تنها نیمی از مساجد کشور امام جماعت دارند!/ جذاب نبودن مساجد مردم را از آن دور کرده است

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛  به روایت تاریخ، پیامبر گرامی اسلام (ص) پایه گذار اولین مسجد است. او مکانی را پایه گذاری نمود که علاوه بر عهده دار بودن نقش روحانی و معنوی، کانون فعالیت های اجتماعی مسلمانان  نیز به شمار می رفت و به همین دلیل مسجد در طول تاریخ اسلام از ویژگی برجسته ای برخوردار بوده است. در گذشته همه امور مسلمین در ابعاد مختلف، از جمله عقاید و فعالیت های فرهنگی، عبادی، سیاسی و اقتصادی در مساجد انجام می شد.

پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی خود می تواند موید نقش فرهنگی والا و غنی مساجد باشد؛ چرا که در دوران ستمشاهی مساجد جایگاه اولیه خود را بازیافته و محل تجمع مسلمین، تبادل اطلاعات، انسجام گروه ها، ایجاد تشکل های اسلامی، محل روشنگری و اطلاع رسانی و همچنین محل مبارزه با طاغوتیان در ابعاد مختلف بود. به این ترتیب می توان نتیجه این بهره گیری از محیط معنوی مساجد را پیروزی انقلاب اسلامی قلمداد نمود؛ چرا که انقلاب ایران یک معجزه بود و بی تردید این عظمت و بزرگی، به واسطه برخورداری و همچنین بهره گیری مناسب از محیط معنوی مساجد است.

بنا به درخواست جمهوری اسلامی ایران، 21 آگوست (31 مرداد ماه ) از سوی سازمان کنفرانس اسلامی به عنوان روز جهانی مسجد نامگذاری شده است که متعاقب آن از این تاریخ  یک هفته، هفته تکریم، تجلیل، اعزاز و اکرام مساجد است.21 آگوست مصادف است با به آتش کشیدن مسجد الاقصی توسط صهیونیست ها که با کشتار مردم در مسجد گوهرشاد توسط رضاخان همزمان شده است. هفته تکریم و تجلیل مساجد از 30 مرداد ماه تا 5 شهریورماه در کشور ایران به طور گسترده برگزار می شود. 

به مناسبت روز جهانی تکریم مساجد گفت و گویی داشتیم با حجت الاسلام مشهدی آقایی، معاون فرهنگی امور مساجد که به شرح زیر است:

«خبرگزاری دانشجو» - توضیحاتی اجمالی درباره فعالیت ها امور مساجد بدهید که چه فعالیت هایی در این نهاد صورت می گیرد؟
 
حجت الاسلام مشهدی آقایی: به مناسبت سالروز آتش زدن مسجد اقصی دراجلاس ائمه جمعه استان تهران در سال 1370مرکز رسیدگی به امور مساجد با حکمی که آیت الله مهدوی کنی دادند، فعالیت خود را به طور رسمی آغاز کرد.

یکی از فعالیت های این نهاد در بخش عمرانی است که افراد خیر یا نهادها و کسانی که می خواهند مسجدسازی داشته باشند مراجعه می کنند به دفتر عمرانی امور مساجد و مشاوره های عمرانی به این افراد در حدی که در توان باشد، ارائه می شود و احیانا کمک هایی که در این رابطه از لحاظ بودجه ای بتوانیم داشته باشیم ارائه می دهیم. اما معمولا مشاوره، مشاوره هایی است برای ساخت مسجد با سبک ایرانی و اسلامی .

بحث حقوقی بسیاری از مساجد به خاطر اینکه می خواهند زمین هایی را برای درآمد داشته باشند ممکن است مشکلات حقوقی برای این زمین ها به وجود آید که صاحب های زمین و امثال آنها در جاهایی که به مسجد متصل است به دفاتر حقوقی مراجعه می کنند و مشکلاتی که برای آنها پیش می آید بررسی می شود.
 
یکی از مسائل دیگر امور مساجد بررسی به شکایت هایی است که مردم در همسایگی های مساجد به عملکردهای آنها دارند رسیدگی می شود؛ شکایت مردم و کسانی که نکته ای دارند برای مثال: صدای بلندگوهای مسجد موجب آزار و اذیت آنها می شود توسط امور مساجد حل و فصل می شود. همچنین عملکرد مساجد با گروه های تحقیق در بحث های فرهنگی ،تعامل امام جماعت با مردم و کانون های فرهنگی و هنری مساجد ارزیابی می شود .
 
معاونت فرهنگی و اجتماعی بخش دیگری از امور مساجد است که حوزه فعالیت آن توانمندسازی و آموزش ائمه جماعت در مواجه با مسائل مختلف و مخاطبان خود که بتوانند یک مواجه مناسبی را داشته باشند و اطلاعات و مهارت های آنان به روز باشد. یکی از مسئولیت های ما آموزش و توانمندسازی ائمه جماعت و بخش دیگر آن کارهای تبلیغی، ترویجی و رسانه ای است؛ مثل انتشار نشریه، جزوات تحلیلی، فرهنگی، آموزشی و همچنین ارتباط با رسانه ها، پیگیری امر مسجد در رسانه ها و همچنین پرداختن به موضوع مسجد در مناسبت ها و موقعیت های مختلف مانند روز جهانی مسجد، پرداختن به تجلیل ائمه جماعات، مفاخر از آن جمله است.

همکاری لازم با نهادهایی که غیر از مرکز امور رسیدگی به مساجد فعالیت های فرهنگی انجام می دهند. کانون های فرهنگی و هنری که وابسته به ارشاد هستند پایگاه های بسیج که وابسته به بسیج و سپاه هستند فعالیت های مختلفی را با هماهنگی این گروه ها در مساجد انجام می دهیم؛ اما تمرکز اصلی فعالیت های ما بر روی امامان جماعت است؛ بخش های مختلفی دارد که برای آنها برنامه های آموزشی، فرهنگی و تبلیغی داریم. 
 
«خبرگزاری دانشجو»- مشکلات حقوقی مساجد در چه زمینه ای است؟ آماری از این پرونده ها موجود است ؟

حجت الاسلام مشهدی آقایی: نوع مشکلات از این جهت است که یک تعدادی از این مساجد زمین هایی دارند که وقف است و موقوفه محسوب می شود، وقتی موقوفه محسوب می شود اداره اوقاف باید حضور پیدا کند و در حقیقت نظارت کند. بسیاری از مالکین، خیرین و وراث که مغازه یا ملکی را وقف کرده اند مقاومت می کنند و می گویند خودمان مسجد را ساخته ایم به اداره اوقاف واگذار نمی کنیم اینجا باید نهاد واسطی باشد که بین اداره اوقاف و خیرین مسجدساز بتواند مشکلات را حل کند و نقش واسط را ایفا کند.

بالای 300 و 400 مورد داریم که به دلیل اختلافات بین مالک و اوقاف بوده که مرکز رسیدگی به امور مساجد ورود پیدا کرده و سعی کرده این مشکلات را حل کند، یا مسجدی نیاز به مکان یابی درست داشته که آن مکان در اختیار قرار داده شده یک بخشی از آن مورد معارضه قرار گرفته؛ اینجا قاعدتا مرکز رسیدگی به امور مساجد ورود پیدا می کند و از امر حقوقی مسجد دفاع می کند. اگر حق مسجد باشدآن را حل می کند و در غیر این صورت با اختلافات بالا به مراجع قضایی ارجاع می دهد، خوبی این دفاتر این است که اجازه نمی دهد که مساجد به شکل های متعددی درگیر اختلافات شود و سعی می کند از حقوق مسجد دفاع کند.
 
«خبرگزاری دانشجو» - پراکندگی مساجد در سطح کشور چگونه است و بر اساس تراکم جمعیت چه آماری را شامل می شود؟
 
حجت الاسلام مشهدی آقایی: ما در کشور همواره کمبود مسجد داریم اما باید اخبار دقیق تر آن را از نهادهایی مثل سازمان اوقاف و سازمان تبلیغات بگیریم ولی تا آنجایی که من اطلاع دارم کمبود مسجد در کشور همواره وجود دارد؛ حدود 65 هزار مسجد در کشور داریم که مهم الان کمبود فضا نیست بلکه کمبود امام جماعت است، یعنی از این 65 هزار مسجد حدود نصف آنها امام جماعت دارد، نیروی ما کم است و امام جماعت نداریم. طبیعتا زمان زیادی می خواهد تا این نیروها تربیت شوند.

در شهرهای بزرگ به ویژه در شهرک های جدید دچار کمبود مسجد هم هستیم، به ویژه در شهر تهران که بیش از هزار مسجد الان کم داریم.در شهرک سازی ها طبق مصوبه عالی شورای شهرسازی هر شهرک باید به تعداد نیاز مسجد داشته باشد؛ یکی از شاخص های مهم در شهرک سازی ساختن مسجد است و یکی از الزامات محسوب می شود و طبق قاعده برای هر هزار نفر و به تناسب باید یک مسجد ساخته شود.
 
البته در شهرک های جدید مساجد لحاظ شده ولی دو ایراد دارد: یکی اینکه تعداد مساجد کم است و یکی دیگر اینکه مساجدی که ساخته می شود در متراژ کم و کوچک است و ظرفیت پاسخگویی به جمعیت را ندارد.
 
«خبرگزاری دانشجو» - چرا در محل های اهل تسنن ساخت مسجد راحت تر است؟

حجت الاسلام مشهدی آقایی: یکی از مباحث این است که تراکم جمعیت اهل تسنن در کشور ما کمتر است و لذا این امکان راحت تر است که بتوانند مسجد بسازند.اهل تسنن وقتی مسجد می سازند بسیار ساده است و فقط یک جایگاهی برای اقامه نماز می سازند ولی در مناطق شیعه نشین اهتمام ساخت مسجد با معماری ایرانی – اسلامی با گنبد مناسب ساخت مسجد را دچار مشکل می کند؛ از طرف دیگر ساده سازی مساجد در مناطق سنی نشین این امر را با مشکلات کمتری روبه رو کرده است.

به طور کلی در ایران مسجد مردمی ساخته می شود اما آنچه که مشاهده می شود رشد خوبی در مسجدسازی داریم ؛ مثلا در تهران شهرداری به طور همزمان در حال ساخت 70 مسجد است این نشان دهنده رشد مسجدسازی در کشور است. خیرین مسجدساز توسط ستاد زکات در حال ساخت بیش از هزار مسجد در کشور هستند؛ در تهران نیز به دلیل افزایش رشد شهرک سازی به ویژه شهرک های مسکن مهر شاهد افزایش ساخت مساجد بودیم.به طور طبیعی چند صد مسجد به تعداد مساجد اضافه شده است.
 
 یکی از مشکلاتی که در امور ساخت مسجد به ویژه در شهرهای بزرگ و در تهران داریم نبود مکان مناسب برای ساخت است. خیر مسجدساز چون ارزش افزوده زمین بالا رفته اگر بخواهد مسجدی را بسازد بیشترین پول را باید برای خرید زمین هزینه کند از این جهت در سراسر کشور نسبت به تهران کار بهتر انجام می شود.

مجمع خیرین مسجدساز زیرنظر حجت الاسلام قرائتی تشکیل شده که خیرین مسجدساز اگر زمین هایی در اختیارشان قرار بگیرد و یا واقفینی که زمین برای مسجد وقف می کنند با همکاری این مجمع شاهد افزایش ساخت مساجد خواهیم بود، الان در تهران حدود هزار و 500 مسجد کم داریم، بعضی از مناطق در تهران از لحاظساخت مسجد خوب است اما برخی مناطق واقعا کمبود احساس می شود. 
 
 
«خبرگزاری دانشجو» - متولی اصلی ساخت مساجد و یا نظارت بر آن چه سازمان و ارگانی است؟
 
حجت الاسلام مشهدی آقایی: متولی اصلی ساخت و نگهداری مسجد خود مردم هستند؛ در عربستان مسجد دست اوقاف است خودش می سازد و خودش هم آن را اداره می کند، اما در کشور ما متولی اصلی خود مردم هستند و با به عنوان یک نهاد هماهنگ کننده عمل می کنیم؛ مثلا الان که شهرداری در حال ساخت مسجد است به امور مساجد اعلام می کند که امام جماعت برای آن تعیین کند و خودش دخالتی در این امر ندارد و یا خیر مسجدساز نیز همین کار را انجام می دهد.؛ فقط امور مربوط به وقف را اداره اوقاف انجام می دهد. حتی وزارت مسکن که در شهرک های مختلف مسجد می سازد پس از ساخت آن امور را به مردم واگذار می کند و مسئولیت تعیین امام جماعت را به امور مساجد تحویل می دهد.
 
بحث خادمین مساجد و هزینه های آنها توسط مردم تامین می شود پایگاه های بسیج مساجد به بسیج و سپاه متصل هستند و کانون های فرهنگی نیز توسط وزارت ارشاد اداره می شوند مثلا در استان تهران ستاد هماهنگی امور مساجد را داریم که استانداری، شهرداری، سازمان تبلیغات و سایر نهادها عضو آن هستند و ماهانه تشکیل جلسه می شود و مسائل موجود در این جلسه حل می شود. 
 
«خبرگزاری دانشجو» - چرا در طول تاریخ همواره مردم در حال دور شدن از مسجد هستند؟

حجت الاسلام مشهدی آقایی: من خیلی این مطلب را قبول ندارم که مردم از مسجد دور شده اند، به طور مثال ایامی مثل ماه رمضان همه در مسجد جمع می شوند اما چند عامل وجو دارد که این تفکر ایجاد شده است،اولین مورد اینکه یک ظلم تاریخی به مسجد شده که بعد از زمان پیامبر(ص) و حضرت علی(ع) ، بنی امیه و بنی عباس مسجد را فقط محل عبادت کردند یعنی یک ظلم تاریخی شد و ذائقه مردم نیز در طول تاریخ به این امر عادت کرده است و فعالیت های دیگری در مسجد صورت نمی گیرد این برنامه به صورت طولانی مدت بر روی مردم تاثیرگذاشت که ظهور انقلاب اسلامی باعث شد مردم دوباره رویکرد مثبتی را به مسجد پیدا کنند. مثل فعالیت های فرهنگی و یا اگر مشکلات مالی داشتند به صندوق مساجد مراجعه می کردند.

چند عامل باعث شد که دوباره بین مردم و مسجد فاصله ایجاد شود که یک نکته آن تعدد مراکز تاثیرگذار است؛ مثلا اگر کسی می خواست منبری را ببیند حتما باید به مسجد مراجعه می کرد اما الان صدا وسیما شبکه ای به نام قرآن راه اندازی کرده  و بهترین منبرها را پخش می کند و شبکه های مختلف این منبرها را به خانه های مردم آورده اند که یک بخشی از آن باعث می شود که بسیاری از مردم  برای استفادهاز منبرها از رسانه و  صداوسیما استفاده کنند.
 
یک بخشی از اینها اتفاقی است که باعث دوری مردم از مسجد شد اما در ایام ها و مناسبت های مهم مثل ماه رمضان، محرم می بینید که مردم همواره با وجود برنامه های خوب صدا و سیما ولی به مساجد می آیند؛ الان یک نکته دیگر عدم دسترسی به مسجد است مثلا در تهران یک نفر به خصوص یک خانم اگر بخواهد به مسجد برود باید حداقل دو کیلومتر راه را پیاده برد و باید هر روز این راه را طی کند و یا هزینه برای رفت و آمد دارد بنابراین همین مسائل باعث کاهش ارتباط مردم با مسجد شده است
 
پیچیده شدن زندگی، افزایش مشکلات و روزمرگی باعث این فاصله ها شده اما در گذشته مردم مشکلات شان کمتر بود بنابراین فرصت بیشتری برای حضور در مسجد داشتند، اما الان به دلیل افزایش مشکلات و تامین معاش زندگی مجبور هستند ساعت های بیشتری را برای کار صرف کنند بنابراین توانی برای حضور در مسجد ندارند.یک نکته دیگر اینکه بسیاری از مساجد ما جذابیت ندارند. می خواهم بگویم که سهم دور شدن از مسجد فقط مقصر آن مردم نیستند یک دلیل آن این است که مسجدها از لحاظ ظاهری جذابیت ندارند. 
 
یکی از فاکتورهای جذب مردم در مساجد این است که از لحاظ ظاهری جذابیت داشته باشند یعنی از لحاظ زیبایی، نورپردازی و تمیزی جذابیت داشته باشند. بسیاری از مساجد از لحاظ آرایه های داخلی، صدای امام جماعت، برخورد خادم، برگزاری برنامه ها باید جذاب باشند مثلا در ایام تابستان حضور بچه ها در مساجد افزایش پیدا می کند چون بسیاری از شهرها پایگاه خاصی برای تفریح دانش آموزان نیست و هنوز هم مساجد به عنوان پایگاه اصلی به شمار می روند بنابراین مجموعه ای از عوامل دست به دست هم داده که مساجد خلوت شوند و نباید تصور شود که مسجد فقط محل عبادت است. 
 
«خبرگزاری دانشجو» - برای جذاب سازی مساجد چه برنامه هایی دارید؟

حجت الاسلام مشهدی آقایی: جذاب سازی مساجد و نشاط بخشی یکی از موضوعاتی است که در امور مساجد دنبال می شود یکی از آنها برقراری ارتباط بین هدفمند بین مساجد و محلات است مثلا در یک محله یک مسجد که در همسایگی مدرسه و یا دانشگاه است می تواند با اینها ارتباط برقرار کند؛ در حال حاضر الگوی پیوند مسجد، دانشگاه و مدرسه در حال تدوین است و یکی از فعالیت های مهم امور مساجد محسوب می شود. یکی دیگر از موارد مساجدی که توان مالی دارند باید به پایگاه های مشاوره نیازهای مردم تبدیل شوند و وقتی مردم به آنجا مراجعه کنند اگر مشکل خاصی برای خودشان و یا خانواده شان ایجاد می شود بتوانند برطرف کنند الان تعدادی از مساجد این کاربری را پیدا کرده اند و اتفاقا مراجعه به این مساجد روز به روز هم افزایش پیدا می کند.
 
برخی از مساجد هستند که بچه های تحصیل کرده کانونی به عنوان وکلا در آن ایجاد کرده اند و این کانون برای نیازهای حقوقی مردم محل راه اندازی شده که مردم بتوانند به آنها مراجعه کنند و وقتی مردم مراجعه می کنند، وکیلی به آنها معرفی می شود تا بتواند کار حقوقی آنها را حل کند و در حقیقت کمک به مردم است طبیعی است وقتی مراجعه مردم برای رفع نیازهایشان به مسجد افزایش پیدا کند ارتباط بین مردم و مسجد نیز زیاد می شود؛ یا مثلا در فرمایشات مقام معظم رهبری داریم که مساجد باید محلی باشد که از چهره های علمی، ورزشی، نفرات برتر کنکور تقدیر شود و یا بچه هایی که تازه به دنیا می آیند و می خواهند اذان و اقامه در گوش آنها گفته شود باید این امر در مسجد اتفاق بیفتد.
 
یکی دیگر از مباحثی که برای جذاب سازی مساجد در حال انجام است ورود صدا وسیما برای ساخت مستند از زندگی ائمه جماعات است که الگو بودند و الان نیز الگو هستند؛ این یکی از مواردی است که می تواند کمک موثری در نشاط بخشی و جلب توجه مردم به مساجد داشته باشد بسیاری از مردم باید بدانند چه تعداد امام جماعت در تهران داریم که شناخته شده نیستند اما تاثیر بسزایی در افراد اطراف خود دارند. مانند کلاس های اخلاق بعضی از امامان جماعت که مردم از شهرستان ها برای حضور در این کلاس ها می آیند مانند ایت الله ضیاءآبادی در دربند که جمعیت زیادی برای کلاس های اخلاق وی شرکت می کنند.

قاعدتا جنبه های مختلف را باید در جذاب سازی مساجد داشته باشیم که یکی از آنها زیبا کردن فضای مسجد است. بسیاری از ساختمان های مساجد ما که حدود هزار و 800 تا از این ساختمان در تهران است می تواند نورپردازی مناسبی داشته باشد که مردم را جذب کند و این حداقل هایی است که می تواند در جذاب سازی مساجد اثر داشته باشد.
 
 
«خبرگزاری دانشجو» - مسجد چه نقشی در سبک زندگی اسلامی دارد؟

حجت الاسلام مشهدی آقایی: سبک زندگی دو نوع است: فردی و جمعی. زندگی فردی را هر کس در رابطه با خودش باید سعی کند سبک زندگی مربوط به خود را داشته باشد و یا در اجتماع هم باید سبک زندگی خود را داشته باشد اما در اینجا دو یا سه نهاد نقش بسیار پررنگی دارد که خانواده اصلی ترین نهادی است که زیرساخت یک زندگی اسلامی و شالوده و بنیاد اولیه یک زندگی اسلامی را دارد، نهاد دوم قطعا مسجد است چون ما قبل از اینکه به مدرسه برویم به مسجد می رویم البته نهاد سوم هم مدرسه است ؛ مدرسه و رسانه الان تاثیرگذارترین نقش ها را در سبک زندگی اسلامی دارند.نقشی که مسجد با رسانه می تواند در تامین سبک زندگی اسلامی داشته باشد این است که اگر مسجد بتواند نقشش را در این امر داشته باشد بسیار ماندگارتر از رسانه است مثلا تاثیری که یک فیلم سینمایی بر روی سبک زندگی می گذارد خیلی با تاثیر آن در مسجد متفاوت است چون ممکن است یک فیلم تاثیر آن گذرا باشد اما تاثیراتی که یک مسجد دارد همواره ماندگارتر است. 
 
 رسانه قدرت ظاهری آن بیشتر از مسجد است چون فراگیرتر است ولی مسجد، خانه  و مدرسه قدرت فراگیری شان کمتر است اما تاثیرات آنها بیشتر است. مسجد اگر برنامه های متعالی داشته باشد خیلی می تواند در سبک زندگی مردم تاثیر داشته باشد به شرط اینکه مسجد کارکردهای لازم را داشته باشد. 
 
«خبرگزاری دانشجو» - چقدر بر روی زیبایی مساجد نظارت می شود؟
 
حجت الاسلام مشهدی آقایی: زیبایی مسجد معمولا بر عهده مردم است، مثلا ما نمی توانیم به مردمی که در مسجد رفت و آمد می کنند بگوییم که این چه وضع فرش مسجد است. به نظر من یک دهم اهتمامی که ما به خانه داریم اگر به مسجد داشته باشیم طبیعتا مسجد زیباتر و جذاب تر از خانه می شود البته ما همواره تذکر می دهیم، یادآوری می کنیم که مساجدی مشکل دارند مردم آن را درست کنند، الان کارگروهی راه اندازی کردیم که حدود 370 مسجد در تهران را بررسی کردند و مشکلات آنها را تذکر دادند و دوباره بازدیدی از این مساجد برای حل مسائل آن دارند.

من بسیجی که یک مراسم برای شهدا در مسجد برگزار می کنم باید مسجد را تمیز کنم؛ و این کار نیاز به فرهنگ سازی دارد .یکی از کارهایی که ما در این زمینه انجام می هیم بحث خادم افتخاری است. برخی از کارها بسیار کم هزینه است مثلا یک نورپردازی مناسب خیلی کار سختی نیست و در این کارها شهرداری باید ورود پیدا کند و اگر مردم و محلات در این زمینه همکاری کنند کار بسیار خوبی صورت می گیرد.

مشکلات بودجه ای که از سال گذشته در کشور به وجود آمده باعث شده برخی از طرح های ما مانند طرح خادم افتخاری، امرار معنوی، طرح تهیه و توزیع و برپایی نمایشگاه های کتاب در مساجد را نتوانستیم آنها را اجرایی کنیم.

«خبرگزاری دانشجو» - چه اقداماتی برای فعالیت اقتصادی مساجد صورت گرفته تا مساجد بتوانند هزینه های خودشان را تامین کنند؟

حجت الاسلام مشهدی آقایی: بسیاری از مساجد این کار را انجام می دهند؛ ما در فکر ساماندهی به این فعالیت ها هستیم.به طور مثال اگر یک مسجد 10 مغازه داشته باشد درآمد زیادی را می تواند برای مساجد تامین کند؛ الان ما در حال ساماندهی این منابع هستیم تا هر فعالیت اقتصادی ای که در مسجد صورت می گیرد را ساماندهی کنیم تا برای مردم شفاف سازی شود؛ اما ما یک کار ثابت اقتصادی در مساجد انجام نمی دهیم. مردم در زمینه های اقتصادی از ما جلوتر هستند حداقل ترین کاری که انجام میدهند این است که شهرداری در مناطق مختلف امکانات لازم را برای کار اقتصادی فراهم کند؛ البته ما مخالف این هستیم که یک مسجد در میان مغازه های زیادی باشد و در واقع به یک پایگاه اقتصادی تبدیل شود؛ در این موضوع ما موردی ورد پیدا می کنیم.

«خبرگزاری دانشجو» - چقدر دانشگاه ها و حوزه ها برای تامین نیروی انسانی مساجد و ائمه جمعه کمک می کنند؟

حجت الاسلام مشهدی آقایی: ذات کار مسجد کار سختی است؛ کسانی که از حوزه فارغ التحصیل می شوند اگر در حوزه، دانشگاه و یا هر ارگان دیگری کار کنند طبیعتا ساعت کارشان مشخص است؛ اما مسجد به خاطر اینکه فرد مسئول باید همیشه در مسجد باشد، به طور مثال ایام ماه رمضان، ایام محرم، پنجشنبه و جمعه که بیشتر مردم تعطیل هستند امام جماعت کار بیشتری را انجام می دهد  به همین دلیل داوطلب کار مسجد کم است؛ علاوه بر آن افرادی که در مسجد کار می کنند معیشت شان تامین نمی شود؛ به همین دلیل حوزه های علمیه برنامه مشخصی برای تربیت ائمه جماعت ندارند.

برخی از نهادها پیشنهادهایی به افراد فارغ التحصیل می دهند که طبیعتا جذابیت بیشتری دارند ولی مثلا کسی که قرار است  ائمه جماعت شود ممکن است به شهرستان ها فرستاده شود؛ علاوه بر آن ممکن است برخی از افراد در ارگان ها کار می کنند که نمی توانند به طور دائم در مسجد کار کنند اینها همه مسائلی است که باعث می شود فارغ التحصیلان حوزه کمتر در مساجد مشغول به کار شوند.

«خبرگزاری دانشجو» -  برای بازگشت مسجد به عنوان محور اصلی زندگی مردم چه برنامه هایی دارید؟

حجت الاسلام مشهدی آقایی: ما یک جزئی از زندگی مردم هستیم؛ همه ما از صدا و سیما و رسانه و ... گرفته باید کمک کنند به طور مثال صدا وسیما و رسانه های ما باید هفتگی در مورد مساجد برنامه داشته باشند.  یکی از کارها ساخت مستندهای خوب توسط صدا و سیما است؛ کار دیگری که می شود انجام داد تربیت ائمه جمعه خوب است که بتوانند با اهالی محله ارتباط برقرار کنند و آن مسئله ای که ما دنبال آن هستیم موضوع ائمه جمعه است؛ معقتدیم اگر ائمه جمعه ما به اهمیت کار خودش واقف شود کمبودها و نبودها در این حوزه زیاد تاثیرگذار نیست.

ائمه جمعه ای را داریم که حتی از خودشان نیز هزینه می کنند برای ارتقای مسجد. اگر مسجد هم امکانات لازم را نداشته باشد ولی در عوض امام جمعه خوبی در آن کار کند، طبیعتا همه کمبودها جبران خواهد شد. ما در حال تدارک آموزش های کاربردی، علمی، تخصصی و .... برای ائمه جمعه مساجد هستیم.

«خبرگزاری دانشجو» - مساجد و یا مکان هایی که برای نماز در بین راه های در نظر گرفته می شود، شاهد هستیم که در بعضی از این موارد مکانهای کثیفی است، شما برای این موضوع چه برنامه ای دارید؟

حجت الاسلام مشهدی آقایی: وظیفه مساجد داخل شهر بر عهده ماست؛ مساجد بین راهی که ساخته می شود وظیفه وزارت راه، وزارت جهاد و سازندگی است و آنها وظیفه ساخت و نگهداری از این مساجد را بر عهده دارند. البته ما تذکرات لازم را به آنها می دهیم ولی وظیفه اجرایی بر عهده ما نیست. به طور مثال در یک بیابان که مسجد ساخته شده دیگر مردم نمی توانند کمک کنند و این وظیفه دولت است که به این مسئله ورود پیدا کند. البته حجت الاسلام قرائتی در این زمینه پیگیری های لازم را انجام داده ولی به نظرم در این زمینه مشکلات زیادی وجود دارد.

«خبرگزاری دانشجو» - یکی از موضوعات مهم مساجد ارتباط جوانان با ائمه جماعت است؛ دلیل اختلافات موجود در این زمینه چیست؟

حجت الاسلام مشهدی آقایی: از یک طرف امام جماعت باید برخورد پدرانه داشته باشد و اطلاعاتش را برای پاسخگویی به نیازهای نسل جوان به روز کند که در مواردی این اتفاق نمی افتد؛ از سوی دیگر جوانان ما سرشار از شور و نشاط هستند و توقع آنها در مسجد برآورده نمی شود؛ البته تفاوت بین نسلی نیز از دیگر عوامل این اختلافات به شمار می رود.

البته از امام جماعت به عنوان یک مدیر فرهنگی توقعاتی وجود دارد که حتی از پدر و مادرها نیز وجود ندارد ولی بالای 80 درصد به درک متقابل برمی گردد که این درک نیز از سوی ائمه جمعه به عنوان پدر شروع می شود و این توقع از امام جماعت وجود دارد.

البته باید امامان جماعت را در این زمینه توانمند کنیم که اگر این اتفاق بیفتد قطعا بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.