استارت آپ ها در شرایط بحرانی شکنندگی بالایی دارند
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، نهمین نشست از سلسله نشست‌های دانشگاه، جامعه و جنگ با عنوان «استارت آپ‌ها و بحران جنگ» با حضور دکتر احمد طاهرخانی بنیانگذار استارت آپ هومکا در پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی برگزار شد.
احمد طاهرخانی در این نشست بیان کرد: ما در ماه‌های گذشته و پیش از جنگ با انواع مسائل رو‌به‌رو بودیم، اما جنگ ۱۲ روزه تجربه جدیدی برای ما بود و من و افرادی که با من کار می‌کنند پذیرفته‌ایم که احتمال بروز مجدد چنین اتفاقاتی در جامعه وجود خواهد داشت. این اتفاق باعث شد ما بیشتر تاب آوری را لمس کنیم و آموزش دهیم.
وی ادامه داد: در حدود ۳۰ درصد از پرسنل از پنج سال گذشته تاکنون با مجموعه ما کار می‌کنند و الان می‌دانند با بروز جنگ و بحران چه اتفاقاتی رخ می‌هد، چون تاکنون با چند بحران رو‌به‌رو شده‌ایم و اکنون دیگر آمادگی مواجهه با بحران‌ها را داریم و می‌دانیم که چگونه باید ادامه دهیم.
طاهرخانی با اشاره به اینکه دغدغه من نسبت به نیروی انسانی که با آن کار می‌کنم، تعهد به کسب و کار است، افزود: بخشی از فاکتور‌های موجود در کسب و کار را می‌توان کنترل کرد ولی بیشترین آسیب در چنین بحران‌هایی صرف انرژی زیاد از سوی صاحبان کسب و کار می‌شود برای آنکه تعهد و راندمان کاری نیرو‌ها را که در این اتفاقات کاهش پیدا کرده دوباره بالا برود. این مساله درباره کسانی است که می‌خواهند کار را در کشور ادامه دهند، اما بعضا شرکا و بنیانگذاران در این شرایط به فکر مهاجرت می‌افتند.
وی افزود: مدیرعامل هر استارتاپی به دنبال توسعه است و برای این کار بازار را شناسایی می‌کند و سرمایه گذار جذب می‌نماید که انرژی بالایی را می‌طلبد، اما وقتی چنین مسائلی اضافه می‌شود، چیستی شکل می‌گیرد که باید به آن پاسخ داد شود تا انگیزه نیرو‌های انسانی بالا برود و دوباره به نقطه قبلی بازگردند. اگر بازار هم به شرایط سابق بازگردد، اینکه چه زمانی کسب و کار به روال سابق برگردد، مساله جداگانه‌ای است.
طاهرخانی با تاکید بر اینکه آنچه که انگیزه ما را برای ادامه کار حفظ کرده است، وجود نیروی انسانی است، افزود: وقتی نیرو‌ها را بازیابی می‌کنیم، انگیزه‌ای مضاعف برای ادامه کار ایجاد می‌شود.
این کارآفرین با اشاره به اینکه کسب و کار‌ها اندوخته و ذخیره‌ای که در شرایط بحرانی بتوانند از آن برداشت کنند، ندارند، گفت:چنانچه این مجموعه‌ها چنین صندوقی داشته باشند از شکل استارتاچی خارج می‌شوند و به سازمانی تبدیل می‌شوند که اقدام به سرمایه گذاری کرده است؛ بنابراین در شرایط بحرانی شکنندگی برای استارت آپ‌ها بسیار بالاست.
طاهرخانی افزود: من در سال گذشته با مسائل رگولاتوری مواجه بودم که هنوز هم ادامه دارد. در حدود ۵ میلیارد تومان از مطالبات شرکت که برای هزینه‌های حقوق و مارکتینگ صرف می‌شد، تا اسفندماه بلوکه شده بود. در این زمان یکی از سرمایه گذاران ما سهام یکی دیگر از سرمایه گذاران را خریداری کرد. در زمان جنگ ۱۲ روزه اگر سهام سرمایه گذار ما خریداری نشده بود، همین دو سرمایه گذار تقاضای تعطیلی کسب و کارمان را می‌کردند. این مسائل برای صاحبان استارت آپ‌ها اضطراب زیادی را به همراه دارد. به همین علت ما دائما در حال مذاکره با سرمایه گذار برای توسعه کسب و کارمان هستیم.
وی با بیان اینکه شرکت‌های استارت آپی به ندرت عمر فعالیت زیادی دارند، افزود: من از ۵ سال گذشته که کار در این حوزه را آغاز کردم، استارت آپ‌هایی بودند که شروع به کار کرده بودند و حالا بعد از گذشت این چند سال ما جزو معدود استارت آپ‌هایی هستیم که پنج ساله شده‌ایم. از سال ۱۴۰۰ تاکنون کمتر مجموعه‌ای را سراغ دارم که پنج سال از عمر فعالیتش گذشته باشد. این موضوع صرفا به دلیل وجود شرایط کشور نیست بلکه به دلیل عدم وجود انگیزه و تاب آوری و روحیه افراد است.
طاهرخانی تصریح کرد: وقتی استارت آپی شکل نمی‌گیرد، مهاجرت میان نخبگان افزایش پیدا می‌کند. به عنوان مثال ما دارای گروهی ۲۸ نفره از فارغ التحصیلان بودیم که هنوز هم این گروه دایر است ولی اکنون فقط ۴ نفر از این گروه در ایران مانده‌ایم درحالیکه یک نفر از این ۴ نفر در فکر مهاجرت است. افرادی که سن پایین تری دارند اقدام به مهاجرت جزو یکی از گزینه‌های اصلی آنان است. اگر شخصی به دلایل عاطفی و دوری اقدام برای مهاجرت به کانادا نمی‌کند، امروز اقدام به مهاجرت به دوبی می‌کند و به دنبال شریک تجاری خارجی می‌رود.
وی با اشاره به اینکه در زمان جنگ اگر اینترنت قطع نباشد، روی تعداد کاربران تاثیری گذاشته نمی‌شود، گفت: وقتی ما فضایی را شکل داده‌ایم که ارکان آن بر روی بستر اینترنت قرار بگیرند و با تکنولوژی کار کنند، اما این بستر یا تکنولوژی قطع و دچار اختلال می‌شود، امکان از دست دادن کار یا حرفه برای افراد به وجود می‌آید. استارت آپ‌هایی مانند مجموعه ما که فرصت درآمدزایی به افرادی مانند پزشکان و پرستاران می‌دهد، با کاهش درآمدزیی مواجه می‌شوند. در شرایط بحرانی که وضعیت اینترنت مختل می‌شود، افرادی که شغل خود را در چنین فضایی قرار داده‌اند با مشکل مواجه می‌شوند.
طاهرخانی اضافه کرد: ما دارای صندوق برای سرمایه گذاری در استارت آپ‌ها هستیم به این معنا که تعدادی از افراد ثروتمند در این حوزه وارد سرمایه گذاری می‌شوند. اکنون شرکت‌های بزرگ بر روی استارت آپی سرمایه گذاری می‌کند که مرتبط با زنجیر تامین خودش باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ما دارای استارت آپ‌های بین المللی هستیم یا خیر گفت: ما استارت آپ‌های بین المللی در کشور نداریم. البته تعریف من از بین المللی شدن این است که در ایران آغاز به کار کرده باشد و سهامداران آن هم ایرانی باشند و سپس در فضای بین المللی شروع به کار کند. اگر هر شخصی سودای کارآفرینی دارد و در کشور‌های حوزه خلیج فارس به دنبال سرمایه گذاری خارجی می‌رود، حتی اگر محصولش در ایران دارای کارکرد باشد، فضا را فراتر از ایران می‌بیند.
طاهرخانی در پاسخ به این سوال که آیا استفاده روزانه از پلتفرم‌ها تداوم پیدا می‌کند یا ممکن است دچار شوک شده و به عقب بازگردد، گفت: ما ناگزیر هستیم که استفاده از پلتفرم‌ها را پرورش دهیم. بهره وری باید در گذر زمان رخ دهد و اساس پلتفرمی شدن هم بهروری است. بهره وری نیاز جوامع مدرن است و حاکمیت هم به این مساله آگاه است، اما می‌خواهد آن را کنترل کند.
طاهرخانی با اشاره به اینکه AI (هوش مصنوعی) به معنای بهره وری است، افزود: استارت آپ‌ها آمده‌اند تا زمان و پول ما را از طریق بهره وری افزایش دهد. AI باید نفوذ پیدا کند تا بهره وری بیشتری داشته باشیم. اکنون بسیاری از ایرانی‌ها بر روی لبه AI در حال فعالیت هستند، اما در خارج از کشور.