ساخت نانوحامل جديد داروهاي سرطاني در دانشگاه اميركبير

اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، عبادالله اسدي، دانشجوي دكتري شيمي كاربردي دانشگاه صنعتي اميركبير درباره طرح تحقيقاتي خود با عنوان "سنتز نانوحامل هایی برپایه پلیمرهای قالب مولکولی" اظهار كرد: كار بر روي اين موضوع را از حدود هفت سال قبل و از دوره کارشناسی ارشد آغاز کرده و در دوره دکتری هم پیگیری کرده ام كه بخشي از آن در دانشگاه صنعتی امیرکبیر و یک بخش هم در دانشگاه میامی آمریکا انجام شده است.

وي افزود: اين پروژه درباره سنتز نانوکامپوزیت ها بود كه در آن، از قندها که برای بدن کاملا بی ضرر هستند و همینطور از پلی فنول ها مثل تانیک اسید یک حامل هایی بر پایه پلیمرهای قالب مولکولی ساختیم و آنها را روی نانوذرات آهن قرار دادیم تا بتوانیم آنها را به صورت یک دارورسانی هدفمند به قسمت هایی از بدن که مدنظرمان است بفرستیم.

اسدي، دو چالش عمده در رابطه با نانوحامل ها را شامل رساندن دارو به سلولهاي سرطاني و رساندن دارو به مغز عنوان كرد و گفت: به خاطر بافت خاص مغز، یکی از بحثهای چالش برانگیز سیستم های نانوحامل دارو رسان، دارو رسانی به مغز است و ما برای غلبه بر این مشکل، از فروکتوز استفاده کردیم به خاطر اینکه این نوع قند در غلظت بالا در مغز استفاده می شود و قندها به طور کلی، مورد نیاز بدن هستند.

وي ادامه داد: با استفاده از اين مواد قندي، یک عامل شبکه ساز، ساختیم و آنها را روی نانوذرات آهن گرفتیم و دارو را با یک آهن ربا، در بدن موش هدایت کرده و به سمت مغز این حیوان برده و در آنجا آزاد کردیم.

اين محقق جوان بيان داشت: در يك اقدام ديگر، ما با یک داروی ضد سرطان از تانیک اسید برای دارو رسانی به کبد موش استفاده کرده و به مدت ۷۲ ساعت، دارو را در بدن موش آزاد کردیم و نتايج مشاهدات نشان داد كه این نانوحامل، دارو را دقیقا به همان نقطه از بدن موش که می خواستیم انتقال داده است.

به گفته وي، عكس هاي فلورسنس تهيه شده از اين فرآيند رهاسازي دارو در بدن موش نشان می دهد تجمع نانو ذرات در مغز و قسمت های داخلی بدن مثل كبد، برای آن چند ساعت باقی بوده است و نتيجه موثري نسبت به زماني كه از حالت مغناطيسي استفاده نكرديم و در بدن، پخش بودند به دست آمده است.

اسدي خاطرنشان كرد: اين نانوحامل ها قابليت حمل هر نوع دارويي را دارند ولي ما در ساخت نانوحامل ها از تانيك اسيد كه خاصيت دوگانه دارد استفاده كرديم، چون از يك طرف، دارو را حمل مي كند و از طرف ديگر، تانيك اسيد نوعي پلي فنول است كه خودش توانايي كشتن سلولهاي سرطاني را دارد و اين ويژگي را درمورد سرطان سينه آزمايش و نتيجه مثبت آن را مشاهده كرديم.

وي اضافه كرد: نانوحامل هاي برپايه قند هم مي تواند براي درمان سرطان استفاده شوند چون سلولهاي سرطاني، مصرف غذايي بيشتري دارند و به اين نوع نانوحامل ها علاقه نشان مي دهند.

دانشجوي دكتري دانشگاه صنعتي اميركبير، قابليت كنترل آهسته رهايش دارو را از ديگر ويژگي هاي نانوحامل هاي ساخته شده برشمرد و گفت: اين نانوحامل ها برپايه پليمرهاي قالب مولكولي ساخته شده است به اين معني كه فقط براي يك دارو، الگوبرداري مي شود و اين دارو به مرور زمان در بدن آزادسازي مي شود و با اين كار، اولا دارو در بدن به تدريج آزاد مي شود كه نسبت به داروهاي سرطاني رايج كه به يكباره وارد بدن مي شود، عوارض جانبي بسيار كمتري دارد و ثانيا رهايش دارو دقيقا در محلي كه موردنظر ماست و نياز وجود دارد (محل تجمع سلولهاي سرطاني) صورت مي گيرد تا به بدن، حتي المقدور كمترين آسيب ممكن را بزند.

وي درباره جنبه نوآوري طرح تحقيقاتي خود و تفاوت آن با نمونه هاي رايج در دنيا گفت: دارو رساني هدفمند در دنيا برپايه آهن در حال انجام است ولي ما براي اولين بار ضمن استفاده از قندها، يك عامل شبكه ساز براي پليمرهاي قالب مولكولي كه به صورت اختصاصي، دارو را رهايش مي كنند ساختيم.

اسدي خاطرنشان كرد: نوآوري كار ما اين بود كه براي اولين بار از قندها و پلي فنول ها براي ساخت عوامل شبكه ساز استفاده كرديم كه هم زيست تخريب پذير هستند و بعد از انجام ماموريت و رهايش دارو، در بدن تخريب مي شوند و به غذاي سلولي تبديل مي شوند و مواد زائد ندارند كه به بدن آسيب برسانند و براي مقابله با سلولهاي سرطاني استفاده مي شوند.

آزمايش اين نانوحامل هاي جديد روي نمونه حيواني موش با موفقيت انجام شده و اسدي درصدد است در مرحله بعد، آزمايش ها را روي ميمون انجام دهد.

استادان راهنماي اين طرح تحقيقاتي، دكتر مجيد عبدوس از دانشگاه صنعتي اميركبير و پروفسور راجر لبلانگ از دانشگاه ميامي آمريكا هستند و دكترجيمز ويلسون از دانشگاه ميامي و دكتر داود كردستاني و دكتر سامان عضدي مشاوره طرح را برعهده داشته اند.

نتايج اين تحقيقات به صورت مقاله علمي در ژورنال پليمر كه مجله معتبر بين المللي است و همچنين در مجله بين المللي RSC به چاپ رسيده و يكي دو مقاله ديگر نيز در مرحله داوري است.