به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، مسعود ده نمکی در برنامه «راز» به کارگردانی نادر طالب زاده که شب گذشته از شبکه چهارم سیما به روی آنتن رفت، به سخنرانی پرداخت.
وی با بیان اینکه در مستند فقر و فحشا سیاست گذاری های انجام شده در طول این چند سال را متهم کردیم، گفت: در واقع سیاست اصلی نظام مبارزه با فاصله طبقاتی و آسیب های اجتماعی است؛ در حالی که در این مستند دیدیم که در طول مدت انقلاب اسلامی عکس سیاست های اصلی نظام عمل شده است. به عبارت دیگر این مستند یک نقد از درون نظام بوده و به همین دلیل مورد استقبال گسترده مردم قرار گرفته است.
ده نمکی با اشاره به انتقادات صورت گرفته علیه مستند فقر وفحشا افزود: برخی از خطبه ها همیشه از اقتصاد اسلامی، عدالت اجتماعی و مسائل پیرامون آن صحبت کرده اند ولی چون مصداقی برای بیان نداشتند، کشور به سمتی حرکت کرد که در نهایت منجر به ساخت مستند فقر و فحشا شد.
وی تصریح کرد: باید بگویم که فقر و فحشا به آسیب های اجتماعی و فاصله طبقاتی موجود نهیبی جدی زده است.
کارگردان «اخراجی ها» با بیان اینکه بسته شدن نشریه جبهه و بسته شدن نشریه ای دیگر توسط جناحی دیگر، نتوانستم در عرصه مکتوب کار کنم، بیان داشت: حتی مدتی هم به کار کشاورزی در خارج از تهران مشغول بودم، ولی بعد از مدتی با تغییر ذائقه مخاطبان از رسانه های دیداری به شنیداری، به عرصه سینما و به ویژه سینمای جنگ وارد شدم.
وی با اشاره به اسکات پیترسون، نویسنده آمریکایی گفت: وی چندین سال است که درباره ایران و ماهیت جنگ مان تحقیق می کند، حتی در برخی از جشنواره های فیلم فجر هم حضور پیدا کرده، البته نکته جالب اینجاست که به سینمای ما برای نوع پرداختن به سینمای جنگ انتقاد دارد و عنوان می کند امروزه که همه دنیا می داند که صدام متجاوز بوده، سینمای ایران، سینمای ضدجنگ است و به وقایع این مقطع زمانی نمی پردازد.
ده نمکی در همین زمینه افزود: پیترسون عکس شهید آوینی و حاج بخشی را در اتاق خانه اش دارد؛ ببینید یک آمریکایی چطور شرق شناسی و به ویژه ایران شناسی می کند؛ وی اعتقاد دارد نوایی که از بلندگوهای ماشین حاج بخشی پخش میشد موتور محرک رزمندهها بود نه ماشین جنگی و اعتقاد داشت که سینمای مان میخواهد ادای اسپیلبرگ را در بیاورند و مثلاً سرباز رایان بسازد.
کارگردان «معراجی ها» اضافه کرد: یک آمریکایی اینگونه با شهدای ما برخورد می کند و ما چگونه با شهید آوینی و حاج بخشی مان برخورد کره ایم؛ پیترسون عنوان کرده بود که آمریکایی ها اعتقاد داشتند بعد از گذشت 20 سال از جنگ در صورت جنگ دوباره دیگر جوانان مقابله نمی کنند، ولی بعد از ساخت اخراجی ها و استقبال مردم از آن متوجه شدیم که اینگونه نیست.
ده نمکی با بیان اینکه در همه جنگ ها متفقین و متحدین وجود دارند، گفت: در حالی که در جنگ ایران و عراق آنها همه آنها در کنار هم علیه ایران می جنگیدند، با این حال حتی یک وجب از خاک ایران هم کم نشد.
وی در همین زمینه افزود: در کتاب های تاریخ دوره راهنمایی می بینیم که زمانی نصف دنیا متعلق به کشور ایران بود ولی کم کم بخش هایی از آن به علت بی کفایتی پادشاهان از دست رفت؛ در حالی که در جنگ تحمیلی این اتفاق نیفتاد، با این حال اینکه با رزمندگان اینگونه برخورد شود، درست است؟
کارگردان «اخراجی ها» با بیان اینکه متاسفانه رزمندگان مان در جامعه مظلوم هستند، افزود: نوع برخوردمان با آنها باعث ایجاد این مظلومیت شده است، البته در معراجی ها این مظلومیت را نشان داده ام. زمانی که رزمندگان مان از جبهه ها بازگشتند تفکرات لیبرالیستی بر آنها حاکم شد و به همین دلیل شاهد اینگونه اتفاقات هستیم.
ده نمکی با بیان اینکه به دلیل عدم کارهای فرهنگی نتوانستیم روحیه دفاع را در جوانان ایجاد کنیم، گفت: در حالی که بعد از قطعنامه دیدیم که میلیون ها نفر برای حضور در جبهه ها و شرکت در عملیات مرصاد، حاضر شده بودند.
وی افزود: امام در آن دوران اعلام کرده بودند که ایران با 20 میلیون جوان باید 20 میلیون تفنگدار داشته باشد، در حالی که می دیدیم به دلیل عدم کار فرهنگی این مسئله محقق نشده بود.
کارگردان «معراجی ها» با بیان اینکه امروزه زنگ خطر حوزه فرهنگ به صدا در آمده است، یادآور شد: اگر آمارهایی که درباره طلاق، آسیب های اجتماعی، اعتیاد و .... ارائه می شود، درست باشد، نتیجه عملکرد جناح های چپ و راست سیاسی است و باید به این مسئله رسیدگی شود، به عبارت دیگر زمانی باید این دو گروه دعواهای خود را کنار گذاشته و به نتیجه اقدامات خود بپردازند.
ده نمکی گفت: باید نگرانی هایی که در اول انقلاب وجود داشته باید ادامه پیدا کند، در حالی که متاسفانه می دیدیم کسانی که مردم را دعوت به اسلام و انجام کارهای مرتبط با آن می کردند، خودشان به حرف شان عمل نکرده اند و همین باعث شده که ایران به جامعه کوچک اروپایی تبدیل شود.
وی با خواندن این شعر که اسلام به ذات خود ندارد عیبی، هر چه هست از مسلمانی ماست، یادآور شد: عده ای می گویند که مردم پای کار نیستند، در حالی که مردم در دفاع مقدس، تحریم ها، جنگ اقتصادی و حتی انصراف از یارانه ها هم شرکت کرده اند، بنابراین نوع عملکرد مسئولین است که باید مورد نقد قرار بگیرد.
ده نمکی با بیان اینکه هیچ تبلیغی برای رسوایی صورت نگرفت، با این حال فروش خوبی داشت، افزود: عده ای می خواستند معراجی ها را ضدجنگ و شعارزده معرفی کنند و حتی عنوان می کردند که این فیلم جنگ را تحریف کرده است، با این حال دیدیم که مردم از این فیلم استقبال کردند؛ چرا که فطرت مشترک انسان ها باعث می شود افراد جامعه دور هم جمع شوند و باید از این فطرت ها صحبت کرد.
وی با بیان اینکه متاسفانه عده ای می گفتند مردم جنگ را قبول ندارند، گفت: در حالی که دیدیم وقتی فیلمی در عرصه جنگ ساخته شود، مردم از آن استقبال خواهند کرد. در واقع مردم پای حرف جنگ ایستاده اند و این مسئله را از آن خود می دانند.
کارگردان «معراجی ها» با بیان اینکه حرف های علما در رسوایی به دیالوگ تبدیل شده بود، افزود: خوشبختانه این فیلم مورد استقبال قرار گرفت؛ چرا که هر فقط حرفی بزنیم که با فطرت انسان ها مشترک باشد، چه در عرصه سینما و چه در عرصه رسانه های مکتوب و حتی برنامه های گفتگومحور تلویزیونی، مورد استقبال قرار می گیرد.
ده نمکی بیان اینکه تعجب می کنم از عده ای که منطقی به تصویر کشیدن جبهه را برنمی تابند، اظهار داشت: نگاه تک بعدی به جنگ باعث دلسردی مخاطب از سینمای جنگ می شود، مخاطبان سینما با رزمندگان و شهدا زندگی کرده اند.
وی گفت: زندگی عادی در دوران دفاع مقدس جریان داشته ؛ از این رو باید این مسائل را در فیلم هایمان نشان دهیم.
کارگردان «معراجی ها» با بیان اینکه اگر اعتقاد داریم که جبهه کارخانه آدم سازی که فردی مانند مجید سوزوکی در آن به شهادت می رسد، گفت: اگر اینگونه نبود فردی که آن دوران نوارفروش بوده الان سی دی فروش شده است؛ درو اقع اگر کسی به جبهه اعتقاد داشته باشد اثری که می سازد به ضدخودش تبدیل نمی شود، ولی اگر اینگونه نباشد و افراد فرصت طلب بخواهند در این عرصه کار کنند، آثارشان بر ضدخودشان عمل خواهد کرد.
ده نمکی ادامه داد: رهبری از مردم خواستند به صورت چریکی در عرصه فرهنگ کار کنند، باید ببینیم که مگر مسئولین فرهنگی رسالت دیگری دارند که رهبری این درخواست را کرده اند.
وی با بیان اینکه همیشه سعی کرده ام در حوزه فرهنگ کاری متفاوت نسبت به دیگران انجام دهم، تصریح کرد: همیشه اعتقاد دارم یکی از بخش هایی که در این حوزه به آن احجاف شده ، تاریخ مقاومت آزادگان است؛ چرا که آنها قهرمانان اصلی ما به شمار می روند و باید درباره آنها صدها جلد کتاب نوشته شود.
کارگردان «معراجی ها» اضافه کرد: آزادگان انقلاب را در اردوگاه های عراقی صادر کردند ولی متاسفانه بعد از بازگشتن شان به کشور، حتی نسبت به سایر رزمندگان نیز مظلوم واقع شده اند.
ده نمکی با بیان اینکه صدام در طول فاصله حمله آمریکا به کشورش، چند جلد کتاب درباره اسرای خود نوشت، ادامه داد: در حالی که ما چنین کار نکردیم؛ البته با اسرای عراقی در ایران با مهربانی رفتار می شد ولی با اسرای ایرانی اینگونه نبود.
وی با اشاره به مجموعه فرهنگنامه آزادگان گفت: زمانی که فکر تولید آن به ذهنم رسید، در وهله اول به صورت فردی و بعد به صورت گروهی روی فرهنگنامه آزادگان کار کردم و برای این فرهنگ نامه 7 هزار ساعت مصاحبه گرفتیم و متون صلیب سرخ را ترجمه کردیم؛ متاسفانه برای رونمایی از این کتاب مقام رسمی ای حاضر نشد.
ده نمکی با بیان اینکه بعد از نوشتن کتاب توسط صدام برای اسرای عراقی رهبری مسئوملین فرهنگی را بازخواست کردند، بیان داشت: با این حال کتابی که درباره فرهنگنامه آزادگان نوشتم، هنوز در آرشیوها خاک می خورد.
کارگردان «رسوایی» با بیان اینکه آمریکایی ها در حال حاضر می خواهند از اسلام و ایران به صورت آگاهانه رمزگشایی کنند؛ گفت: به همین دلیل که دیگر مستقیم به دوران دفاع مقدس و اسلام حمله نمی کنند؛ در واقع آنها شرق شناسی خود را قوی کرده اند، چرا که دیدند انقلاب اسلامی با حمله نظامی، جنگ اقتصادی و تحریم و ... از بین نمی رود و می خواهند با شناخت نقاط قوت و ضعف ما در عرصه فرهنگ، برای جنگ با ایران برنامه ریزی کنند.
وی ادامه داد: آنها متوجه شدند که اگر مستقیم به فرهنگ و مقدسات مردم حمله کنند، مردم حرف های دیگرشان را قبول نخواهند کرد، به همین دلیل است که حتی درماه محرم از شبکه های ماهواره ای اذان پخش می کنند. به عبارت دیگر شناخت از درون اسلام کار اصلی آنها است چرا که می خواهند با این شناخت به دین مان حمله کنند.
ده نمکی با بیان اینکه آمریکایی ها می خواهند حساسیت مردم را نسبت به اسلام و فرهنگ بومی از بین ببرند؛ اظهار داشت: متاسفانه امروزه داستان بسیاری از فیلم های سینمایی مان همان داستانی است که در سریال های شبکه های ماهواره ای وجود دارد.
ده نمکی با اشاره به «اخراجی ها 2» گفت: در این فیلم یکی از وقایعی که در اردوگاه های عراقی وجود داشت را به تصویر کشیدم؛ در واقع در سال 1364 یکی از هواپیماهای ایرانی ربود و مسافران آن به اردوگاه های عراقی برده شدند که این مسئله در فیلم به تصویر کشیده شده بود.
وی گفت: اسرای سایر کشورها با ذلت زندگی می کردند ولی آنها در فیلم هایشان اسرای خودرا با عزت نشان می دهند، حال وقتی اسرای ما در عراق با عزت زندگی کرده اند چرا ما این مسئله را در فیلم هایمان نشان ندهیم.
کارگردان «معراجی ها» اظهار داشت: افتخارم این است که یکی از پرفرش ترین فیلم های تاریخ سینمای ایران درباره اسارت و آزادگی است.
ده نمکی با بیان اینکه فقر سوژه را در سینما قبول ندارم، تصریح کرد: اگر تاریخ را بخوانیم متوجه ایده های فراوان برای فیلم سازی می شویم، باید به جوان ها حق دهیم چرا که آنها هیچ اطلاعی از وقایع قبل از انقلاب ندارند و به همین دلیل است که وقتی آنها مستند از تهران تا قاهره را می بینند، عنوان می کنند که پدرشان برای انجام انقلاب اسلامی کار اشتباهی انجام داده اند.
وی با بیان اینکه بودجه فیلم 300 برابر با چند سال بودجه فرهنگی کشورمان است، بیان داشت: حال می خواهیم با ساخت چند فیلم به مقابله با 300 برویم، باید در حوزه فرهنگ نظام و دولت سرمایه گذاری های فراوانی انجام دهند و به عقیده شهید آوینی کسانی باید در این حوزه وارد شوند که به کار در آن اعتقاد داشته باشند.
ده نمکی گفت: در غرب افراد با باورهایشان فیلم می سازنند در حالی که در ایران افراد به حوزه فرهنگ نگاه کاسب کارانه دارند، باید بگویم که جواد شریفی خودش یک قهرمان به شمار می رود که بدون امکانات از اولین فیلم اخراجی ها تا معراجی ها کنار ما بوده است؛ در واقع ما باید برای نسل جوان و ورود آنها به عرصه سینمای جنگ امکانات بسازیم؛ چرا که با وجود این امکانات فیلم ساختن در حوزه جنگ کار بسیار خطرناک و سختی است.
کارگردان «معراجی ها» خاطر نشان کرد: چ بخشی از تاریخ دفاع مقدس به شمار می رود و باید به حاتمی کیا از قول شهید آوینی بگویم که جز برای شقایش ها نخواند چرا که کلاغ ها کاری جز قار قار بلد نیستند.