به گزارش «خبرگزاری دانشجو»، علی سعیدپور*؛ روزگاری برای تحصیل با وجود مدارس پر جمعیت و چند شیفته سختی های زیادی را تحمل می کردیم و از کمبود امکانات رنج می بردیم. بعضا مناطق روستایی حتی مرکز آموزشی نداشتند و اگر کسی قصد تحصیل داشت باید با طی کردن مسافت زیادی به اولین مدرسه نزدیک به محل زندگی اش می رفت. در چنین شرایطی داشتن یک معلم خوب و دلسوخته نعمت بزرگی بود. برای همین دانش آموزان قدر معلم های خودشان را می دانستند و با ذوق و شکل در کلاس های درس حاضر می شدند تا بتوانند چیزی یاد بگیرند.
از آنجایی که در هر خانواده تعداد افراد تحصیل کرده کم بود، تنها مکانی که بچه ها می توانستند اشکالاتشان را برطرف کنند مدرسه بود و تنها کسی که راهنماییشان می کرد معلمشان بود. بعضا اگر هم فرد نسبتا تحصیل کرده ای در خانواده شان وجود داشت فرصت و زمان کافی را نداشت تا اشکالاتشان را برطرف کند. همه چیز به همان زمان اندک کلاس و معلم ختم می شد و دانش آموزان اگر کمی شانس داشتند با پیدا کردن کتاب های حل المسائل که از یک دوره رواج پیدا کرد می توانستند تا حدودی مشکلاتشان را برطرف کنند. تا اینکه نام کنکور به میان آمد و رقابت در این زمینه سخت و سخت تر شد. کم کم موسسات و آموزشگاه های مختلف تاسیس شدند. موسساتی که دیگر دلسوزی آن معلم های قدیم را نداشتند و تنها چیزی که برایشان مهم بود کسب درآمد بود.
تب داغ کنکور امروزه نه تنها گریبان گیر علاقه مندان به علم و تحصیل شده است، بلکه خانواده ها، معلمان و خیلی از افراد دیگر را نیز درگیر کرده است. متاسفانه مثل خیلی از جاهای دیگر که پای کسب سود و منفعت مالی در میان است، افراد فرصت طلب و سودجو با سوءاستفاده از نگرانی خانواده ها و داوطلبانی که درصدد کسب بهترین نتیجه ها هستند، سعی می کنند تا مبالغ کلانی به جیب بزنند و به اصطلاح از آب گل آلود ماهی بگیرند. با شروع فصل تابستان و پایان سال تحصیلی، این موسسات به تکاپو می افتند و فعالیت های خودشان را برای جذب هر چه بیشتر داوطلبان کنکور آغاز می کنند؛ از پخش تراکت و بیلبوردهای تبلیغاتی گرفته تا تبلیغات مختلف و بعضا متفاوت تلویزیونی.
این موسسات با شگردهای خاص بازاریابی در بدو ورود داوطلبان، حواس آنها را به سمت خدمات فوق العاده ای که ارائه می دهند پرت می کنند و حرفی از هزینه هایی که دواطلبان باید متقبل شوند به میان نمی آورند. آنقدر خدمات خودشان را با آب و تاب تعریف می کنند تا داوطلبان را درگیر یک طوفان اطلاعاتی کنند و آن زمان است که انتخاب را به عهده خود داوطلب می گذارند.
بازاریابی همیشه با اغراق همراه بوده است و این موسسات به خوبی از آن اطلاع دارند. آنها به تعداد داوطلبان حضوری و غیر حضوری خودشان اشاره می کنند و خدمات مشاوره ای خود را به رخ می کشند. اینکه به برنامه تحصیلی تک تک داوطلبان به صورت روزانه و هفتگی رسیدگی می کنند و در کنار آن کارنامه آزمون های داوطلب توسط مشاوران تحصیلی مجرب آنالیز می شود و درصد پیشرفت داوطلب را به او ارائه می کنند. آنها به این چند مورد بسنده نکرده و به داوطلب می گویند که با حضور مشاوران متخصص روانشناسی آنها را از لحاظ روانی هم پشتیبانی می کنند. آن هم از طریق برگزاری دوره هایی مانند راه های کاهش اضطراب و روش های پیشرفته مطالعه در کمترین زمان.
در بعضی موارد نیز، هزینه ای که آموزشگاه ها از متقاضیان دریافت می کنند ربطی به شناخته شدن یا نشدن موسسه ندارد. بلکه هزینه ثابتی است که شامل هیچ تخفیفی نمی شود و ارتباطی به این که موسسه در چه منطقه ای از شهر شعبه دارد، ندارد.
در یکی از آموزشگاه ها که شعار آن آموزش ماهی گرفتن به جای ماهی دادن است، هزینه آزمون های آزمایشی که به صورت یک جمعه در میان از مردادماه تا تیر سال بعد برگزار می شود، ۳۳۷ هزار تومان است. این مبلغ هزینه های کارنامه، پشتیبانی و ... را هم شامل می شود که "مکمل" نام گرفته است. در این موسسه کلاس های درسی برای دروس مختلف برگزار می شود؛ مثلا یک متقاضی شرکت در کلاس های رشته علوم انسانی باید برای درس ریاضی ۲۷۰ هزار تومان، فلسفه ۱۹۰ هزار تومان، دینی ۱۳۰ هزار تومان، عربی ۲۲۰ هزار تومان، ادبیات ۳۰۰ هزار تومان و دروس روانشناسی، زبان و اقتصاد هر کدام ۱۵۰ هزار تومان پرداخت کند. یعنی در مجموع برای شرکت در همه ی این کلاس ها باید ۱.۵۶۰.۰۰۰ تومان هزینه پرداخت کرد.
وضعیت شهریه در موسسه ای مشابه که با شعار ایجاد فرصت های برابر آموزش، پا به عرصه رقابت گذاشته نیز تقریبا شبیه به موسسه مذکور است. هرچند این موسسه فقط به برگزاری آزمون های آزمایشی و چاپ کتاب های کمک آموزشی اکتفا می کند. در این موسسه هزینه ۲۰ مرحله آزمون که طی دوره ای یک ساله برگزار می شود، ۲۷۰ هزار تومان است که اگر داوطلب شرکت در هر ۲۰ مرحله آزمون باشید موسسه به شما چند درصد تخفیف می دهد. روسای این موسسه مدعی شده اند که در هر سال ۲۰ هزار داوطلب جذب می کنند! با این حساب درآمد سالانه این موسسه تنها از طریق برگزاری آزمون نزدیک به ۴.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان خواهد بود که اگر سود حاصل از فروش کتاب های کمک درسی که را به آن اضافه کنیم، درآمد این موسسه چندین برابر می شود.
جدول۱: هزینه و مدت دوره های آموزشی
آموزشگاه های مشابهی که خود را تابع وزارت آموزش و پرورش می دانند نیز مبالغ مشابهی دریافت می کنند. در یکی دیگر از آموزشگاه ها که با شعار از همین حالا کارنامه قبولی خود را در دستت بگیرید به میدان آمده و چندان هم معروف نیست، شرکت در یک دوره آزمون رشته تجربی (شامل ۱۲ مرحله) نزدیک به ۱.۴۶۰.۰۰۰ تومان هزینه بر می دارد. البته مشاوران این آموزشگاه مدام به داوطلبان یادآور می شوند که شما بیمه هستید و اگر در تمام آزمون ها شرکت کنید و تکالیفتان را همانطور که گفته شده به بهترین شکل ممکن انجام دهید، در صورت عدم قبولی در کنکور، آموزشگاه نصف هزینه ای که پرداخت کرده اید را به شما باز می گرداند!
قطعا به خاطر همین وعده های شیرین و اغراق آمیز است که داوطلبان رشته ریاضی برای شرکت در یک دوره آزمون های این آموزشگاه (۱۲ مرحله) نزدیک به ۱.۶۵۵.۰۰۰ تومان می پردازند و داوطلبان رشته علوم انسانی نیز به راحتی ۱.۳۶۰.۰۰۰ تومان به حساب موسسه واریز می کنند تا در کنکور قبول شوند.
آموزشگاه های دیگری نیز وجود دارند که با نزدیک شدن ایام برگزاری کنکور، رقابت را آغاز کرده و به گفته خودشان به داوطلبان در جمع بندی دروس کمک می کنند و به رفع اشکال می پردازند. آنها بابت هر ساعت از خدماتشان مبلغی نزدیک به ۷۸۰۰ تومان دریافت می کنند و اگر بتوانند در این مدت محدود تا کنکور حداقل هزار داوطلب را جذب نمایند، می توانند مبلغی نزدیک به ۱۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان به جیب بزنند که مبلغ کمی هم نیست.
به گفته مسئولان، آمار رسمی حکایت از آن دارد که در حال حاضر در شهر بزرگ تهران ۸۷۵ آموزشگاه آزاد علمی فعالیت می کنند که از این تعداد ۶۰۲ آموزشگاه آزاد به آموزش زبان های خارجی روی آورده اند و ۲۴۳ آموزشگاه جنبه تکمیلی و جبرانی کنکور را دارند. در مقابل آنها تعدادی نزدیک به ۹۵۰ موسسه هستند که به صورت غیر مجاز فعالیت می کنند و طی یک سال گذشته ۶۰ پرونده مربوط به این آموزشگاه های غیر مجاز در مراجع ذی صلاح پیگیری شده است.
در شهر بزرگ تهران نزدیک به یک میلیون نفر در طول یک سال از خدمات متفاوت این آموزشگاه ها استفاده می کنند که گردش مالی این تعداد که کلاس های فوق برنامه مدارس را هم شامل می شود، چیزی نزدیک به ۳۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان است که اگر بخواهیم موسسات غیر مجاز را هم به این رقم اضافه کنیم حدودا به ۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان می رسد. البته قابل ذکر است که ۵ درصد از درامد این موسسات به حساب خزانه دولت واریز می شود!
با توجه به همه این موارد و مشکلاتی که وجود دارند، دولت سال هاست درصدد حذف کنکور برآمده و راه حل های متفاوتی از قبیل شرط معدل برای ورود به دانشگاه را مطرح کرده است که به نظر راه حلی ناعادلانه تر از کنکور است، چرا که ممکن است دانش آموزی در دوره تحصیل خود نتایج قابل قبولی کسب نکند، اما با مطالعه دقیق و اختصاص زمان بیشتر بتواند در کنکور رتبه خوبی به دست آورد و حتی بعد از ورود به دانشگاه نیز از جمله دانشجویان با سطح علمی بالا به حساب بیاید. اما اگر کنکور به این صورت حذف شود و شرط معدل جای آن را بگیرد ما همچنان شاهد برچیدن آموزشگاه های کنکور نخواهیم بود. چرا که این روزها آنقدر این موسسات فراگیر شده اند که به این سادگی ها عرصه را خالی نمی کنند. قطعا با شگردهای تازه تری مثل شعار "بشتابید برای کسب معدل بالا" یا "دوره های جمع بندی دروس در ایام امتحانات پایان ترم" به کسب درآمد خواهند پرداخت.
به هر حال دست هایی که مدت هاست به پول جویندگان علم آغشته شده است و درآمدهای میلیاردی روزافزونی را برای موسسات و آموزشگاه ها رقم زده است به این راحتی ها عقب نخواهند رفت. دست هایی که اگر بگوییم یکی از موانع اصلی حذف کنکور هستند، بی راه نگفته ایم.
منبع: هفته نامه روژان استان کردستان