به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، حسین باغگلی شب گذشته در دومین نشست تخصصی «مطالعه انتقادی تربیت معنوی در دنیای معاصر» در دانشگاه فردوسی مشهد بیان داشت: ایران مسیری که غرب در خصوص دین طی کرده را نرفته است؛ اما امروز با آثاری که غرب در این زمینه مطرح کرده و به آن گرفتار شده است، دست و پنجه نرم میکند.
وی با اشاره به اینکه دنیای مسیحیت آغاز مواجهه با دین است، افزود: در مدرنیته اول، محدودسازی نقش دین در زندگی مطرح شد و آنان خدا را ساعت ساز دانسته و جایگاه انسان در هستی را به دلیل داشتن ویژگیهایی بیشتر از سایر موجودات برتر می دانستند.
عضو پژوهشکده مطالعات اسلامی تصریح کرد: در مدرنیته ثانوی با نوعی دین ستیزی مواجهه هستیم. آنان هستی را حاصل تصادف میدانند، بر اساس این دیدگاه جایگاه انسان در هستی جایگاه برتری نیست و عنوان میکنند حیات بعد از مرگ وجود ندارد و معتقدند جهان مخلوق خدایی متشخص نیست.
در مدرنیته ثانوی، دنیا نیاز به دین ندارد
باغگلی با بیان اینکه این دیدگاه بیان میکند دنیا نیاز به دین ندارد که در نهایت این دیدگاهها زمینه ایجاد پست مدرنیسم شد، تصریح کرد: در این دیدگاه معنویت در زندگی آدمی جایگاه مییابد و انسان میپذیرد که عنصری به عنوان معنویت میتواند در زندگی وی نقش داشته باشد.
وی افزود: البته این امر به معنای بازگشت به دین نیست؛ بلکه معتقدند خداوند وجود برتر نسبت به انسان است و آمده است هدایت جدیدی در عالم ایجاد میکند که احتمال دارد موفق بشود و یا نشود.
عضو پژوهشکده مطالعات اسلامی با اشاره به اینکه این افراد معتقدند زندگی پس از مرگ ادامه دارد، بیان داشت: در این حوزه بین دین و معنویت تفکیک قائل میشوند. متفکرانی که در این حوزه فعالیت میکنند، معتقدند بازگشت به دین یک بازگشت به عقب است و انسان همیشه باید یک پله به جلو برود و معنویتی متناسب با نیاز انسان پست مدرن ایجاد شود.
باغگلی خاطرنشان کرد: عقلانی فکر و زندگی کردن، معنویت را در چهارچوب دین دانستن و دین دار نبودن؛ بلکه تنها معنوی بودن از ویژگیهای افرادی است که با معنویت در مواجهه هستند.
وی در خصوص ویژگیهای افراد مبتنی بر دین گفت: توجه به ماورای طبیعت، ضرورت ارتباط با خدا، باور به اثرگذاری خدا، برخورداری از نمادهای خاص، برخورداری از آداب خاص و تمایل به توسعه و سازماندهی از جمله ویژگیهای این افراد است.
عضو پژهشکده مطالعات اسلامی ادامه داد: تمرکز اصلی بر انسان، همه جایی بودن، تمرینات عملی فعال داشتن، استفاده از ابزارهای خاص، قائل بودن به سکولاریسم و نگاه تجاری به آموزش معنویت از جمله ویژگیها معنویت فارغ از دین است.
باغگلی در خصوص انواع رویکردهای جاری در معنویت فارغ از دین تصریح کرد: پذیرش دین به مثابه یک فرهنگ بودن، اخلاق گرایی به جای دین گرایی، تلفیق ادیان، رویکرهای تک بعدی نگر، پذیرش هوش معنوی به عنوان استعداد پایه از ویژگیهای این افراد است.
دیدگاه فارغ از دین، معنویت را یک ابزار میداند
وی با اشاره به اینکه در نگاه فارغ از دین، معنویت یک ابزار است که به وسیله آن انسان بهتر زندگی میکند، خاطرنشان کرد: بر اساس این تفکر معنویت برای زندگی انسان یک الزام نیست؛ بلکه یک نگاه ویژهای نسبت به آن خواهند داشت.
عضو پژوهشکده مطالعات اسلامی ادامه داد: هر زمان که درصدد بودیم مسیر تحقق عمل را بپیماییم، باید در حوزه شناخت، عاطفه و اراده تحول ایجاد کنیم تا بتوانیم یک اقدام تربیتی انجام دهیم.
باغگلی تاکید کرد: چنانچه فردی هیچ تصور خاصی از ادیان مختلف نداشته باشد، نمیتواند ابعاد وجودی عکسها و فیلمهایی که در این رابطه ساخته و گرفته میشوند را باز شناسد.
وی در پایان گفت: یکی از اثرگذاریهایی که فیلمها دارند تاثیر بر افکار عمومی هستند که افراد مختلف با نیات متفاوت از آن بهره میبرند.