دستورالعمل‌های وزارت بهداشت درمورد باروری سالم اشکالات متعدد دارد/ برای کاهش آمار سقط جنین چاره‌اندیشی کنید

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو،بسیج دانشجویی دانشگاههای علوم پزشکی تهران به وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نامه ای نوشت که متن نامه به شرح زیر است:

بسم ا... الرحمن الرحیم

جناب آقای دکتر سید حسن قاضی زاده هاشمی

وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

با عرض سلام و احترام

چنان که جنابعالی مستحضرید، کاهش بسیار شدید فرزندآوری خانوارهای ایرانی در دو دهه ی اخیر، سبب شده است که اکنون ایران یکی از سه کشور دنیا باشد که سریعترین حرکت به سمت مرزهای سالخوردگی جمعیت را دارد. بحث بحران جمعیت، همچنین از دغدغه های ویژه ی مقام معظم رهبری امام خامنه ای مدظله العالی به شمار می آید و ایشان به کرات در این زمینه سخن گفته اند، از جمله این که فرموده اند: "یكی از خطراتی كه وقتی انسان درست به عمق آن فكر می كند، تن او می لرزد، این مسئله‌ی جمعیّت است" (۱۹/۰۹/۱۳۹۲)

بدین وسیله ما دانشجویان بسیجی دانشگاه های علوم پزشکی تهران، از جنابعالی که متصف به تعهد هستید، ۶ درخواست داریم که امید میرود با اجابت آنها، وضع جمعیت و بهداشت باروری مردم میهنمان به بهترین وجه سامان گرفته و جلوی بحران مخرب سالخوردگی جمعیت ایران اسلامی گرفته شود.

۱-    آقای دکتر هاشمی جنابعالی اخیرا گفته اید: "مشکل زاد و ولد با تاکیدات رهبر معظم انقلاب و به شهادت مرکز ملی آمار و ثبت احوال، در مسیر رسیدن به تعادل است"

اما خوب است که چند نکته را در این زمینه متذکر شویم:

-    اعلام دقیق نرخ باروری احتیاج به سرشماری دارد، حال آن که از سال ۱۳۹۰ سرشماری جدیدی صورت نگرفته است؛ پس آنچه توسط رئیس مرکز آمار گفته شده است که نشان دهنده ی افزایش قریب به یک دهمی در نرخ باروری است، می تواند زیر سوال باشد.

-    افزایش نرخ باروری از ۱.۸ فرزند به ۱.۹، بر فرض صحت، هرگز رقم قابل توجهی به شمار نمی آید و همین افزایش نیز اگر با اقدامات جدی پشتیبانی نشود، باز در مسیر کاهش قرار خواهد گرفت؛ پس با این مقدار اندک افزایش در نرخ باروری، ابدا نمی توان نتیجه گرفت که "مشکل زاد و ولد در مسیر رسیدن به تعادل است"

-    اخیرا یکی از مسئولین وزارت بهداشت که قریب به دو دهه از مجریان اصلی پروژه ی تحدید نسل در کشور بوده است، افزایش نرخ باروری از ۱.۸ به ۱.۹، ظرف چهار سال گذشته را توفیقی دانسته که به دلیل اجرای طرح تحول سلامت حاصل شده است. در اینجا به شما وزیر محترم توصیه می شود که از گرفتن تحلیل و آمارهای جمعیتی از اینگونه مدیران اجتناب نمایید، زیرا همین اشخاص بودند که «کاهش حیرت انگیز نرخ باروری در کشور از ۶.۴ فرزند به ۱.۸ ظرف دو دهه» را به مسئولان بلندپایه ی نظام اسلامی گزارش نکردند، تا جایی که کشور در معرض خطر انقراض نسل قرار گرفت و اکنون نیز همین افراد هستند که بابت این افزایش محتمل یک دهمی ظرف چهار سال، طوری فریاد برآورده اند که گویا چه توفیقی حاصل و چه شاهکاری خلق شده است.

۲-    جناب آقای دکتر هاشمی، شما در مصاحبه ای گفته اید: "در زمینه افزایش جمعیت، وزارت بهداشت کمترین نقش را دارد" اما آیا جنابعالی می توانید برای این تحلیل خود، شاهد و دلیلی بیاورید؟

آگاهی از پیشینه ی عملکرد وزارت بهداشت در بحث جمعیت و فعالیت های بسیار گوناگون و گسترده ای که در این زمینه داشته است به خوبی نشان دهنده ی پتانسیل فوق العاده ی وزارت متبوع شما برای فرهنگسازی در زمینه ی سیاست های جدید جمعیتی است. اکنون برخی از فعالیت های دو دهه ی گذشته ی وزارت بهداشت در راستای تحدید نسل را برای جنابعالی بر می شمریم و از شما می خواهیم که بفرمایید کدام یک از اینگونه فعالیت ها هستند که نمی توانند در عرصه ی افزایش رشد جمعیت به کار گرفته شوند؟
-    پیگیری تصویب قانون تنظیم خانواده توسط برخی از مسئولین وزارت بهداشت، جلب حمايت مقامات مختلف سياسي و مذهبي از استانداري ها، فرمانداري ها و شوراهاي اسلامي گرفته تا بسياري از روحانيون و ائمه جمعه و جماعات، به عرصه کشاندن عمده ی اقشار کارکنان وزارت بهداشت از جمله بهورزان، کارشناسان بهداشت خانواده، پزشکان، کارشناسان و کاردانان مامایی، دستیاران و متخصصان پزشکی اجتماعی و كارشناسان تنظيم خانواده برای پیشبرد تحدید نسل، شعارسازی برای تحدید نسل و درج شعارها بر روی محصول کارخانجات، سربرگ نامه های اداری، قبوض آب، برق و تلفن و ...، همکاری گسترده در جهت تحدید نسل با صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، نيروي انتظامي، کميته امداد امام خمينی (ره)، حوزه هاي علميه، بسيج، شهرداري ها، بهزيستي، نهضت سواد آموزي،کارخانجات، جهاد کشاورزی و ...، تولید و توزیع گسترده ی محصولات متعدد آموزشی - رسانه ای در باب محاسن تحدید نسل از جمله پمفلت، جزوه آموزشي، مقاله، پوستر، پلاكارد، بنر، تراکت، کتاب، سی دی، فیلم، تیزر تبلیغاتی و ...، مصاحبه های متعدد مسئولان وزارت بهداشت با رسانه های مختلف پیرامون فواید تحدید نسل، آموزش دانش آموزان در مقاطع دبستان، راهنمايي، ‌سوم دبيرستان و پيش دانشگاهي در ارتباط با ايدز و مفاهیم جمعيت و تنظيم خانواده، آموزش مربيان پرورشي، معلمان، كارشناسان تغذيه و بهداشت و مديران مدارس، آموزش سربازان در حین خدمت، طلاب و روحانيون، کارمندان دولت و کارکنان بخش خصوصی، همکاری با سازمان های مردم نهاد و ...

با توجه به این طیف گسترده از کارکردهای وزارت بهداشت در زمینه ی تحدید نسل آیا می توان پذیرفت که این نهاد کمترین نقش را در پیشبرد سیاست های جدید جمعیتی دارد؟

آقای دکتر هاشمی، ما دانشجویان بسیجی دانشگاه های علوم پزشکی کشور از جنابعالی می خواهیم که همانگونه که وزارت بهداشت در مسیر تحدید نسل به فرهنگسازی گسترده پرداخت، اکنون نیز با تمام قوا در مسیر جلوگیری از وقوع بحران کاهش باروری و سالخوردگی جمعیت وارد میدان شده، به تولید محتوا و محصولات رسانه ای بپردازد، با مسئولین شهرها برای همسو شدن با سیاستهای جدید جمعیتی رایزنی کند و به آموزش و توجیه طیف های مختلف مردم، مسئولین و نخبگان در راستای افزایش رشد جمعیت کشور همت گمارد. البته با کمال تاسف باید متذکر شد که مدیران و کارکنان وزارت متبوع شما، هنوز خود، آموزشی برای تشویق مردم به فرزندآوری ندیده اند و معمولا از پس پاسخگویی به آسانترین سوالات و شبهات مردم در مورد بحث جمعیت و فرزندآوری، بر نمی آیند.

۳-    جناب آقای دکتر هاشمی متاسفانه، دستورالعمل های کنونی وزارت بهداشت در حیطه ی باروری سالم دارای نقائص و اشکالات متعددی است؛ از جمله این که:

-    از منابع غیرمعتبر و دارای سوگیری برای تهیه ی این دستورالعمل ها استفاده شده است.

-    این دستورالعمل ها به روز نیستند و برخی از منابع برای نگارش آنها، برای بیش از ۱۵ سال پیش (سال ۲۰۰۰ میلادی) هستند.

-    این دستورالعمل ها توسط افراد متخصص تهیه نشده اند. به عنوان نمونه در دوره های گذشته، برای نگارش بخش مرتبط با وازکتومی (عقیم سازی دائمی در مردان)، از یک پزشک عمومی نظرخواهی شده است که در سایت خود افتخار می کند، در کمتر از بیست سال، ۱۴۰۰۰ مرد ایرانی را عقیم کرده است.

-    بعضا در این دستورالعمل ها از کارکنان وزارت بهداشت خواسته شده است که عوارض خطرناک استفاده از وسایل ممانعت از بارداری را از مردم مخفی کنند.

-    در این دستورالعمل ها در خصوص عوارض غیرشایع ولی مهلک روش های ممانعت از بارداری به مردم اطلاع رسانی نمی شود. به عنوان مثال با وجود آن که در منابع معتبر، سکته ی مغزی از عوارض مصرف قرص های ضدبارداری شمرده می شود، هشداری بابت این خطر به مردم داده نمی شود و صرفا به تذکر عوارضی از قبیل سردرد و حالت تهوع اکتفا می شود. این مسئله در مورد قرص های ضدبارداری یاز و یاسمین بیشتر مسئله زا است و با وجود خطرات اساسی مصرف آنها، قرص های مزبور به راحتی و بدون احتیاج به نسخه ی پزشک، برای عموم مردم قابل تهیه هستند.  

-    در این دستورالعمل ها، برای برخی از روش های ممانعت از بارداری، مزیت تراشی های عجیب و بعضا مضحکی صورت گرفته است. از جمله این که بستن لوله، از عوامل احتمالی محبوب شدن مرد در خانواده شمرده شده است!

-    همچنین در این دستورالعمل ها به هیچ یک از آثار مفید بارداری و شیردهی بر سلامت زنان اشاره ای نشده است و به عنوان مثال با وجود مستندات متعدد و معتبر علمی، اکنون عمده ی مردم نمی دانند که هرچه سن زن در باروری نخست کمتر باشد، احتمال ابتلای وی به سرطان سینه کمتر می‌شود. یا این که هرچه تعداد حاملگی‌ها بیشتر باشد، احتمال ابتلا به فیبروم کاهش می‌یابد و همچنین شیردهی، احتمال سرطان دستگاه تناسلی و ابتلا به بیماری های قلبی در زنان را کم می کند.

-    در این دستورالعمل ها بارداری چهارم به بعد و بارداری در سنین زیر ۱۸ سالگی و بیش از ۳۵ سالگی به عنوان بارداری پرخطر معرفی شده است، در حالی که اساسا شواهد علمی معتبری برای اثبات پرخطر بودن این بارداری ها وجود ندارد. لطفا از مدیران مربوطه بخواهید که اگر اسناد علمی معتبری برای این دو ادعا دارند، ارائه دهند وگرنه به مردم اطلاع رسانی کنند که: "بارداری چهارم به بعد و بارداری در سنین زیر ۱۸ سالگی و بیش از ۳۵ سالگی عموما خطرناک نیستند و تنها در شرایط خاصی می توانند خطرناک باشند، که تشخیص آن بر عهده ی پزشک است و البته در موارد خطرناک نیز، می توان با ارائه ی مراقبت های ویژه، خطر بارداری و زایمان را به کمترین میزان رساند"

جناب آقای دکتر هاشمی، نکته ای که باید متذکر شد این است که: آخرین بازنگری وزارت بهداشت در مورد کتابچه ی «دستورالعمل روش های پیشگیری از بارداری» در سال ۱۳۸۸ و پس از گذشت ۵ سال از انتشار نسخه ی پیشین آن صورت گرفته بود، اما اکنون با گذشت بیش از شش سال از آن بازنگری و با وجود تغییر در سیاست های جمعیتی نظام، هیچ تغییری در متون مزبور که معمولا اهداف ضدجمعیت و بعضا ضدسلامت را دنبال می کنند، صورت نگرفته است. این مسئله می تواند نمودی از مخالفت مدیران میانی شما با سیاست های جدید جمعیتی تلقی شود؛ امری که متاسفانه شواهد متعددی نیز دارد.

۴-    متاسفانه اخیرا و در کمال ناباوری شاهد حذف یکجای بحث جمعیت از برنامه ششم توسعه بودیم. با توجه به این که رهبر معظم انقلاب امام خامنه ای مدظله العالی در مقدمه و در بند ۴۵ ام از سیاست های کلی برنامه ی ششم توسعه، اجرای سیاست های کلی جمعیت را از دولت محترم مطالبه کرده اند، از جنابعالی تقاضا می شود که پیگیر ارائه ی برنامه ای عملی برای سیاست های کلی جمعیت در برنامه ی ششم توسعه باشید.

۵-    متاسفانه پس از گذشت بیش از چهار سال از نخستین تذکرات مقام عظمای ولایت امام خامنه ای مدظله العالی پیرامون بحران جمعیت، هنوز قانون خسارتزای تنظیم خانواده لغو نشده است. بدین وسیله از جنابعالی که وزیری کوشا و متعهد هستید، درخواست می شود که برای لغو کامل این قانون با مجلس شورای اسلامی رایزنی نمایید.

۶-    جناب آقای دکتر هاشمی، حکایت معضل عظیم سقط جنین های غیرقانونی در کشور، قصه ی پرغصه ای است که دل هر انسانی را به درد می آورد. به قول مسئولین مربوطه در وزارت بهداشت، آمار سقط جنین در سال ۱۳۹۲، ۲۵۶ هزار مورد بوده است، که از این میان تنها ۶ هزار مورد قانونی بوده است. یعنی آمار ارتکاب به سقط جنین غیرقانونی، سالیانه ۴۰ برابر وقوع سقط جنین قانونی و قریب به ۱۵ برابر تعداد کشته های سالیانه ی مرتبط با تصادف های جاده ای است.

حال با توجه به این حقایق تلخ و تاسفبار از شما وزیر محترم می پرسیم: وزارت بهداشت تاکنون برای کاهش آمار سقط جنین غیرقانونی در کشور چه کرده است؟ چرا وزارت بهداشت نحوه ی منصرف ساختن مردم از ارتکاب این جنایت بزرگ را به دانشجویان و کارکنانش آموزش نمی دهد و چرا تربیت شدگان در نظام آموزشی وزارت بهداشت، خود در مطب ها و بیمارستان های کشور، جنایتی مانند سقط جنین غیرقانونی را مرتکب می شوند؟ آیا در زمینه ی آموزش اخلاق حرفه ای به این افراد، کم کاری صورت نگرفته است؟ دفتر بازرسي وزارت متبوع شما چگونه می تواند سوء عملکرد خود را توجیه نماید، در حالی که آمار ارتکاب به سقط جنین غیرقانونی، سالیانه ۴۰ برابر وقوع سقط جنین قانونی است؟

بدین وسیله از شما درخواست می شود که برای کاهش آمار تاسفبار جنایت سقط جنین در کشور که می تواند زمینه ساز وقوع عذاب الهی باشد، سریعا چاره اندیشی کنید.

نهایتا از خداوند متعال توفیق جنابعالی و مجموعه ی تحت امر شما در عمل به دستورات نائب بر حق امام زمان (عج) را خواستاریم.  

بسیج دانشجویی دانشگاه های امضا کننده:

بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني تهران

بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتي درمانی شهيد بهشتي

بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)

بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتي درمانی ایران

بسیج دانشجویی دانشکده های علوم پزشکی دانشگاه شاهد

بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران

بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دندانپزشکی تهران

بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی تهران

والسلام