یکی از برجسته‌ترین مواردی که موضع نواف سلام نسبت به ایران را مورد توجه قرار داد، رأی‌گیری شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۱۰ درباره قطعنامه ۱۹۲۹ بود. این قطعنامه تحریم‌های گسترده‌ای را علیه ایران به دلیل برنامه هسته‌ای این کشور اعمال می‌کرد.
- لبنان در این رأی‌گیری، به‌عنوان عضو غیر دائم شورای امنیت، رأی ممتنع داد.
- این رأی‌گیری واکنش‌های مختلفی در لبنان برانگیخت. حزب‌الله لبنان و برخی از متحدان ایران این اقدام را برخلاف مواضع رسمی دولت لبنان و تعهدات منطقه‌ای آن دانستند.
- سفیر ایران در بیروت، غضنفر رکن‌آبادی، با اشاره به این رأی، اعلام کرد که ایران انتظار داشت لبنان به این قطعنامه رأی منفی دهد، اما از مقاماتی که مخالفت خود را با این تحریم‌ها ابراز کردند، تشکر کرد.
واکنش‌های داخلی در لبنان
رأی ممتنع نواف سلام باعث ایجاد شکاف در فضای سیاسی لبنان شد:
- حزب‌الله و امل: از این تصمیم انتقاد کرده و آن را نشانه‌ای از فاصله گرفتن لبنان از محور مقاومت دانستند.
- مخالفان حزب‌الله: از جمله برخی گروه‌های سیاسی نزدیک به عربستان و غرب، این تصمیم را به‌عنوان یک اقدام متعادل و محافظه‌کارانه توصیف کردند که تلاش داشت لبنان را از پیامدهای احتمالی این رأی‌گیری دور نگه دارد.
نواف سلام یک چهره برجسته بین‌المللی است که توانسته است نقش مهمی در ارتقای حقوق بین‌الملل و دیپلماسی ایفا کند. او با پیشینه‌ای قوی در تحصیلات، سوابق شغلی متنوع و تعهد به اصول، الگویی برای دیپلمات‌ها و قضات در عرصه جهانی محسوب می‌شود. مواضع وی، اگرچه گاه جنجال‌برانگیز بوده، همواره بر پایه منافع ملی لبنان و پایبندی به قوانین بین‌المللی استوار بوده است.