۱۳ فوریه در تاریخ؛ از پیروزی نادر شاه در نبرد کرنال تا سقوط بوداپست در جنگ جهانی دوم

به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری دانشجو؛ روز ۱۳ فوریه اهمیت تاریخی و سیاسی زیادی در جهان دارد. در ادامه به مرور برخی از مهمترین رویدادهای آن میپردازیم.
۱۵۴۲ - اعدام کاترین هوارد، پنجمین همسر هنری هشتم
در ۱۳ فوریه ۱۵۴۲، کاترین هوارد، پنجمین همسر هنری هشتم، پادشاه انگلستان، به اتهام خیانت در برج لندن اعدام شد. این واقعه، یکی از تلخترین و مشهودترین اعدامهای دوران هنری هشتم بود. کاترین تنها ۲۱ سال داشت و تنها دو سال پیش از آن با هنری هشتم ازدواج کرده بود. هنری هشتم که به خاطر ازدواجهای متعدد خود شناخته میشد، زنان خود را به اتهام خیانت اعدام میکرد. کاترین هوارد، که دختر یکی از اشراف انگلستان بود، پس از اتهام به خیانت، در برابر شمشیری که گردنش را قطع میکرد، به اعدام محکوم شد.
۱۶۰۱ - آغاز استعمار مشرق زمین توسط انگلستان
در ۱۳ فوریه ۱۶۰۱، جیمز لانکاستر، نماینده کمپانی هند شرقی انگلستان، به همراه پنج کشتی و ۵۰۰ نفر از سربازان به سوی مشرق زمین حرکت کرد. هدف اصلی کمپانی هند شرقی انگلستان که توسط ملکه الیزابت اول تأسیس شده بود، گسترش نفوذ بریتانیا در شرق و رقابت با پرتغال و هلند در کنترل تجارت و منابع بود. این آغازگر دورهای از استعمار بریتانیا در آسیای جنوبی و شرقی بود که سرانجام منجر به استقرار در هندوستان و تصاحب مستعمرات بسیاری در این مناطق شد.
۱۷۳۹ - پیروزی نادر شاه در نبرد کرنال و تصرف دهلی
در ۱۳ فوریه ۱۷۳۹، نادر شاه در نبرد کرنال، محمد شاه گورکانی را شکست داد و دهلی را تصرف کرد. این پیروزی یکی از مهمترین فتوحات نادر شاه بود. در این نبرد، سپاه ایران بر امپراتوری گورکانیان هند پیروز شد و پایتخت هند، دهلی، به تصرف نادر شاه درآمد. این پیروزی به نادر شاه اجازه داد تا ثروت و جواهرات بیشماری، از جمله تخت طاووس و جواهرات کوه نور و دریای نور را به ایران بیاورد. در پی این پیروزی، نادر شاه در مدت سه سال دریافت مالیات را از مردم ایران معاف کرد و به خاطر این غنایم عظیم، وضعیت اقتصادی ایران بهبود یافت.
۱۹۰۳ - نخستین اتومبیل فورد ساخته شد
در ۱۳ فوریه ۱۹۰۳، نخستین خودرو ۷۵۰ دلاری فورد مدل A در کارخانه فورد در دیترویت آمریکا ساخته شد. این خودرو که موتور دو سیلندر و قدرت هشت اسب بخار داشت، یک انقلاب در صنعت خودروسازی ایجاد کرد. فورد مدل A به عنوان اولین اتومبیل ارزانقیمت با هدف تسهیل حمل و نقل برای عموم مردم تولید شد. این اتومبیل قادر بود با سرعت ۴۵ کیلومتر در ساعت حرکت کند و در همان سال تنها ۱۷۵۰ دستگاه از آن به فروش رسید. با این نوآوری، خودرو از یک کالای لوکس به یک وسیله نقلیه عمومی تبدیل شد و زندگی اجتماعی و اقتصادی در آمریکا تغییرات زیادی یافت.
۱۹۱۱ - قتل مرتضی قلی خان صنیع الدوله، نخستین رئیس مجلس ایران
در ۱۳ فوریه ۱۹۱۱، مرتضی قلی خان صنیع الدوله، رئیس نخستین دوره مجلس شورای ملی ایران، توسط دو نفر قفقازی که تبعه روسیه بودند، در تهران کشته شد. این قتل توسط دو فرد مسلح که به زودی دستگیر شدند، اتفاق افتاد و واکنشهای گستردهای در ایران و روسیه به همراه داشت. پس از قتل صنیع الدوله، سفارت روسیه درخواست کرد که قاتلان به آنها تحویل داده شوند و در نهایت دولت ایران به دلیل ضعف سیاسی و نظامی، آنها را به سفارت روسیه تحویل داد. این واقعه نقطهای از بحرانهای سیاسی داخلی ایران و نفوذ کشورهای خارجی در امور داخلی کشور بود.
۱۹۴۵ - سقوط بوداپست در جنگ جهانی دوم
در ۱۳ فوریه ۱۹۴۵، پس از ۲۹ روز نبرد شدید، شهر بوداپست به دست ارتش شوروی سقوط کرد. این نبرد بخشی از عملیاتهای گسترده جنگ جهانی دوم بود که در آن نیروهای شوروی با حمله به نیروهای نازی آلمان در مجارستان، یکی از پیروزیهای مهم خود را به دست آوردند. سقوط بوداپست که ۱۵۹ هزار کشته بر جای گذاشت، تأثیر زیادی در روند پایان جنگ جهانی دوم داشت و مجارستان تحت اشغال نیروهای اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفت.
زادروزها
- ۱۶۸۳ - جیوانی باتیستا پیازتا، نقاش و پیشگوی ایتالیایی که به خاطر آثارش در دوران باروک شناخته شده است.
- ۱۷۶۶ - توماس مالتوس، اقتصاددان انگلیسی که به خاطر نظریاتش درباره رشد جمعیت و مشکلات اقتصادی شناخته میشود.
- ۱۹۰۳ - ژرژ سیمنون، نویسنده بلژیکی که بیشتر به خاطر مجموعه داستانهای معروف "مگره" شهرت دارد.
- ۱۹۱۰ - ویلیام شاکلی، فیزیکدان و مخترع آمریکایی که در توسعه ترانزیستور و پیشرفتهای دیگر در علم فیزیک نقش داشت.
- ۱۹۳۳ - کوستا گاوراس، فیلمساز یونانی-فرانسوی.
- ۱۹۴۶ - آرتور ژورژه، بازیکن فوتبال پرتغالی که در دهههای ۶۰ و ۷۰ میلادی یکی از ستارگان تیم ملی پرتغال بود.
- ۱۹۵۰ - پیتر گابریل، آهنگساز، خواننده و موسیقیدان انگلیسی که به عنوان یکی از اعضای گروه موسیقی "جنسیس" شناخته میشود.
درگذشتها
- ۷۲۱ - شیلپریک دوم، پادشاه مروونژی که در دوران حکومت خود نقش مهمی در تثبیت قدرت سلسله مروونژیها داشت.
- ۱۷۸۷ - راجر جوزف بوسکویچ، فیزیکدان، ستارهشناس، ریاضیدان و فیلسوف اهل جمهوری راگوسا (کرواسی امروزی).
- ۱۸۸۳ - ریشارد واگنر، آهنگساز و رهبر ارکستر آلمانی که به عنوان یکی از بزرگترین موسیقیدانان تاریخ شناخته میشود.
- ۱۹۹۵ - عبدالهفید سعید، رهبر دانشجویی الجزایر که در دورههای مختلف از شخصیتهای برجسته سیاسی این کشور بود.