دانشگاه باید دغدغه تولید علم داشته باشد نه کسری بودجه

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محمدرضا عارف، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در کنگره ملی آموزش عالی کشور که در دانشگاه تربیت مدرس در حال برگزاری است، با اشاره به چالش های آموزش عالی گفت: با توجه به جایگاهی که برای آموزش عالی قائل هستیم باید بیشتر به چالش های درونی آن بپردازیم و وضعیت آموزش عالی در ابتدای انقلاب در سال 58 اینگونه بود که 175 هزار دانشجو داشتیم ولی امروز نزدیک به 4 میلیون و 800 هزار دانشجو داریم که در کنار رشد کمی در رشد کیفی نیز اتفاقات خوبی افتاده است.

وی با  بیان اینکه دانشگاه در کنار رشد کمی در حوزه کیفی هم رشد خوبی داشته است ولی چالش‌هایی در حوزه آموزش عالی وجود دارد که باید آنها را بررسی و حل کنیم، ادامه داد: نقش آفرینی به عنوان اتاق فکر ، مشارکت در اجرای اسناد بالادستی، ارائه راهبردهای کلان ، آینده نگری، مشارکت درتدوین برنامه‌های پنج ساله، پاسداری از ارزش های انقلاب اسلامی، نقد وبررسی تحلیل بخش‌های مختلف و ارائه راهکار پاسخگویی به نیازهای تخصصی کشور ، تحقق شعارهای خود اتکایی و مسئولیت تربیت نیروی انسانی و تولید علم از مهمترین وظایف دانشگاه‌ها به شمار می رود که باید به آن عمل کنند.

عارف به وضعیت اقتصادی کشور اشاره کرد و اظهار داشت: خوشبختانه امروز از نفت عبور کرده‌ایم‌ و قرار نیست دیگر نفت مبنای توسعه کشور قرار گیرد، چرا که در حال حاضر نیروی نسانی مبنا قرار می گیرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه باید  به رشد 8 درصدی برسیم، افزود: برای تحقق این مهم باید سهم اقتصاد دانش بنیان از تولید ناخالص داخلی به 50 درصد برسد و برای دستیابی به این اهداف هیچ راهی جز انجام وظیفه تخصصی توسط دانشگاهیان نیست.

وی گفت: با جهت گیری ما در همه سیاست‌های کلی خود اتکایی و تولید داخلی است. ما در بخش دفاعی به تولید داخلی توجه کرده‌ایم و دستاوردهای خوبی هم به دست آوردیم . به گونه‌ای که در حوزه دفاعی مدعی هستیم که نیازهای داخلی خود را رفع کرده و در چارچوب قوانین می‌توانیم به کشورهای دوست هم کمک کنیم.

عارف با بیان اینکه در بسیاری از بخش ها نگاه ها به خارج از کشور دوخته شده است، تصریح کرد: این مسئله یک ذلت به شمار می رود نه افتخار؛ البته منظورمان این نیست که با دنیا قطع رابطه کنیم ولی واردات افتخار نیست و  باید در حالی که با دنیا تعامل و همکاری داریم به فکر تولید داخلی هم باشیم.

وی در ادامه به جایگاه وزارت علوم در آموزش عالی اشاره کرد و گفت:  جایگاه وزارت علوم، در آموزش عالی عدم توانایی در اداره هیات امنایی دانشگاه‌ها، موازی کاری و رشد بی رویه کمی دانشگاهها از مهمترین چالش‌های این حوزه است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: در کنار رشد کمی باید به رشد کیفی مثل نسبت استاد به دانشجو هم توجه شود و برخی دانشگاه‌های بزرگ 15 سال است که نتوانستند تجهیزات جدید تهیه کنند.

عارف با تاکید بر اینکه دانشگاه باید دغدغه تولید علم داشته باشد نه کسری بودجه تاکید کرد: مهمترین راهبرد و الزام ما نظام مند کردن آموزش و پژوهش و علم و فناوری در کشور است و باید این سوال را پرسید که آیا وزارت علوم در جایگاهی که ولایت علمی داشته باشد، توانسته وظایف خود را انجام دهد. همچنین یکی از چالش های پیش رو بی توجهی به اقتصاد آموزش عالی است.

وی به قانون اداره آموزش عالی اشاره کرد و گفت: قانون اداره هیات امنایی دانشگاهها به خوبی اجرا نشد گاهی یک عضو هیات امنا حتی در یک جلسه این هیات هم شرکت نمی‌کند ما باید به سمتی برویم که واقعا دانشگاهها هیات امنایی اداره شود. ما مخالف شایسته سالاری نیستیم اما باید به سمت دانشگاه سالاری حرکت کنیم. واقعیت این است که قانون اداره هیات امنایی دانشگاه ها به خوبی اجرا نشد. ما به قانون دائمی در این زمینه نیاز داریم و اعضای هیات امنا هم باید مسئولیت پذیر باشند.

عارف به چالش های موجود در دانشگاه ها اشاره کرد و تصریح کرد: فقدان نظارت و ارزیابی دقیق بر دانشگاهها ، پایین بودن سطح تعامل دانشگاهها با بخش‌های مختلف کشور ، بی توجهی به اقتصاد آموزش عالی ، فقدان پیوستگی نظام آموزش و پرورش و آموزش عالی ، کم توجهی به دیپلماسی و همکاری علمی و وجود نگاه امنیتی در این حوزه ، موفق نشدن در جذب دانشجوی خارجی ، را از جمله سایر چالش‌های دانشگاه دانست.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه توسعه روابط علمی با دانشگاههای جهان می‌تواند در توسعه روابط سیاسی و اجتماعی کشورها موثر باشد، ادامه داد: تولید علم فقط تولید مقاله نیست و ما باید به سایر شاخص‌ها هم توجه کنیم. به طور مثال طبق آمار 2014 رتبه ایران در میان 189 کشور در شاخص آمار کسب و کار 130 و در شاخص رقابت پذیری صنعتی 67 و در رتبه‌ی شاخص نوآوری 120 بوده است و در شاخص ظرفیت علوم و فناوری ایران در میان 76 کشور رتبه‌ی 51 را به دست آورده است.

وی خاطر نشان کرد: از اساتید دانشگاهها می خواهیم تا چالش‌های حوزه آموزش عالی را بررسی کرده و آنها را حل کنند تا دانشگاه جایگاه اصلی خود رابه دست آورد.