نانوفناوری؛ نمونه موفق سرمایه‌گذاری بلندمدت و سودآور در حوزه فناوری

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، در نخستین قسمت از فصل دوازدهم برنامه «چرخ» از شبکه چهار سیما، جزئیات برنامه‌های سال ۱۴۰۴ این معاونت را تشریح کرد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری را به عملکرد یک تفنگ با خشاب ۳۰ تیر تشبیه کرد و گفت: سرمایه‌گذاری در این حوزه پرریسک است و ممکن است تنها یک تیر از ۳۰ تیر به هدف بخورد؛ اما ارزش آن تیر موفق، هزینه تمام ریسک‌ها را جبران می‌کند.

افشین، «نانوفناوری» را نمونه‌ای موفق از سرمایه‌گذاری فناورانه دانست و گفت: از دهه ۸۰ تاکنون، حدود ۸۰۰ میلیارد تومان (با محاسبه تورم) در این حوزه سرمایه‌گذاری شده که ماحصل آن تنها در سال ۱۴۰۲، رسیدن به درآمد ۶۰ هزار میلیارد تومانی و بازگشت ۶ هزار میلیارد تومانی مالیات به دولت بوده است. این امر نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری بلندمدت در فناوری، سودآوری کلانی به ارمغان خواهد آورد.

رئیس بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: ما در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری‌های متعددی در حوزه‌هایی مانند زیست‌فناوری، سلول‌های بنیادی، دارو، تجهیزات پزشکی و انرژی انجام دادیم. اکنون، با وجود این‌که ممکن است بسیاری از این سرمایه‌گذاری‌ها هنوز به مرحله بازدهی نرسیده باشند، اما قطعاً در آینده نزدیک ثمر خواهند داد.

رشد فناوری‌های نوظهور با پشتیبانی معاونت علمی در سال ۱۴۰۴

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، از رونمایی «روزانه یک محصول جدید نانویی» در سال جاری خبر داد و تأکید کرد: حوزه نانوفناوری، نمونه‌ای موفق از حرکت به‌موقع کشور در مسیر توسعه فناوری است. این حوزه فناورانه در حال حاضر به بلوغ رسیده و بازدهی سرمایه‌گذاری در آن تضمین شده است.

افشین با اشاره به نام‌گذاری سال ۲۰۲۵ به عنوان سال «تولد کوانتوم، لیزر و هوش مصنوعی» گفت: در معاونت علمی، برنامه‌هایی برای حمایت از تولید علم، تربیت نیروی انسانی و توسعه فناوری در این حوزه‌ها در دست انجام داریم و در سرمایه‌گذاری برای این حوزه‌ها نباید نگاهی زودبازده و کوتاه‌مدت داشت.

پشتیبانی از تأمین مالی نوآورانه در حوزه فناوری

معاون علمی رئیس‌جمهور، تأمین مالی به کمک راهکار‌های نوآورانه و مشارکت حداکثری بخش خصوصی و مردمی را از برنامه‌های این معاونت عنوان کرد و گفت: در برنامه‌های سال ۱۴۰۴، تمرکز ویژه‌ای بر فناوری‌های نوظهور، روش‌ها و سیاست‌های جدید برای تأمین مالی نوآورانه و جذب منابع دلاری و ریالی داریم. انتشار اوراق توسعه فناوری به ارزش ۲۰ هزار میلیارد تومان با همکاری بانک مرکزی، توافق با صندوق توسعه ملی برای سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیون دلاری در پروژه‌های فناورانه، و راه‌اندازی سامانه‌های تأمین مالی جمعی (کرادفاندینگ) با سود پایین برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاران خرد، از گام‌های معاونت علمی در راستای تأمین مالی در حوزه‌های فناورانه و نوآورانه است.

لزوم تغییر نگرش عمومی نسبت به سرمایه‌گذاری فناورانه

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، بر ضرورت سرمایه‌گذاری بلندمدت در پروژه‌های تحقیق و توسعه تأکید کرد و گفت: سهم تحقیق و توسعه ایران از تولید ناخالص داخلی تنها ۰.۳ درصد است، در حالی که این عدد در کشور‌های پیشرو به ۴ تا ۵ درصد می‌رسد. با این حال، بازدهی سرمایه‌گذاری‌های اندک ما به دلیل استعداد‌های داخلی و زیست‌بوم حاصلخیز علمی کشور، چشمگیر بوده است.

افشین در ادامه افزود: دولت باید ریسک پروژه‌های فناورانه را کاهش دهد تا سرمایه‌گذاران به حضور در این عرصه ترغیب شوند. همان‌طور که در جنگ، هزینه تیر‌های خطا را می‌پردازیم، در فناوری نیز باید شکست‌ها را جزئی از مسیر موفقیت بدانیم.

افشین با بیان این‌که کشور‌هایی که امروز پیشرفت‌های بزرگ علمی دارند، سرمایه‌گذاری‌های درخور توجهی در این حوزه‌ها انجام داده‌اند، تصریح کرد: تجربه‌های موفق جهانی و نمونه‌های موفق در کشورمان نشان می‌دهد توسعه حوزه‌های فناورانه نیازمند مشارکت جدی در تأمین مالی و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نوظهور و رو به آینده است. ما نیز باید به‌جای نگرانی از میزان سرمایه‌گذاری، به آینده‌سازی فکر کنیم.

نقش رسانه‌ها در ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری در فناوری

معاون علمی رئیس‌جمهور با اشاره به نقش کلیدی رسانه در تغییر نگرش عمومی، عنوان کرد: مردم باید به محصولات دانش‌بنیان اعتماد کنند، همان‌طور که به پزشکان ایرانی اعتماد دارند. ما درصددیم با معرفی روزانه محصولات نوآورانه، این اعتماد را تقویت کنیم.

افشین همچنین از برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفیت محصولات دانش‌بنیان ایران‌ساخت، مطابق با استاندارد‌های جهانی و انتظارات مصرف‌کنندگان خبر داد و گفت: ترویج و فرهنگ‌سازی درباره کیفیت محصولات دانش‌بنیان ایران‌ساخت یک ضرورت است و از سوی دیگر باید تولید محصولات منطبق با استاندارد‌های روز دنیا مورد حمایت قرار بگیرد.

رئیس بنیاد ملی نخبگان، ضمن قدردانی از همراهی مردم و رسانه‌ها، ابراز امیدواری کرد: با عزم جدی و هم‌دلی دولت، مجلس و مردم، توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و حمایت از توسعه فناوری، سال ۱۴۰۴ نقطه عطفی برای جهش تولید دانش‌بنیان و رسیدن به سهم ۴ درصد تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی خواهد بود.

گفتنی است برنامه تلویزیونی «چرخ»، سه روز در هفته و به‌صورت زنده، میزبان مسئولان و فعالان حوزه علم و فناوری خواهد بود تا آخرین دستاورد‌های ملی در این عرصه را پوشش دهد.