
آیا مذاکرات حماس و رژیم صهیونیستی به بنبست رسیده است؟

به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری دانشجو؛ در دنیای پیچیده دیپلماسی منطقهای و بحرانهای طولانیمدت خاورمیانه، هیچچیز به اندازه تحولات اخیر در مذاکرات میان رژیم اسرائیل و فلسطینیها در غزه، ذهنها را به خود مشغول نکرده است. خروج همزمان هیئتهای مذاکرهکننده اسرائیلی و آمریکایی از مذاکرات، بهویژه در زمانی که نگاهها به دوحه معطوف شده بود، گویای چیزی فراتر از پایان یک دور از مذاکرات است. چراکه سرنوشت هزاران کودک گرسنه فلسطینی اکنون با مرگ و بیماری گره خورده است.
سوالی که مطرح میشود این است: آیا خروج هیئتهای اسرائیلی و آمریکایی بهمعنی پایان مسیر دیپلماتیک است؟ یا آیا این فقط یک ابزار فشار جدید است که هدف آن وادار کردن مقاومت فلسطینی به ارائه امتیازات بیشتر تحت تهدید قدرت نظامی است؟ اظهارات تند استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکایی برای منطقه، و تهدیدات رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، که حماس را تهدید به مرگ کرده و گفته است که اسرائیل بدون رحم پاسخ خواهد داد، این فرضیه را تقویت میکند که مذاکرات ممکن است به بنبست رسیده باشد. در این شرایط، میتوان این سوالات را مطرح کرد که آیا فشار نظامی و دیپلماتیک علیه مقاومت فلسطینی میتواند به تغییر مواضع منجر شود؟
چالش اصلی در مذاکرات: خروج اسرائیل از غزه
وقتی نگاهی دقیقتر به تحولات این دور از مذاکرات بیندازیم، متوجه میشویم که کشمکش اصلی در این مسیر حول محور درخواستهای مقاومت فلسطینی در خصوص خروج کامل اسرائیل از نوار غزه است. فلسطینیها اصرار دارند که هر گونه توافقی باید تضمینکننده خروج کامل نیروهای اشغالگر اسرائیلی از مناطق مسکونی غزه باشد تا روندی که به آتشبس دائمی منجر شود، آغاز گردد. در مقابل، رژیم اسرائیل و ایالات متحده با این درخواست مخالفت کردهاند و بهدنبال دستیابی به یک آتشبس موقت و شکننده هستند که به آنها این امکان را بدهد تا بار دیگر حملات خود را از سر بگیرند.
مقاومت فلسطینی بهطور صریح بر این باور است که هیچ توافقی بدون خروج کامل اسرائیل از نوار غزه نمیتواند موثر باشد. این موضع بهویژه بهخاطر نگرانیها از تثبیت وضعیت اشغالگری اسرائیل و استمرار محاصره، گرسنگی و کشتار فلسطینیها اتخاذ شده است. مقاومت بر این عقیده است که پذیرش هر توافقی که در آن خروج کامل نیروهای اشغالگر تضمین نشده باشد، عملاً به معنای پذیرش وضعیت موجود است که در آن بیش از دو میلیون فلسطینی در غزه همچنان تحت فشار و محاصره قرار دارند.
شکست اهداف نظامی رژیم صهیونیستی
یکی از نکات جالب در این موضوع، بررسی توانایی اسرائیل در تهدید نظامی بیشتر علیه مقاومت فلسطینی است. عملیات "ارابههای گدعون"، که اسرائیل در ماههای گذشته برای کاهش فشار و بازپسگیری اسرای خود به راه انداخت، بهوضوح نتواسته مقاومت را به زانو درآورد. این عملیات نه تنها اهداف اعلامشدهاش را محقق نکرد، بلکه باعث شد که بسیاری از واحدهای ارتش اسرائیل دچار تلفات سنگین شوند. در مقابل، مقاومت فلسطینی با استفاده از روشهای مختلفی چون مقابله با تانکهای اسرائیلی در خان یونس و بیت حانون، هزینههای میدانی سنگینی را به اسرائیل تحمیل کرد.
در عرصه میدانی، تحولات اخیر گواهی بر ناکامیهای اسرائیل در برابر مقاومت فلسطینی است. با وجود عملیاتهای گسترده نظامی، نه تنها مقاومت فلسطینی نتواسته است از شرایط خود منصرف شود، بلکه ارتش اسرائیل بهویژه در حملات زمینی با چالشهای جدی روبهرو بوده است. با توجه به شرایط کنونی، اسرائیل نمیتواند تنها با استفاده از تهدیدات نظامی بیشتر مقاومت فلسطینی را وادار به پذیرش شرایط خود کند.
انزوای بینالمللی اسرائیل؛ فشارهای جهانی علیه اشغالگری
در سطح بینالمللی، اسرائیل بهشدت تحت فشار قرار دارد. این انزوای بینالمللی بهویژه در اروپا که بهطور فزایندهای علیه اسرائیل موضع گرفته است، تأثیرات زیادی بر سیاستهای این کشور خواهد داشت. بهعنوان مثال، اقدام اخیر فرانسه در شناسایی فلسطین بهعنوان یک کشور مستقل، بهشدت ضربهای به اسرائیل وارد کرده است. این فشارها ممکن است به اسرائیل کمک کند تا به اجبار وادار به پذیرش مذاکره برای حل بحران غزه شود.
خروج هیئتهای اسرائیلی و آمریکایی از مذاکرات، بهطور موقت توجهها را به بنبست دیپلماتیک جلب کرده است. اما آیا این به معنای پایان مذاکرات است؟ یا این که صرفاً یک تاکتیک جدید برای اعمال فشار بیشتر است؟ به نظر میرسد که اسرائیل دیگر ابزار زیادی برای اعمال فشار در اختیار ندارد. با توجه به پیچیدگیهای موجود در صحنه میدانی و فشارهای بینالمللی، ممکن است راهحلی که به توافقی واقعی و آتشبس دائمی در غزه منجر شود، در دسترس باشد.
با توجه به تحولات اخیر و نیاز فوری به آتشبس و حل بحران انسانی در غزه، به نظر میرسد که مذاکرات و صلح بهعنوان یکی از گزینههای اصلی برای حل بحران مطرح خواهد شد. این گزینه شامل رسیدگی به مشکلات انسانی در غزه، ممانعت از ادامه جنگ و ایجاد آتشبس پایدار است که به نفع هر دو طرف باشد. هرچند که هنوز بسیاری از مسائل اساسی درگیر هستند، اما امکان رسیدن به توافق در آیندهای نزدیک دور از دسترس نیست.
در نهایت، تحولات اخیر در مذاکرات اسرائیل و فلسطینیها نشان میدهد که این مسیر هنوز به پایان نرسیده است. با توجه به فشارهای بینالمللی، وضعیت میدانی در غزه و نیاز به آتشبس پایدار، احتمال اینکه صلح و مذاکرات به یکی از گزینههای اصلی برای حل بحران تبدیل شود، بسیار زیاد است. این تنها زمانی ممکن خواهد بود که هر دو طرف به تعهدات خود عمل کرده و برای رسیدن به راهحلی جامع و عادلانه تلاش کنند.