چرا مستند «دهم» برخی را به هذیان گویی واداشته است؟

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»- علی صالحی؛ پس از فتنه سال 88 و ضرورت روشنگری توسط نهادهایی مانند صدا و سیما، این سازمان به ناگاه سیر ایجاد تغییرات محسوسی را در روند ارائه اخبار و برنامه‌های اطلاع رسانی خود در پیش گرفت.

در این میان استفاده از قالب‌های خبری به اصطلاح نرم که نمونه آن بهبود بخش خبری 20.30 است و نیز افزودن مواردی نظیر بسته‌های خبری، گزارشات هفتگی، پیگیری موضوعات مورد مطالبه مردم و نیز گفت و گوهای باز خبری موجبات جذابیت و افزوده شدن بر مخاطبان بخش‌های خبری رسانه ملی در داخل شد.

از جمله این اقدامات رسانه ملی، ساخت و پخش مستندهایی در مناسبت‌های ملی و مذهبی و برای مقاطع اثرگذار و تعیین کننده در نظام جمهوری اسلامی است، که می‌توان برای مثال به مستند شاخص که در رابطه با تفکرات امام خمینی (ره) بود و مستندهای حماسه نهم دی ماه سال گذشته اشاره کرد که با وجود اثرگذاری بسیار بالا، مخالفانی را نیز داشت.

امسال در ایام حماسه نهم دی‌ماه نیز جدیدترین تولیدات رسانه ملی در این بخش با عناوین متفاوت در شبکه‌های مختلف رسانه ملی پخش شد. یکی از شاخص‌ترین این برنامه‌ها مستندی بود که تحت عنوان «مستند دهم» ابعاد گوناگون فتنه عمیق سال 88 را مورد بازنگری قرار داده بود.

حوادثی که شاید بعد از گذشت پنج سال و به دور از هیجانات و التهابات ناشی از آن بتوان با دید جامع تری به آن نگریست و دستان پلید دشمنان خارجی و مزدوران داخلی را در شکل دهی به اغتشاشات و هشت ماه تلاش برای براندازی نظام جمهوری اسلامی بهتر دید.

مستندی که در سه قسمت از صدا و سیما پخش شد و می ‌توان آن را متفاوت از تمامی برنامه‌هایی دانست که در این زمینه از تلویزیون در طول این سال‌ها پخش شده است.

«مستند دهم» شامل رخدادهای کمتر دیده شده از اتفاقات سال ۸۸ است. در این مستند سعی شده که خطاها و اشتباهات همه جریان‌های حاضر در انتخابات سال ۸۸ روایت شود.

اما آنچه که بیش از پیش و سوای جذب مخاطب و سنت شکنی صدا و سیما در مورد این مستند مشهود است اعلام نارضایتی و توضیحات برخی از مسئولین سابق و فعلی کشور در رابطه با قسمت‌های مختلف آن است.

آنچه که مشهود است، «دهم» جز بیان سلسله وار روند تاریخی موضوعات مورد بحث و ورق زدن تاریخ و باز پخش تصاویر آرشیوی به همراه یک متن توضیحی، محتوایی را به این مستندات تاریخی اضافه یا از آن کم نکرده است.

یعنی آنچه که عموم مردم ایران اسلامی شاهد آن هستند بیان منسجم و ترکیب شده اخبار در زمینه‌های خاص است که امکان ارزیابی و تحلیل بیشتری را در مورد این رخ دادها به مخاطب می‌دهد.

به عبارت دیگر «مستند دهم» دیدی از زاویه بالا و پس از گذر زمان و ثبات نا آرامی‌های امواج رویدادها برای مخاطب است تا در این شرایط رفتارها و جایگاه‌های افراد دخیل و سمت و سوی شکل گیری اتفاقات را بهتر دریابند.

اما با وجود همه این‌ها و در کنار اثرات مثبت، آگاهی بخشی و همه استقبالی که از پخش این مستند شده است، باید گفت که برخی‌ها از این شیوه مستند تحلیلی و روشن شدن بیش از پیش سهم صحنه گردانان فتنه 88 آزرده خاطر شده‌اند و صریح و بی پرده نوک پیکان انتقادات را در مورد پخش آن و به اصطلاح خودشان «نبش قبر اختلاف نظرهای قدیمی و تفرقه افکن» به سمت صدا و سیمای سرافراز نشانه رفته‌اند.

برخی از کارگزاران و تکنوکرات‌های سازندگی و دولتمردان اصلاحات معتقدند «دهم» همه ابعاد ماجرا را نمایش نداده است و نیز می‌توانست که در چارچوبی آرام‌تر و منطقی‌تر به بیان آن‌ها بپردازد.

به عقیده آنان پخش سریالی و سلسله وار اخبار اتفاقات خاص و نیز استفاده از تحلیل‌های امروز بر همه رخدادهای دیروز پاسخی جز تفرقه افکنی و زنده شدن دشمنی‌ها در بر نخواهد داشت. حال این دشمنی‌ها و افتضاحات حتی در حد براندازی هم باشد از نظر آقایان، چیزهایی که نبوده به خورد مردم داده شده و شاید اصلا سال 88 اتفاق بدی نیفتاده است.

به علاوه می‌گویند که گاهی پاک کردن گردهای تاریخ که با مرور زمان بر برخی کژی‌ها و ناراستی‌ها نشسته، خلاف عقلانیت و موجبات تشویش مجدد اذهان خواهد شد و ممکن است که تحلیل‌ها به دور از انصاف و عدالت تنظیم و ارائه شود.

به عبارت دیگر برخی معتقدند گذشته در هر صورت گذشته است و حالا که دری به تخته خورده و برخی فعالین فتنه نیز در دولت یازدهم مشغول به فعالیت هستند و البته برخی دیگر در حصر! بهتر است فجایع سال 88 و ظلمی که به ملت وارد شد، مسکوت بماند تا در سایه «وحدت اسمی» مورد اتکای آقایان، این عناصر با فراق بال به ماموریت‌های جدید خود ادامه دهند.

البته در شرایطی برخی‌ها دم از وحدت می‌زنند که خفت بار در حضور همه جانبه آحاد ملت در نهم دی ماه 88 که بارزترین صحنه وفاق ملی بود سکوت کردند و حتی پس از سال‌ها با وقاحت تمام خود را تافته جدا بافته می‌دانند و منتخب مردم در دو انتخابات رسمی را نشانه جمهوریت نظام نمی‌دانند فقط چون دلشان با او صاف نمی‌شود و این بهترین نمونه از تعریف واژه «وحدت» است.

آنچه که از استقبال عموم مردم و مسئولین خدوم و ارزشی گذشته و حال و نیز تفسیر مفسران خبری کشور مشهود است، موفقیت نسبی «دهم» و موارد مشابه آن که از سایر شبکه‌های رسانه ملی پخش شد، در رابطه با به تصویر کشیدن مقطعی خاص و سرنوشت سار از تاریخ انقلاب 33 ساله جمهوری اسلامی ایران است که امروز بنا به هر دلیلی و یا به همان دلایلی که با پخش مستند «شاخص و صراط» مخالفت شد با آن نیز مخالفت شده و بهانه‌های واهی درصدد محروم کردن نسل چهارم انقلاب از درک و لمس از نزدیک حقیقت‌های رخ داده در نظام جمهوری اسلامی است.

باید دانست که لازمه مشارکت حداکثری در عرصه‌های اساسی نظام جمهوری اسلامی ملزم به ارائه بهترین خدمات به ملت ایران و آگاهی دهی به موقع، مستمر و صادقانه به جامعه است تا با درک شرایط بنا بر اراده و میل شخصی خویش قدم در عرصه انتخاب بگذارند و نه با زر و زور و تزویر سعی در قبولاندن نظرات آقازاده‌ای به مردم فهیم ایران اسلامی داشت.

همچنین که باید توجه داشت که عدم بیان تاریخ و بازنگری اتفاقات که موجبات درس گرفتن از گذشته برای نسل‌های آینده می‌شود نه تنها ظلم به تاریخ و نسل‌های آینده است؛ بلکه زمینه را برای سو استفاده از عدم آگاهی جامعه برای سود جویان فراهم خواهد کرد.