گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو: یکی از جریاناتی که از مدت ها پیش وجود داشته اما در چند سال اخیر رشد کرده، جریانی است که در دل شیعه و در بیوت برخی از علمای قم شکل گرفته است. جریانی که با شیعه قلمداد کردن خود و اظهارعقاید غیر معقول و غیر شیعیاش در شبکههای مختلف ماهواره ای و اینترنتی، به نحوی در حال تخریب چهره اصیل تشیع است. ایجاد و بسط بدعت ها، بدون توجه به مسائل روز جهان تنها یکی از اقدامات این فرقه انحرافی است. مسئله ای که منجر به دشمنی به شیعه و ایجاد دشمنی بین مسلمانان میشود. این فرقه نخستین سفره خود را در هیئات مذهبی پهن کرده و پیروان خود را از بین بچه هیئتیهایی برمیگزیند که احساسات نابی نسبت به ائمه اطهار دارند.
با توجه به اهمیت این موضوع با حجت الاسلام کاشانی، کارشناس دینی و مدرس حوزه علمیه در باب این مسئله به گفتگو نشستیم که مشروح آن را در زیر میخوانید:
دانشجو: شیعه ناب محمدی چگونه است و چه ویژگیهایی دارد؟
حجت الاسلام کاشانی : این سوال خیلی کلی است. شیعه ناب همان کسی است که به معالِم تشیع عمل میکند، یعنی اصول اعتقادی شیعه را باور دارد.اصول اعتقادی شیعه، منابع مکتوب قرآن و روایاتی است که در اعتقادات قطعی هستند یعنی در امهات مباحث اعتقادی، شیعه به خبر واحد یا ظنیات توجهی نمی کنند. شیعه کسی است که با این دو میراث و فرآوری عقل از این دو، منابع اعتقادی خود را پیدا میکند. هر مطلبی را که پیدا کرد نگاه میکند که بزرگان و علمای شیعه در مسئله ای اتفاق نظر داشته باشند و او خلاف آنها فکر کند، خود بررسی میکند که ببیند عقایدش با آنها میخواند یا نه، بعد از این به اعتقاداتش عمل میکند. خصوصیت ویژه شیعه در پیروی است نه هوای نفس. یکی از موارد مهم در پیروی، مسئله ولایت است که در شیعه بحث ساختاری دارد.
ولایت در مرحله نخست اصالتا برای حضرت حق است، که شیعه همانند سایر مسلمین معتقد است ، امر و نهی مخصوص حضرت حق است. وقتی پذیرفت و مسلمان شد و فهمید حضرت حق حکیم و علیم و رحیم است یعنی کار عبث نمیکند و از سر رحمت دستور میدهد حتی اگر ما را به نماز دعوت میکند از شدت رحمتش است برای اینکه به مصلحت عظیمهای برسیم و دچار مفسده کبیرهای نشویم.
مرحله بعد برای دسترسی مردم به دستورات حضرت حق، رسول خاتم را فرستاده شد. لذا تبعیت از رسول خدا شرط محبت خداوند است. به همین ترتیب در ادامه آن، مسیر امامت را قرار دارد که در واقع اینجا نقطه افتراق با غیر شیعه همانند اهل سنت است. شیعه همان جایگاه معتبر ولایت را که برای رسول خدا قائل است برای اهل بیت هم قائل میشود. تا اینجا شیعه از اهل سنت جدا میشود.
مرحله بعدی، در مسیر ادامه امامت گاهی انسان به دستور خود امام عمل و گاهی هم به دستور خود امام از دستور کس دیگری پیروی میکند ادامه مسیر ولایت بحث ولایت فقهاست. این از واضحات مبانی تشیع است و من متاسفم از این که گاهی واضحات به خاطر اینکه تبیین نمیشود برای برخی عجیب یا ناآشنا وغریب است. در حالی که من احدی از بزرگان شیعه را نمیشناسم که به بحث ولایت فقیه معتقد نباشند، برخلاف بعضی از ادعاهایی که میشود. این به صورت خیلی خلاصه برخی اصول اعتقادی تشیع است.
دانشجو: آیا شیعه ناب و شیعه انحرافی داریم ؟ شیعه منحرف چگونه شکل میگیرد و ریشه هایش در چیست؟
حجت الاسلام کاشانی: همانند اکثر مسلمین، شیعه قائل است که همه اصول رفتار ما یک اسوه دارد و باید طبق آن عمل کنیم. در مسیر جاده باید به یک نقشه عمل کرد و دور شدن از این نقشه انحراف میشود. حال گاهی این انحراف فردی است همانند اینکه من زبان را کنترل نکنم و گاهی عملی و گاهی در عقیده است. شیعه انحرافی که امروز در جامعه مصطلح است؛ اول در عقیده انحراف دارد، یعنی به جای اینکه به دستورات عمل کند و نقشه راه را ببیند، گاهی نظر و هوای نفس خود را وارد آن میکند. در واقع،انحراف میتواند در سایر فرق هم باشد، اگر از آن مسیر حق دور شود، انحراف میشود.
در دوران هایی پیش میآید که کسانی از راه اصلی منحرف میشوند، نمونه اش در روزگار ما کسانی هستند که ظاهرا در عقاید تشیع هستند و متاسفانه به خاطر هوای نفس از الگو دور میشوند. این افراد طیف های گستردهای دارند. برخی از آنها دگر اندیش میشوند یعنی به مبانی دینی شک میکنند، برخی از آنها مِتُد تحقیق را تغییر میدهند. لذا با بعضی باورهای دین دچار مشکل میشوند.
همه این موارد ما به ازای خارجی دارند. بعضی از آنها بخشی از دین را میگیرند و برخی دیگر را رها میکنند. بخشی هم اغراض سیاسی و به خاطر مخالفت با جریانی، چون نمیخواهند تفاوت شان با دیگران معلوم شود، میگویند شیعه هستیم و ظاهرا پیروانشان هم شیعه هستند. اما نقاط حساسی در مباحث اعتقادی وجود دارد که اگر به آن توجهی نشود باعث انحراف میشود. اینان ظاهرا شیعه هستند، آداب و رسوم و نماز و روزه راهمانند بقیه انجام می دهند اما در نقطه بزنگاه تفاوتی دارد که آن باعث چرخش میشود. شیعه انحرافی در عدم عمل به دستورات است که انحرافی می شود. یعنی به جای اینکه به دستورات و سیره قطعی اهل بیت عمل کند به هوای نفس خود عمل میکند.
دانشجو: آیا پیروی از هوای نفس در بین تمام اقشار جامعه میتواند وجود داشته باشد؟
حجت الاسلام کاشانی: پیروی از هوای نفس بین همه اقشار میتواند رخ دهد و هیچ کس از آن مستثنی نیست. اما گاهی مشکلات فردی درست میکند مانند اینکه فردی چشم ناپاک داشته باشد.
اما گاهی باعث میشود که عده زیادی دچار انحراف از عقیده یا عمل خود شوند، و این همان بخشی است که امروز به عنوان شیعه انحرافی مطرح است. هر شخصی به اندازه خود از مسیر حق انحراف دارد چون عصمت ندارد و توبه میکند. مطلبی که مورد بحث است آن است که اشخاص و گروه هایی باعث انحراف در عقیده و عمل دیگران میشوند. هر انسانی به غیر از معصوم به اندازه خودش گمراهی دارد یعنی همه رفتار من با رفتار پیامبر مطابق نیست و تلاش میکنم که در طول عمرم به آن نزدیک شوم اما برخی هستند که مردم را دچار گمراهی میکنند نکته اصلی افتراق اینجاست.
دانشجو: امام خمینی (ره) تعبیری به عنوان اسلام آمریکایی به کار برده اند و امروز شاهد تعبیر دیگری مشابه آن به عنوان شیعه انگلیسی هستیم با توجه به صحبت های شما شیعه انگلیسی ریشه اش کجاست و تمایز آن با شیعه ناب در چیست؟
حجت الاسلام کاشانی: تعبیر شیعه آمریکایی، اسلام آمریکایی، شیعه انگلیسی و یا تعابیر دیگر متناسب با مسائل روز گفته شده است، و اِلا از صدر اسلام،شروع شد، از روزی که بعضی با هوای نفس خود به دستور رسول الله عمل نکردند و باعث انحراف دیگران شدند. انحراف در اسلام را برخی عملا وبعضی اعتقادا ایجاد کردند و همیشه تنازع شیعه با برخی فرق در این بوده، که تشیع دنبال برگرداندن حقیقت اسلام و اسلام حقیقی با رهبری اهل بیت به جامعه بوده است. گروه مقابل، به دنبال این بود که اجازه ندهد اهل بیت به جامعه برگردند چون آنها الگو بودند و وقتی الگو در جامعه روشن شود انحراف دیده میشود.
وجود اهل بیت در واقع چراغ هدایت بود که دیگران تا چه اندازه از حقیقت زاویه پیدا کرده بودند. این همه شهادت ها، خفقان ها، تخریب و زندانی شدن اهل بیت و یاران شان از این جهت است که، اهل بیت از جامعه دور شوند و در واقع منجربهگمراهی مردم گردد واز طرفی گمراه کنندگان کارشان معلوم نشود.
در زمان امام خمینی بانی این کار آمریکاست. کارتر به حضرت امام پیامی میدهد که کارهای شما خلاف اسلام است و امام با لبخند می فرمایند کارتر هم برای ما اسلام شناس شده است! یعنی آنها برای دین نسخهای میپیچند که آن نسخه انحراف از اسلام حقیقی است و شروع به تبلیغ میکنند. امام هم به عنوان یک مصلح اجتماعی با نشان دادن نقطه انحراف ، سعی میکند که مردم از آن فاصله بگیرند.
امروز که مقام معظم رهبری بحث شیعه انگلیسی را مطرح کردند از این جهت است، که همیشه بین عوام شیعه و بین همه عوام فرق، گاهی خطاها و نابه خردی هایی وجود دارد. امروز خطرخیلی عظیمی وجود دارد، که به اسم مرجعیت و به دروغ به اسم تشیع اصیل با حمایت شدید لجستیکی و فرهنگی انگلستان فعالیت میکند. فرق آن با گذشته در این است که دیگر کارتر نمیآید به امام بگوید که طبق اسلام عمل کنید. امروزیک نفر که ظاهرا مرجع است و هم عالم و هم طرفدار و اصیل و سنتی است سعی میکند بگوید و با این عنوان و پوشش دنبال انحراف مردم هستند. به طور مثال تا قبل از این اگر بیست سال پیش شیعه ای در برخی زمینه ها خطا میکرد خطایی فردی بود که به دستورات مرجعش عمل نکرده است. امروز همان فرد خطاهایی را مرتکب میشود و متاسفانه مرجعیتش پیروی اوست!! این فرد که تا دیروز خطا میکرد و سرزنش میشد امروز سرزنش نمیشود چون به فتوای مرجعش عمل میکند!!
انگلستان سناریوی بسیار خطرناکی برای شیعه درست کرده و آن هم این است که امروز به عنوان یک مرجع تقلید و سَلف صالح شیعه در حال ایجاد یک انحراف است. اگر اسمش را شیعه انگلیسی گذاشتند به این خاطر بوده که بسیاری از دفاتر و مراکز تبلیغاتی آنها در انگلستان است. و اِلا عرض کردم نقطه اصلی انحراف مقابل اهل بیت از صدر اسلام تاکنون، عمل نکردن به الگوی اصلی دین یعنی قرآن و اهل بیت است. کارهایی که شیعه انگلیسی انجام میدهد اصلا در سیره اهل بیت وجود ندارد و تعبیر انگلیسی هم ممکن است چند سال آینده در جای دیگر قرار بگیرد. اگر توپخانه دشمن در استرالیا باشد آن زمان میشود شیعه استرالیایی امروز توپخانه فرهنگی در انگلستان قرار دارد به این خاطر به آن شیعه انگلیسی میگویند والا شیعه انگلیسی با اسلام آمریکایی هیچ تفاوت بنیادی ندارد.
دانشجو: تمایزآن ها در چیست؟ کمی بیشتر توضیح دهید ...
حجت الاسلام کاشانی : ممکن است در شاخه و برگ ها و ظواهر فرق کنند . در زمان امام خمینی(ره) اسلام امریکایی به طور مثال در لباس ملک فهد عربستان است، او هم به دلیل عدم عمل به دستورات اسلام اصیل، ظلم پذیر است و تبعیت از استکبار میکند. هزینه ، قدرت ، نیروی نظامی و علم خود را خرج میکند ؛ حج خونین درست میکند به جای اینکه با استکبار مبارزه کند. نمایش آن روز در وهابیت اوج دارد. که امروز هم همچنان هستند...
امروز خطری جدی در درون شیعه ما را تهدید میکند، خطری که در حال سازماندهی است. جریانی که تا دیروز بیرون تشیع بودند ، وارد شیعه شدند و در لباس یک شیعه گرم امام حسینی در حال ایجاد انحراف است. کار بسیار حساس است ، جراحی این جریان بسیار حساس است ، چرا که باید هم امام حسین(ع) را حفظ کنی چون مکتب ما زنده به امام حسین است ، و هم عزاداری را حفظ کنی چون مکتب ما قائم به عزاداری برای امام حسین (ع)است، و هم میبایست این انحرافات را دور کنی. مانند این است که بخواهی رگ حیات فردی را که سرطان زده شده جراحی کنی، و اگرتیغ شما ذره ای کج و راست شود رگ اصلی زده می شود گاهی پیش می آید کسی می خواهد با مُفسد و فساد مبارزه کند ولی متاسفانه اصل را ازبین می برند. حساسیت موضوع امروز در اینجاست که متاسفانه دو طرف، به ظاهر مرجعیت شیعه است ، البته از نظر ما یک طرف ، مرجعیت غیر حقیقی است.
ادامه دارد...
الحمدلله الذی هدینا لهذا و نشهد ان لااله الاهو - داود پوراکبریان نیاز