به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، پنجمین گزارش سالانه توصیفی - آماری گردآوری شده از زیست‌بوم دانش‌بنیان ها مربوط به سال ۱۴۰۲ بر پایه پردازش و تجمیع اطلاعاتی عملکرد شرکت های دانش بنیان شامل آمارهای عمومی، صورت‌های مالی، درآمدها، و تسهیلات دریافتی این شرکت‌ها روز چهارشنبه هشتم اسفند ۱۴۰۳ توسط یکی از شرکت های دانش بنیان حوزه اعتبارسنجی با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری منتشر شد.
این گزارش که در سال ۱۴۰۲ تهیه شده است، علاوه بر اطلاعات آماری و مالی، به بررسی موضوعاتی چون تجارت خارجی شرکت‌های دانش‌بنیان به‌ویژه صادرات این شرکت‌ها، روش‌های جدید تأمین مالی شامل انتشار اوراق، فرابورس و تأمین مالی جمعی و ارتباط با شاخص جهانی نوآوری می پردازد.
منابع تهیه این گزارش صورت‌های مالی شرکت‌های دانش‌بنیان، اطلاعات اعتباری صندوق نوآوری و شکوفایی، اطلاعات اعتباری صندوق‌های پژوهش و فناوری، گزارش‌های بانک مرکزی، داده‌های اعتباری بانک‌ها، گزارش‌های مرکز آمار ایران و همچنین گزارش شاخص جهانی نوآوری بوده است.
این گزارش، از افزایش سهم ۴۰ درصدی شرکت‌های دانش‌بنیان از تولید ناخالص داخلی در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ خبر می دهد و همچنین سهم محصولات دانش‌بنیان از تولید ناخالص داخلی در ۱۴۰۲، ۶۲ دهم درصد رسیده که رشد ۲۲ درصدی نسبت به ۱۴۰۱ را نشان می‌دهد.
رشد ۸۷ درصدی میزان درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان
همچنین پنجمین بر اساس گزارش سالانه توصیفی - آماری گردآوری شده از زیست‌بوم دانش‌بنیان ها مربوط به سال ۱۴۰۲، میزان درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۲ رقم یک هزار و ۱۴۷ همت (هزار میلیارد تومان) بوده و میزان درآمد شرکت‌ها در ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل، ۸۷ درصد رشد نشان می‌دهد.
میزان درآمد محصولات دانش‌بنیان در ۱۴۰۲ به ۲۶۳ همت رسیده و نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد از رشد شش درصدی برخوردار بوده است.
رشد ۱۲۱ درصدی صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۲
بر اساس پنجمین گزارش سالانه توصیفی - آماری گردآوری شده از زیست‌بوم دانش‌بنیان ها مربوط به سال ۱۴۰۲، همچنین میزان صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۲ رقم ۲ هزار و ۵۰۵ میلیون دلار بوده و حجم صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان نسبت به سال ۱۴۰۱ به میزان ۱۲۱ درصد رشد داشته است.
این در حالی است که میزان صادرات محصولات دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۲، ۴۵۱ میلیون دلار بوده و نسبت به سال قبل نه تنها رشد نداشته بلکه به منفی یک درصد رسیده است.
۹ همت تسهیلات اعطایی به دانش‌بنیان‌ها در سال ۱۴۰۲
بر اساس گزارش منتشره همچنین میزان تسهیلات ارائه شده به دانش‌بنیان‌ها در سال ۱۴۰۲ توسط صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری را ۹ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به سال ۱۴۰۱ از رشد ۳۴ درصدی برخوردار بوده است.
رقم اعطای وام صندوق‌های پژوهش و فناوری در سال ۱۴۰۲ به مجموعه‌های دانش‌بنیان کشور نیز 1500 میلیارد تومان بوده است و این میزان نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد ۲۵ درصدی داشته است.
رشد ۱۸ درصدی آمار دانش‌بنیان‌ها و افزایش ۲۷ درصدی اشتغال
بر اساس پنجمین گزارش سالانه توصیفی - آماری گردآوری شده از زیست‌بوم دانش‌بنیان ها مربوط به سال ۱۴۰۲ همچنین تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۲ به ۹ هزار و ۷۳۳ شرکت رسیده و این رقم بیانگر رشد ۱۸ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ است.
ضمن اینکه اشتغال‌زایی مجموعه‌های دانش‌بنیان کشور ۴۰۹ هزار نفر بوده است و این عدد نسبت به سال ۱۴۰۱، رشد ۲۷ درصدی را نشان می‌دهد.
بر اساس گزارش منتشره همچنین ۲۲ درصد از اعضای هیات مدیره و ۱۲ درصد از مدیران عامل شرکت‌های دانش‌بنیان را زنان تشکیل می‌دهند و از طرفی بر اساس آمارها در پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۲۷۵ هزار نفر در شرکت‌های دانش‌بنیان فعالیت داشتند و این آمار نسبت به ابتدای سال ۹۹ رشد ۲۰ درصدی داشته است. این امر نشان می‌دهد تعداد قابل توجهی از فعالان و نخبگان در بدنه دانش‌بنیان‌ها فعالیت می‌کنند.
شاخص‌های نوآوری سالانه که توسط سازمان جهانی مالکیت فکری منتشر می‌شود، رتبه ایران را در سال جاری ۶۴ اعلام کرده است.
در این گزارش تلاش شده است تا داده‌های زیست‌بوم دانش‌بنیان با این شاخص تطبیق داده شود و موضوعات مرتبط تحلیل شوند.
وضعیت استان‌ها در اقتصاد دانش‌بنیان و نقش نهادهای مالی در تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان از دیگر موضوعات این گزارش به شمار می رود. در این گزارش همچنین به تبیین نقش ارکان مختلف تأمین مالی، از جمله سیستم بانکی، پرداخته شده است.
هدف اصلی از تهیه این گزارش، کمک به نهادهای تصمیم‌گیر، مجری و سیاستگذار در حوزه علم و فناوری است تا تصمیم‌گیری‌ها و سیاستگذاری‌های خود را مبتنی بر داده‌های دقیق و قابل‌اعتماد انجام دهند. در شرایط فعلی، که تغییر و تحولات در بخش‌های مختلف دولتی افزایش یافته است، تصمیم‌گیری مبتنی بر اطلاعات می‌تواند تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد و احتمال دستیابی به اهداف تعیین‌شده را افزایش دهد.
در سال‌های گذشته، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی در تهیه و تجمیع این اطلاعات نقش مهمی ایفا کرده‌اند. بازخوردهای دریافتی از نهادهای مختلف نیز تأثیر بسزایی در بهبود و تکامل این گزارش داشته است.
هر سال، بر اساس این بازخوردها، تلاش شده است تا گزارش به نیازهای سیاست‌گذاران نزدیک‌تر شود و به سؤالات آن‌ها پاسخ دهد. به همین دلیل، پنجمین نسخه از این گزارش با همکاری نزدیک نهادهای مجری و سیاستگذار تهیه شده است. این همکاری موجب شده است که گزارش بتواند به‌عنوان ابزاری مؤثر در تصمیم‌گیری‌های کلان مورد استفاده قرار گیرد.
این گزارش با هدف شفاف‌سازی و ارائه تصویری جامع از وضعیت اقتصاد دانش‌بنیان کشور تهیه شده و به سؤالاتی کلیدی همچون "سهم اقتصاد دانش‌بنیان از تولید ناخالص داخلی (GDP)"، "میزان حمایت مالی از زیست بوم نوآوری و فناوری کشور" و اینکه "شرکت‌های دانش‌بنیان تا چه اندازه توانسته‌اند درآمدزایی و اشتغال‌زایی ایجاد کنند" پاسخ می‌دهد.
این گزارش سه گروه اصلی از مخاطبان را شامل «نهادها و دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی، از جمله مجلس شورای اسلامی، کمیسیون آموزش و تحقیقات، و شورای عالی انقلاب فرهنگی»، «رسانه‌ها، که می‌توانند از این گزارش به‌عنوان ابزاری برای نظارت و شفاف‌سازی فعالیت‌های مرتبط با توسعه اقتصاد دانش‌بنیان استفاده کنند» و «شرکت‌های بزرگ و فعال در بخش خصوصی، که به دنبال سرمایه‌گذاری در توسعه زنجیره‌های ارزش خود هستند» را هدف قرار داده است.
این گزارش یک نظام آماری و همانند چراغی در تاریکی، به شفاف‌سازی فضا کمک می‌کند و امکان حکمرانی با چشم‌های باز را فراهم و امید آن می رود بتواند به سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران کمک کند تا تصمیمات بهتری در حوزه توسعه اقتصاد دانش‌بنیان اتخاذ کنند.