فاطمه فراهانی عضو هیئت علمی دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی فرصتهای بیبدیلی برای آموزش و مهارت افزایی زنان فراهم کرده است،گفت: حضور موثر و معنادار زنان در عرصههای خانوادگی و اجتماعی بر کسی پوشیده نیست،در بسیاری از مقاطع حساس تاریخی اگر حضور و مشارکت جدی زنان نبود، خیلی از وقایع و جریانات مهم و اساسی از جمله حضور معنادار، آگاهانه و انقلابی زنان در پیروزی انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس روی نمیداد.
وی در خصوص «وضعیت مشارکت زنان در عرصههای مختلف اجتماعی» با تاکید بر اینکه زنان در طول تاریخ همواره حضور موثر و معناداری در عرصهها و جنبههای مختلف حیات خانوادگی و اجتماعی داشتهاند؛ تصریح کرد: گاهی این مشارکتها کاملا محسوس و بلکه رسمی تعریف شده وگاه به صورت غیررسمی و در عین حال موثر بودهاند تا جایی که در بسیاری از مقاطع حساس تاریخی اگر حضور و مشارکت جدی زنان نبود، خیلی از وقایع و جریانات مهم و اساسی از جمله حضور مع نادار، آگاهانه و انقلابی زنان در پیروزی انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس روی نمیداد. دیدگاه معمار کبیر انقلاب نیز بر این واقعیت تاکید دارد که اگر زنان نبودند این انقلاب به پیروزی نمیرسید و حضور زنان را معادل همراهی همه اعضاء خانواده با جریان انقلاب میدانستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه در ادامه تاکید کرد: مقام معظم رهبری نیز در اهمیت نقش آفرینی زنان به ویژه در دوران دفاع مقدس در جایی میفرمایند: «این زنان بودند که حماسه جنگ را سرودند». آنچه مسلم است گفتمان پذیرفته شده انقلاب اسلامی در خصوص زنان بر اهمیت حضور و مشارکت موثر زنان در عرصههای مختلف تاکید داشته و دارد و به همین دلیل در نظام جمهوری اسلامی فرصتهای بیبدیلی برای آموزش و مهارت افزایی زنان فراهم شده است.
وی با اشاره به اینکه امروز در عرصههای مختلف شاهد حضور و نقش آفرینی زنان هستیم افزود: اما ارزیابی کلی بیانگر این نکته است که هنوز از ظرفیت سرمایههای انسانی زنان با توجه به میزان دانش آموختگی و توانمندی آنها در مسئولیت پذیری و عهده داری بخشهای تخصصی به شایستگی استفاده نمیشود. البته این در خصوص همه عرصهها عمومیت ندارد. به عنوان مثال در بخش آموزش به ویژه حوزه آموزش و پرورش با توجه به ویژگیهای دانش آموزان تقریبا نرخ مشارکت زنان تا حد اشباع است، اما در حوزه آموزش عالی فاصله زیادی بین آمار دانش آموختگان و فارغ التحصیلان زن و اعضاء هیئت علمی و مدیران در این حوزه وجود دارد.
فرهانی افزود: حتی در حوزه بهداشت و سلامت حضور خوب و موثر زنان را تا حدود زیادی شاهد هستیم، اما هنوز نیاز است تا در بعضی حوزههای تخصصی پزشکی هدایت تحصیلی و حمایتهای ویژهای از صورت پذیرد. به هر حال در تمامی بخشهای صنعت، کشاورزی و خدمات به ویژه بخشهای مطالعاتی و پژوهشی حضور زنان چه به لحاظ کمی و چه به لحاظ کیفی اگرچه وضعیت مشابه و یکسانی ندارد؛ اما حضوری موثر و ارزشمند تلقی میشود. آنچه مسلم است اینکه از حیث مدیریت به ویژه با رویکرد مدیریت راهبردی ارزیابی دقیق و ارزشگذاری سرمایههای انسانی با هدفگذاری مشخص و ظرفیتشناسی واقع بینانه؛ امری منطقی و ضروری است.
وی با بیان اینکه البته این موضوع قابل پذیرش نیست که بدون برنامه ریزی از سرمایه و ظرفیت قابل اتکاء زنان برای تامین نیازهای خانواده و جامعه در مسیر پیشرفت و تعالی بهرهمند شویم،ادامه داد: با توجه به اینکه زنان امروزه در رشتههای مختلف علمی و مهارتی دانش آموخته و توانمند شدهاند، این امکان وجود دارد که در عرصههای مختلف بتوان از این ظرفیت بالقوه استفاده کرد. البته این موضوع میتواند یک رویکرد صرف انفعالی باشد، ولی مهمتر و هدفمندتر آن است که با رویکردی فعال و با توجه به نیازهای خانواده و جامعه برای این قشر تاثیرگذار در تولید و پرورش نسل و نیروی انسانی آگاهانه و مدبرانه برنامه ریزی کرد و با توجه به ویژگیهای جنسیتی و شاخصههای فرهنگی – اجتماعی این بخش از سرمایههای انسانی را مدیریت کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه بیان داشت: امروزه عرصههای مختلف علمی، آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، ورزشی و هنری به دلایل مختلف میتواند با حضور زنان تحقق اهداف را دست یافتنیتر کند و از آنجایی که زنان در کانون آموزش و ترویج ارزشها و هنجارهای فرهنگی هستند این مهم میتواند به شکلی شورآفرین حضور حداکثری و پر نشاط آحاد جامعه را در سنگر تلاش، سازندگی و پیشرفت رقم بزند؛ چیزی که امروز نیاز اصلی کشور محسوب میشود ترویج فرهنگ کار است.
فراهانی در خصوص ارزیابی «نگرش موجود در حوزه مشارکت زنان در جامعه» تاکید کرد: متاسفانه مساله حضور و مشارکت زنان در عرصههای اجتماعی امروز در بین دو رویکرد گرفتار است؛ رویکرد افراط گرایانه که خانواده را مانعی برای حضور موثر و حداکثری زنان میداند و نیز رویکرد تفریطی که هر نوع حضور اجتماعی زنان را برای خانواده و جامعه مخرب و نامطمئن میداند. مسائل حوزه زنان و خانواده عمدتا از ضعف رویکردهای فرهنگی و اجتماعی و در عین حال نگاههای صرفا سیاسی رنج میبرد. آنچه مسلم است در چنین شرایطی مسائل زنان به جای اینکه حل شود؛ محل چالش قرار گرفته و بعضا مورد بیمهری قرار میگیرد و مسائل مهمی از قبیل سلامت، امنیت و تکریم زن همچنان در خانواده و جامعه مغفول میماند. امروز زنان اعم از خانه دار و شاغل بیش از گذشته نیازمند حمایتهای ویژه خانوادگی و اجتماعیاند.
وی همچنین در خصوص میزان مشارکت زنان ایرانی در حوزه اقتصاد مقاومتی گفت: به نظر من مهمترین وجه حضور و مشارکت زنان در عرصههای مختلف، فرهنگسازی و شوق آفرین بودن آن است. اساسا به دلیل اینکه وجود زن در کانون تربیت و به عنوان مربی نسل تعریف و تبیین میشود؛ میتوان انتظار داشت که مشارکت زنان در هر صحنهای میتواند در ابتدا آموزنده و مشوق باشد. در عرصههایی مثل اقتصاد مقاومتی نیز علاوه بر ظرفیتها و زمینههای اقتصادی، علمی و مهارتی؛ نیاز به عزم و اراده عمومی جهت حرکتی فراگیر و اثرگذار است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تاکید کرد: حضور، مشارکت و همراهی زنان میتواند شور و شوق قابل توجهی را با یک جریان سازی فرهنگی ایجاد کند. زنان به خوبی میتوانند در بخش فرهنگ و مدیریت مصرف، سبک زندگی مقاومتی، تولید و کارآفرینی، تشویق و تهییج اعضاء خانواده به کار حداکثری و اثربخش و نیز شناسایی و به کارگیری ظرفیتهای در اختیار و از همه مهمتر فرهنگ پذیری فرزندان مبتنی بر ارزشهایی همچون قناعت، مناعت، خوداتکایی، مسئولیت پذیری، خلاقیت و ارزش آفرینی نقشی اثرگذار و بلکه انحصاری داشته باشند.