گزارش|
دریای سرخ بن بستی برای نتانیاهو و ترامپ
با توجه به اینکه اسرائیل و یمنی ها توان آسیب زدن به یکدیگر را دارند اما نمی‌توانند قابلیت‌های طرف مقابل را به‌طور کامل از بین ببرند، این درگیری ممکن است به یک بن‌بست طولانی‌مدت تبدیل شود.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، چند ساعت پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در اوایل ماه مه از توافق آتش‌بس با یمنی ها خبر داد، محمد عبدالسلام، مذاکره‌کننده ارشد انصارالله، اعلام کرد که «این توافق به هیچ وجه، در هیچ شکل یا قالبی، شامل اسرائیل نمی‌شود.»
توافق ایالات متحده که با میانجی‌گری عمان حاصل شده بود ـ کشوری که هم‌اکنون نقش میانجی در مذاکرات هسته‌ای آمریکا و ایران را نیز ایفا می‌کند ـ اسرائیل را تنها گذاشته تا به‌تنهایی به حملات یمنی ها پاسخ دهد؛ امری که می‌تواند تل‌آویو را وارد یک درگیری نامتقارن دیگر کند و منابع آن را بیش از پیش تحت فشار قرار دهد.
آغاز حملات به کشتی‌ها
به نوشته العربی الجدید، حوثی‌ها که با عنوان «انصارالله» شناخته می‌شوند، حملات خود به کشتی‌های مرتبط با اسرائیل را از ۱۹ اکتبر ۲۰۲۳، همزمان با آغاز جنگ غزه و در حمایت از فلسطینی‌ها آغاز کردند. کارزار نظامی اسرائیل تاکنون جان بیش از ۵۲ هزار فلسطینی را گرفته و موجب طرح اتهام نسل‌کشی علیه تل‌آویو شده است.
هدف انصارالله از این حملات، تحت فشار قرار دادن جامعه جهانی برای متوقف کردن بمباران غزه از سوی اسرائیل از طریق مختل کردن جریان تجارت جهانی در دریای سرخ بود؛ مسیری که حدود ۱۴ درصد از تجارت دریایی جهان از آن عبور می‌کند.
در ابتدا، حوثی‌ها کشتی‌های تجاری وابسته به رژیم صهیونیستی را هدف قرار دادند و بیش از ۱۰۰ حمله به این کشتی‌ها انجام دادند، اما در ادامه، قلمرو اسرائیل را نیز هدف قرار دادند؛ اقدامی که با حملات متقابل اسرائیل به مناطق تحت کنترل حوثی‌ها مواجه شد.
در واکنش به اختلال در تجارت دریای سرخ، ایالات متحده و متحدانش در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن کارزار نظامی علیه انصارالله را آغاز کردند؛ کارزاری که در دوره ترامپ شدت یافت. از اواسط ماه مارس، آمریکا در چارچوب عملیات (Rough Rider) بیش از ۸۰۰ هدف متعلق به حوثی‌ها را در یمن هدف قرار داده است؛ عملیاتی که بنا بر گزارش‌ها بیش از یک میلیارد دلار هزینه داشته است.
آتش‌بس با آمریکا، تشدید با اسرائیل
با این‌حال، درگیری‌ها میان رژیم صهیونیستی و انصارالله شدت گرفته است. در ۴ مه، یمنی ها موشکی شلیک کردند که از سامانه‌های پدافندی اسرائیل عبور کرد و در نزدیکی فرودگاه بن گوریون فرود آمد. روز بعد، اسرائیل بندر الحدیده در یمن را هدف حمله هوایی قرار داد و در ۶ مه نیز فرودگاه اصلی صنعا را بمباران کرد؛ تنها چند ساعت پیش از آنکه آمریکا توافق آتش‌بس با حوثی‌ها را برای توقف کارزار نظامی‌اش اعلام کند.
با این حال، انصارالله به وعده خود عمل کرد و علی‌رغم توافق با آمریکا، همچنان به حملات خود علیه اسرائیل ادامه داد. روز جمعه، ۹ مه، یمنی ها موشکی به سمت اسرائیل شلیک کردند که توسط سامانه‌های دفاعی رهگیری شد.
در ۱۶ مه، اسرائیل در پاسخ به حملات موشکی حوثی‌ها، بندرهای الحدیده و الصلیف در یمن را هدف حملات هوایی قرار داد. اسرائیل همچنین تهدید کرد که رهبری حوثی‌ها را نیز هدف قرار خواهد داد. در جریان حمله‌ای شبانه در ۱۸ مه، حوثی‌ها گفتند که بار دیگر فرودگاه بن‌گوریون را هدف قرار داده‌اند و دو موشک بالستیک شلیک کرده‌اند که بنا بر گزارش‌ها توسط ارتش اسرائیل رهگیری شده‌اند.
این حملات ساعاتی پس از پایان سفر دونالد ترامپ به عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی انجام شد؛ سفری که طی آن آمریکا تلاش کرد اتحادهای منطقه‌ای خود را تقویت کند، بیش از دو تریلیون دلار سرمایه‌گذاری از کشورهای خلیج فارس جذب کرد و همچنین اعلام کرد که تحریم‌ها علیه سوریه را لغو می‌کند. همه این اقدامات بدون توقف در اسرائیل صورت گرفت، که برخلاف سفرهای قبلی ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری اولش بود.
عدم توقف در اسرائیل به‌طور گسترده به عنوان نشانه‌ای از افزایش تنش میان این دو متحد تلقی شد. این تنش زمانی آشکارتر شد که ایالات متحده به‌طور پیوسته اسرائیل را از مسیرهای کلیدی دیپلماسی در منطقه کنار گذاشت، از جمله در مذاکرات با حماس درباره گروگان‌های آمریکایی، مذاکرات هسته‌ای با ایران، و اکنون توافق آتش‌بس با حوثی‌ها.
ناسازگاری نتانیاهو با فلسفه دولت ترامپ
آندریاس کریگ، استاد ارشد در مدرسه مطالعات امنیتی کالج سلطنتی لندن گفت که توافق آمریکا با حوثی‌ها باید از زاویه برنامه «آمریکا را دوباره عظیم کنیم» (ماگا) تحلیل شود. او توضیح داد که دستورکار جریان ماگا بر محدودسازی دخالت آمریکا تأکید دارد، و این رویکرد با استراتژی پرخطر و پرهزینه نتانیاهو در تضاد است؛ به‌همین دلیل، بسیاری از حامیان ماگا با دنباله‌روی سیاست آمریکا از منافع اسرائیل مخالف‌اند. کریگ گفت: «نتانیاهو در نظر بخشی از جریان ماگا به‌عنوان جنگ‌طلبی دیده می‌شود که به‌جای یافتن راه‌حل‌های دیپلماتیک، فقط به مشت آهنین و مقابله‌به‌مثل باور دارد. از جهات بسیاری، راهبرد نتانیاهو با دستورکار ماگا ناسازگار است.»
عقب‌نشینی آمریکا از کارزار نظامی‌اش علیه حملات حوثی‌ها در دریای سرخ، فشار بیشتری بر اسرائیل وارد کرده است؛ آن‌هم در حالی که اسرائیل همزمان به دنبال آغاز تهاجمی گسترده‌تر در غزه است.
انصارالله قوی‌تر شده‌است
الئونورا آردماگنی، کارشناس یمن و پژوهشگر ارشد مؤسسه مطالعات سیاست بین‌الملل ایتالیا (ISPI) گفت که توانمندی‌های حوثی‌ها افزایش یافته است، به‌ویژه توانایی آن‌ها برای حمله به عمق خاک اسرائیل. او افزود: «با وجود رهگیری‌های متعدد توسط نیروی دریایی آمریکا و تلاش‌ها برای مقابله با قاچاق، حوثی‌ها هرگز از دریافت سلاح از متحدان خود باز نمانده‌اند.»
او توضیح داد: «تسلیحات، آموزش و تخصص نظامی متحدان، همراه با کمک حزب‌الله لبنان، تولید داخلی موشک‌ها و پهپادهای حوثی را به‌طور چشمگیری افزایش داده است. علاوه بر این، از سال ۲۰۲۳ به این‌سو، آن‌ها اتحادهای خود را گسترش داده، مسیرهای قاچاق جدیدی را باز کرده و روابط خود را با گروه‌هایی چون الشباب، القاعده شبه‌جزیره عرب، روسیه و دیگر عوامل مرتبط با شبکه‌های سازمان‌یافته عمیق‌تر کرده‌اند.»
در حالی که اسرائیل می‌تواند به‌صورت هوایی یمن را بمباران کند، بدون عملیات زمینی یا فعالیت‌های اطلاعاتی، قادر نخواهد بود زیرساخت‌های موشکی عمیقاً مدفون‌شده حوثی‌ها را نابود کند. در همین حال، حوثی‌ها می‌توانند ضربات را تحمل کرده و همچنان به حملات خود ادامه دهند. بنابراین، از آن‌جا که هر دو طرف تنها می‌توانند توانایی‌های یکدیگر را تضعیف کنند نه از بین ببرند، این تقابل ممکن است به بن‌بستی بلندمدت منجر شود.
در شرایطی که حزب‌الله، حماس و حکومت اسد در سوریه با عقب‌نشینی‌هایی مواجه بوده‌اند، حوثی‌ها بیش از پیش به‌عنوان آخرین خط تشدید در «محور مقاومت» در کانون توجه قرار گرفته‌اند. آردماگنی گفت: «با وجود اینکه اتحاد ایران و حوثی‌ها از ۷ اکتبر تقویت شده، این رابطه همچنان بین دو بازیگر مستقل است و حوثی‌ها در یمن استقلال عمل و رهبری قوی خود را حفظ کرده‌اند.»
به گفته ابراهیم جلال، کارشناس خاورمیانه در مؤسسه هورایزن، حملات به اسرائیل برای حوثی‌ها اهداف ایدئولوژیک نیز دارد؛ این حملات به تقویت تبلیغات آن‌ها، تثبیت تصویرشان و افزایش جذب نیرو کمک می‌کند.
آسیب قابل‌توجه به تجارت
اگرچه حملات اسرائیل به زیرساخت‌های حوثی‌ها هزینه‌های اقتصادی به آن‌ها تحمیل کرده، کارزار نظامی طولانی‌مدت حوثی‌ها در دریای سرخ نیز اثرات اقتصادی قابل‌توجهی داشته است. در فوریه ۲۰۲۴، آژانس تجارت و توسعه سازمان ملل برآورد کرد که عبور کشتی‌ها از کانال سوئز نسبت به اوج آن، ۴۲ درصد کاهش یافته است. تا اواسط دسامبر ۲۰۲۳، بندر ایلات، تنها بندر اسرائیل در دریای سرخ، با کاهش ۸۵ درصدی فعالیتش روبه‌رو بود.
شرکت تحلیل داده «راسل گروپ» تخمین زده است که از اکتبر ۲۰۲۳ تا مه ۲۰۲۴، در مجموع یک تریلیون دلار از تجارت جهانی – شامل نفت خام، پلاستیک، تلفن، خودرو و پوشاک – تحت تأثیر حملات حوثی‌ها قرار گرفته است. در مجموع، به‌جز دوره‌هایی که آتش‌بس‌هایی در غزه برقرار بوده، کارزار دریایی حوثی‌ها موجب انحراف مسیر کشتیرانی بین‌المللی از دریای سرخ به سمت مسیر طولانی‌ترِ دماغه امید نیک در جنوب آفریقا شده است.
با این حال، هنوز برای ارزیابی پایداری توافق آمریکا و انصارالله زود است. کریگ گفت: «این توافق قطعی و نهایی نیست و مذاکرات بیشتری باید انجام شود.»
آردماگنی بر این باور است که حوثی‌ها به پرتاب موشک و پهپاد به سوی سرزمین‌های اشغالی، با هدف نفوذ به سامانه‌های پدافندی ادامه خواهند داد.
جلال توضیح داد که حوثی‌ها برای غزه شروطی تعیین کرده‌اند، از جمله دسترسی انسانی، آتش‌بس و بازسازی. با این حال، همکاری اسرائیل در این موضوع مستقیماً به اهداف امنیتی وسیع‌تری در غزه گره خورده که فراتر از موضوع حوثی‌هاست. او افزود: «اسرائیلی‌ها در محاسبات امنیتی خود عمیق شده‌اند، و چه آمریکا بخواهد چه نخواهد، به صورت علنی و پنهانی به آن‌ها عمل خواهند کرد.»
درگیری میان حوثی‌ها و اسرائیل ممکن است تأثیراتی بر مذاکرات هسته‌ای کنونی میان آمریکا و ایران نیز داشته باشد. کریگ توضیح داد که در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، بخش بزرگی از راهبرد خاورمیانه‌ای او بر منزوی‌کردن ایران و همسو کردن کشورهای خلیج فارس با اسرائیل متمرکز بود، اما اکنون دریافته که «توافق‌نامه‌های ابراهیم» دیگر گسترش نمی‌یابد و ممکن است راهبرد خود را به‌سمت تعامل با ایران از مسیر خلیج فارس تغییر دهد، که به‌طور ناخواسته موجب انزوای اسرائیل می‌شود.
در این چارچوب، جداسازی مذاکرات با حوثی‌ها از اسرائیل، فضای لازم برای پیشبرد احتمالی چارچوبی گسترده‌تر در مورد توافق هسته‌ای با ایران را نیز فراهم می‌کند. او گفت: «اسرائیل در حال حاضر مانعی برای بیشتر اهداف منطقه‌ای جناح ماگا به‌شمار می‌رود. به همین دلیل است که فکر می‌کنم تصمیم ترامپ برای جدا کردن اسرائیل از توافقات کلان منطقه‌ای هوشمندانه است؛ چراکه اسرائیل در فاز معامله‌گری نیست، بلکه بیشتر نقش خراب‌کننده دارد تا شریک مؤثری که بتواند به آمریکا در پیشبرد توافق‌ها در منطقه کمک کند.»
لینک کپی شد
گزارش خطا
۰
اخبار مرتبط
ارسال نظر
*شرایط و مقررات*
خبرگزاری دانشجو نظراتی را که حاوی توهین است منتشر نمی کند.
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگیلیش) خودداری نمايید.
توصیه می شود به جای ارسال نظرات مشابه با نظرات منتشر شده، از مثبت یا منفی استفاده فرمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابهی دارند، انتشار نمی یابد.
