توافق شده فقط تاسیسات نطنز غنی‌سازی داشته باشد

به گزارش گروه بین الملل «خبرگزاری دانشجو» به نقل از پایگاه اینترنتی کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، متن کامل مذاکره به این شرح است :

رابرت منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا و از معروف ترین چهره های حامی رژیم صهیونیستی و ضد ایرانی در کنگره آمریکا در نشست تیم مذاکره کننده هسته ای این کشور با ایران مدعی شد ایران هنوز نیات خود را کنار نگذاشته و راه حل نهایی باید شامل برچیده شدن کامل برنامه هسته ای این کشور باشد .

 رابرت منندز افزود: من باور ندارم که تهران تصمیم خود درباره برنامه اتمی اش را تغییر داده باشد . بخصوص رئیس جمهور فعلی ایران توانسته است در حالی که این برنامه را ادامه می دهد غرب را متقاعد کند که بخش عمده ای از تحریم های خود را بردارد . سناتور آمریکایی گفت: من همواره این باور را داشته ام که ما فقط زمانی تحریم های ایران را کاهش دهیم که یک توافق بلند مدت قابل راستی آزمایی به دست آید که اصولا برنامه اتمی ایران را برچیند .

سخنران بعدی سناتور باب کورکر از کمیته روابط خارجی سنای آمریکا بود که گفت سنا اصلا با تمدید مذاکره موافقت نخواهد کرد .

کورکر افزود اصلا مهم نیست که در چه مرحله ای قرار داریم اما به هر حال با تمدید مذاکره موافقت نخواهیم کرد . این سناتور امریکایی ادامه داد برخی می گویند که برداشته شدن تحریم ها بدون همراهی کنگره میسر نیست ولی می بینیم که می شود .

وندی شرمن در پاسخ به منندز گفت ما هر کاری که آژانس انرژی اتمی برای راستی آزمایی لازم بداند، انجام می دهیم . بازرسان آژانس افراد و محل ها را بعنوان مهم ترین مساله راستی آزمایی می دانند و خواستار دسترسی به آنان هستند. البته مساله افراد برای ایرانیان نیز مانند ما بسیار مهم است و این نگرانی را به صورت علنی اظهار می کنند و می گویند اگر قرار باشد از این افراد نامی به میان آورده شود ، ممکن است جان آنان به خطر بیفتد .

شرمن در پاسخ به سوال کورکر درباره اینکه آیا مدت زمانی که در حال حاضر تعیین شده است، برای به نتیجه رساندن مذاکرات با ایران کافی است یا نه گفت من در این مذاکرات آموختم که دشوار است پیش بینی کنیم در نهایت کار چه روی خواهد داد . اما مقصود ما قطعا پایان دادن به این گفتگوها در بیست و چهارم نوامبر است . وی درباره اصرار کورکر برای تعیین زمانی برای دوره بازرسی ها گفت باور ما این است که این دوران می بایست دو رقمی باشد و ارقامی را نیز مطرح کرده ایم ولی بیشتر ترجیح می دهم در خصوص این مساله به صورت محرمانه با شما مذاکره کنم . بن کاردین، دیگر سناتور آمریکایی در این نشست گفت تا جایی که ما می دانیم، حتی در صورت موفقیت شما، بیست وچهارم نوامبر نیز پایان این فرایند نیست و باید بین دولت و کنگره همکاری باشد، تحریم ها به یکباره برداشته نمی شوند و دوران انتقالی نیز لازم است. ولی باور دارم در کنار آن، موضوعاتی دیگر مانند حقوق بشر، حمایت از تروریسم، خصومت با اسرائیل و وجود زندانیان سیاسی نیز باید بررسی شوند ولی اولویت نخست برای آمریکا ایران بدون سلاح اتمی است. شرمن در پاسخ گفت زمانی که صحبت از تحریم های ما در خصوص تروریسم و حقوق بشر می شود باید گفت این تحریم ها به جای خود هستند و به ایران نیز گفته ایم که حتی در صورت رسیدن به توافق، دورانی از تعلیق خواهیم داشت و بعد از گذشت مدت زمانی مشخص و راستی آزمایی آژانس بین المللی انرژی اتمی و طی شدن مراحل مورد نظر، شاید این تحریم ها برداشته شوند ولی تحریم های ما در خصوص حقوق بشر و تروریسم به جای خود خواهند بود.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه آمریکا گفت چه کسی می تواند تصور کند که بازداشت یک روزنامه نگار آمریکایی می تواند به این مذاکرات کمک کند، امروز نیز هر چند برخلاف گذشته حماس بیشتر راکت هایش را خودش تولید می کند ولی بسیاری از این راکت ها در گذشته از ایران به این گروه ارسال می شدند. از این رو، امنیت اسرائیل نه فقط به گفتگوهای اتمی مرتبط است بلکه به شلیک راکت هایی که امروز بر سرش می بارد، مرتبط است. از این رو، در همه این حوزه ها نه فقط با هوشیاری باید تحریم های فعلی را ادامه دهیم بلکه هر کاری که می توانیم باید انجام دهیم تا جامعه جهانی را برای محکوم کردن چنین اقداماتی بسیج و بر توقف چنین اقداماتی اصرار کنیم.

کاردین یکی دیگر از سناتورها درباره تلاش آمریکا و اروپا برای اعمال تحریم های سخت تر علیه روسیه و تاثیر احتمالی این اقدام بر گفتگوهای پنج بعلاوه یک با ایران پرسید؛ دیوید کوهن، دستیار شرمن گفت پاسخ شما این است که دست کم انتظار چنین امری نمی رود. اقدامات روسیه در حمله به اوکراین و زیر سوال بردن حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین، ذره ای بر عملکرد شرمن و تیم مذاکره کننده در وین تاثیر نداشته است.

شرمن درباره سوال سناتور جانسون درباره مساله غنی سازی در ایران و موضوع قطعنامه های شورای امنیت در این خصوص گفت در واقع درخواست قطعنامه های شورای امنیت، تعلیق غنی سازی است و ترجیح ما بر این است که ایران تا حد امکان چنین برنامه ای نداشته باشد آنان می توانند هر آنچه را که نیاز دارند در بازار آزاد خریداری کنند، نیازی به برنامه بومی ندارند. با این حال، در توافق نهایی این احتمال برای ماندن برنامه بسیار محدود غنی سازی برای نیازهای خاص اجرایی و با ساز و کار نظارت و راستی آزمایی سخت در نظر گرفته شده است. با این حال هنوز چند کشور ترجیح می دهند برنامه غنی سازی بومی را داشته باشند که برخی نیز از نزدیک ترین متحدان ما هستند.

شرمن افزود ما هنوز نگرانیم . چیزی که ما برایش تلاش می کنیم این است که هر راهی را که ممکن است ایران را به سلاح اتمی برساند قطع کنیم، ما راه پلوتونیوم در رئاکتور اراک را قطع کنیم ، راه اورانیوم با درجه غنای بالاتر را در نظنز و فرود قطع کنیم، با برنامه بازرسی بسیار دقیق و شدید، راه رسیدن به بمب از طریق مخفی کاری را قطع کنیم. از این رو موضوع اعتماد یا فریب مطرح نیست بلکه مساله راستی آزمایی، نظارت، تضمین به جامعه جهانی و بازرسی مطرح است .

وی درباره اینکه پذیرش هر گونه غنی سازی عقب نشینی در برابر خواست های ایران به شمار می آید گفت قضاوت رئیس جمهور و قضاوت ما بر این است که این احتمال وجود دارد که برنامه غنی سازی بسیار محدود و بازرسی های بسیار شدید که برای مدت زمانی طولانی صورت می گیرد، می تواند برای ایران وجود داشته باشد. از این رو، چنین احتمالی در طرح اقدام مشترک در نظر گرفته شده است. شرمن ادامه داد ما همواره گفته ایم که اگر ایران در این مدت به توافق لازم که همه راه های رسیدن این کشور به سلاح اتمی را قطع می کند نرسد و نتواند تضمین های لازم را برای جامعه جهانی تامین کند ما نیز در کنار شما برای تحریم های بیشتر همراه می شویم و همه گزینه هایی را که رئیس جمهور آمریکا گفته است روی میز قرار دارد، بررسی می کنیم .

سناتور ریش سخنران دیگر این جلسه گفت خانم شرمن قبلاً نیز از شما خواسته ام که برای آزادی عابدینی، کشیش آمریکایی و دو  شهروند آمریکایی دیگر، کاری کنید . شما میلیاردها دلار پول مسدود شده را بدون مطالبه کردن چنین چیز کوچکی از ایران ، آزاد کردید.

ریش افزود در صورت شکست مذاکرات دولت آمریکا چگونه دوباره میخواهد این غول چراغ جادو یعنی ایران را مهار کند ؟ اگر ایرانی ها با روسیه، چین، هند و ترکیه گرم بگیرند و نظر مساعد آنها را جلب کنند، دیگر حتی به رغم وجود تحریم های آمریکا، مشکلی نخواهند داشت . سخنران دیگر این نشست سناتور کونز بود که گفت من درباره برخی مسائلِ حل نشده و حیاتی در این مذاکرات نگران هستم از جمله وضع رآکتور آب سنگین اراک، آینده تأسیسات غنی سازی فردو، توانایی ایران برای غنی سازی اورانیوم که امیدواریم محدود شود.

وندی شرمن پاسخ داد توافق شده است که فردو دیگر مرکز غنی سازی نباشد و اصلاً اگر قرار است برنامه ای برای غنی سازی در ایران باشد، تنها تأسیسات غنی سازی موجود، نطنز خواهد بود. بحث ها درباره اینکه چه بر سر فردو خواهد آمد، ادامه دارد؛ تاکنون چندین پیشنهاد در میز مذاکره مطرح شده است که امکان توافق بر سر برخی از آنها وجود دارد، اما با سایرِ آنها مطلقاً نمی توانیم موافقت کنیم. بنابراین این یکی از مسائل مورد بحث است که خوشحال می شوم در جلسه ای محرمانه، به طور خاص برای شما توضیح دهم که این گزینه ها (برای تغییر کاربری فردو) چه هستند. شرمن گفت آژانس انرژی اتمی هم اخیراً در گزارشی اعلام کرد ایران به همه تعهدات خود بر اساس «طرح مشترک اقدام» عمل کرده است؛ آژانس نیز به همه تأسیساتی که در «طرح مشترک اقدام» خواستار شده بود، دسترسی داشته است و می تواند تأیید کند که ایران به وظایف خود عمل کرده است.

سناتور روبیو دیگر منتقد مذاکرات هسته ای با ایران گفت به اعتقاد من در این مذاکرات یک فاجعه به بار آمده است . این، نه تنها یک شکست بزرگ در عرصه دیپلماتیک برای آمریکا ، بلکه به اعتقاد من ناکامی بزرگی در عرصه امنیت ملی است . روبیو افزود ما در ازای فقط یک طرح مشترک اقدام ، چه چیزهایی را واگذار کرده ایم: نخست اینکه ما تلویحاً موافقت کرده ایم که ایرانی ها اجازه غنی سازی اورانیوم داشته باشند و این یعنی اینکه از  قطعنامه های متعدد شورای امنیت فاصله گرفته ایم . ضمن انکه این مسئله که غنی سازی و بازفرآفری جزء حقوق ذاتی ایرانی ها است، پایه و اساس این مذاکره یا هر مذاکرات دیگری در آینده قرار خواهد گرفت . دومین امتیازی که به ایرانیها واگذار شد این بود که واقعاً از شدت تحریم ها علیه ایران کاسته شد . شاخص اعتماد مصرف کنندگان  و همچنین میزان اعتماد به اقتصاد و مشاغل ایران افزایش یافته است . سومین امتیاز ، توقف انگیزه ها برای تحریم بود . برای حفظ نظام تحریم ها که احتمالاً در مقطعی باعث شد ایرانی ها به پای میز مذاکره بیایند، انگیزه بین المللی وجود داشت که اکنون در میانه راه متوقف شده است .

روبیو گفت آخرین نکته این است که برنامه موشکی ایرانی ها که توسعه آن ادامه دارد، کاملاً دست نخورده باقی مانده است .

شرمن گفت:« همانطور که تعدادی از همکارانم اشاره کردند، بدون دیپلماسی ، تحریم ها هیچ تاثیری نخواهد داشت. مسلما اگر متوجه شویم که پیشرفتی حاصل نشده، ادامه مذاکرات بی فایده است .اما با توجه به پیشرفت هایی که در مسیر مذاکرات حاصل شده است و از اعتماد به این فرایند حکایت دارد (البته من خودم هنوز از پایان ماجرا اطلاعی ندارم) ما فکر می کنیم که بسیار مهم است از دیپلماسی استفاده کنیم تا بتوانیم به توافق جامع احتمالی برسیم .

اما اگر شرکای ما ببینند دیپلماسی مان به نتیجه نمی رسد، قدرت اجرایی تحریم ها به سرعت تحلیل می رود بنابراین هیچ تضمینی وجود ندارد و نمی دانیم که در پایان این چهار ماه به توافق می رسیم یا خیر، ولی من با نظر شما موافقم که هر چقدر که در این مسیر زمان بیشتری سپری شود به رغم پیشرفت های چشمگیری که در مذاکرات حاصل شده است اجرای تحریم ها با مشکلات و سختی های بیشتری در آینده همراه خواهد بود و فکر می کنم آقای کوهن نیز با من هم عقیده هستند.» شرمن افزود در پاسخ گفت:« ما به روشنی گفته ایم در ابتدا ،ساختار تحریم ها به حال  تعلیق درمی آید. اما لغو تحریم ها نیازمند مجوز کنگره است و تنها در صورتی این امر محقق می شود که آژانس بین المللی انرژی اتمی معیار قابل قبولی در این خصوص ارائه کند. آنها در تعیین این معیار بسیار جدی هستند چون توافقی که قرار است حاصل شود باید مورد قبول همه طرف ها باشد و تنها در صورتی قابل قبول خواهد بود که طرفهای مذاکره کننده با ایران متقاعد شوند ایران واقعا مطابق با قوانین عمل کرده است.»

یکی از سناتورهای حاضر در این جلسه گفت:« حتی اگر طبق توافق نهایی، ایران بتواند توانایی غنی سازی بومی خود را حفظ کند، نگرانی هایی در منطقه و جهان درباره گسترش دامنه این گونه فعالیت ها فرای مرزهای ایران وجود دارد. گزارش هایی وجود دارد مبنی بر اینکه عربستان سعودی و اردن هر دو درپی دستیابی به توافق همکاری های هسته ای با آمریکا هستند، با توجه به اینکه ما به ایران اجازه می دهیم توانمندی غنی سازی اورانیوم را در اختیار داشته باشد چطور می توانیم این کشورها را متقاعد کنیم که از ما درخواست غنی سازی اورانیوم نداشته باشند. مخصوصا که ما به تازگی توافق همکاری با ویتنام را امضا کرده ایم و طبق این توافق ویتنام حق غنی سازی اورانیوم را دارد.»

شرمن در پاسخ گفت:« همانطور که می دانید آمریکا حق غنی سازی اورانیوم را در هیچ کشوری به رسمیت نمی شناسد و ما فکر نمی کنیم غنی سازی اورانیوم بر اساس ان پی تی یک حق باشد و مصرانه این نظریه را دنبال می کنیم . بنابراین اگر ما واقعا به توافقی جامع دست پیدا کنیم که البته قطعی نیست فعالیتهای غنی سازی ایران باید بسیار کم و محدود شود و منطبق با نیازهای واقعی این کشور باشد که این در ابعاد صنعتی نخواهد بود. »

حضور وندی شرمن و کوهن در کنگره امریکا 

وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا و دیوید کوهن معاون وزیر خزانه داری آمریکا پس از شرکت در نشست کمیته روابط خارجی مجلس سنا در جلسه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان شرکت کردند .

رویس نماینده کنگره امریکا گفت: آیا توافقی بلند مدت شامل محدودیت هایی در تولید موشک های بالستیک ایران می شود؟شرمن گفت : چیزی که ما در طول مذاکرات گفته ایم این است که ایران باید به همه نگرانی های موجود در قطعنامه 1929 شورای امنیت رسیدگی کند.  این قطعنامه ها فی نفسه مربوط به موشک های بالستیک نیست بلکه مربوط به زمانی است که موشک ها با کلاهک های هسته ای ترکیب می شوند.  دارد ،  از این رو، باید به شکلی به این مساله در این توافق رسیدگی شود که در دست بحث است ولی هنوز حل و فصل نشده است.

روز لتینن دیگر نماینده کنگره پرسید آیا ایران به قطعنامه های شورای امنیت از جمله اجرای پروتکل الحاقی پای بند بوده است؟ شرمن گفت : اگر می خواهیم به توافق جامع دست یابیم باید همه قطعنامه های شورای امنیت مورد رسیدگی قرار گیرد. در واقع ایران باید با پروتکل الحاقی موافقت کند .

وندی شرمن در ادامه گفت : ایرانیان با چرخه سوخت آشنایی یافته اند و حتی با حمله نظامی نیز نمی توان این دانش را از آنان گرفت.

معاون وزیر امور خارجه ی آمریکا با  اذعان به اینکه  ایران به چرخه ی سوخت هسته ای دست یافته اند و نمی توانند آن را فراموش کنند. گفت :  همانطور که در گذشته گفتم ما می توانیم همه ی تاسیساتی را که آنها دارند از بین ببریم اما آنها می توانند باز هم همه ی آنها را دوباره بسازند.