به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» چاپ مسکو به نقل از کارشناسان نوشته است: ابتکارعمل "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری جدید آمریکا در مورد ایجاد منطقه امن در سوریه می‌تواند منجر به شکل‌گیری مناطق نفوذ مختلفی در این کشور شود.
بر اساس اطلاعات کاخ سفید، این تصمیم ترامپ مورد حمایت پادشاه عربستان سعودی و ولیعهد این کشور قرار گرفته است. مقامات بلندپایه در ریاض آمادگی خود را برای همکاری با آمریکا در مبارزه با تروریسم و حفظ همکاری‌های نظامی و اقتصادی عربستان و آمریکا اعلام کرده‌اند. پیش از این سایر کشورهای منطقه حوزه خلیج فارس نیز با این نظریه موافقت کرده بودند.
البته موضوع ایجاد مناطق امن همچنان مهمترین جایگاه را در دستور کار ترامپ در رابطه با اقدامات در سوریه دارد. مقامات مسکو اعلام کرده‌اند که این طرح را بررسی خواهند کرد.
تأکید مسکو بر موافقت دمشق با این طرح
"سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه در تفسیر نظریه «منطقه امن» در سوریه گفت: «در جریان گفتگو با همتایان آمریکایی خود این مسئله را بررسی خواهیم کرد. البته ظاهراً شرایط این طرح با نظریه قبلی حل و فصل مرحله به مرحله‌ای بحران سوریه متفاوت است و دقیقاً کسانی که قرار است در خاک سوریه مناطقی را به‌وجود آورند، می‌توانند در آنجا دولتهای جایگزینی را تشکیل داده و عرصه را برای سرنگونی دولت قانونی در دمشق فراهم کنند».
این روزنامه یادآور شده است که «منطقه امن» پیش از این از سوی برخی بازیگران بین المللی و شرکای کنونی روسیه، یعنی ترکیه، نیز مطرح شده بود، ولی در ماه مارس سال 2016 دستگاه دیپلماسی روسیه از تمایل آنکارا برای چنین اقدامی انتقاد کرد. بر اساس گفته‌های "ماریا زاخاروا" سخنگوی وزارت خارجه روسیه، چنین مناطقی نمی‌توانند عامل تلاشهای بین المللی برای حل مشکلات مهاجرتی در سوریه باشند، ضمن اینکه این اقدام یکی از زنجیره‌های حل و فصل سیاسی بحران در سوریه محسوب نمی‌شود.
علاوه بر اینکه مقامات مسکو تأکید دارند که منطقه امن تنها با موافقت سازمان ملل و دولت دمشق قابل اجرا خواهد بود. لاوروف در ادامه ارزیابی خود از تصمیم ترامپ در این باره گفته است: «تا آنجا که من متوجه شده‌ام، این ابتکارعمل آمریکا برای ایجاد منطقه‌ای که آوارگان سوری بتوانند در آنجا احساس امنیت کنند، دقیقاً در این جهت‌گیری حرکت می‌کند که اقداماتی برای تأمین بازگشت سیل پناهجویانی که به کشورهای مجاور سوریه و حتی به اروپا و آمریکا هجوم برده‌اند، به سوریه صورت بگیرد».
به گفته وزیر خارجه روسیه، اگر صحبت دقیقاً برای حل بحران مهاجرین سوری است، محل استقرار آوارگان داخلی در سوریه می‌تواند با هماهنگی دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان و دیگر سازمانهای بین المللی تعیین شود. البته مسلماً همه این اقدامات نیازمند توافق با دولت جمهوری عربی سوریه در مورد جزییات اجرای این طرح در خاک این کشور است.
جزییات طرح ترامپ هنوز مشخص نیست
«نیزاویسیمایا گازیتا» می‌افزاید، ترامپ که بارها از ایجاد منطقه امن در سوریه صحبت به میان آورده بود، چند روز قبل به پنتاگون و وزارت خارجه آمریکا دستور داد تا طرحی برای این منظور تهیه کنند. دستور رئیس جمهوری آمریکا شامل جزییاتی در مورد اینکه این مناطق امن به چه‌شکل بوده و چه‌کسانی از آنها دفاع می‌کنند، نمی‌شود. پیش از این مقامات نظامی آمریکایی هزینه تأمین امنیت این مناطق را حدود یک میلیارد دلار در ماه ارزیابی کرده و گفته بودند که احتمالاً نظامیان آمریکایی که به عملیات نظامی علیه داعش می‌پیوندند، وظیفه دفاع از مناطق امن را به‌عهده خواهند داشت.
البته این احتمال هم وجود دارد که طرح جدید ترامپ بر اساس آنچه پیش از این روزنامه آلمانی «بیلد» گفته بود، اجرا شود؛ کشورهای منطقه حوزه خلیج فارس می‌بایست هزینه ایجاد مناطق امن در سوریه را بپردازند، چرا که آنها پول کافی برای این کار را دارند، در حالی که بقیه کشورها با مشکلات مالی زیادی مواجه هستند، ضمن اینکه بر اساس اظهارات دونالد ترامپ، طرح ایجاد مناطق امن در سوریه، به‌خاطر ممانعت از سیل پناهجویان به سایر کشورهاست.
تقسیم حوزه نفوذ بازیگران خارجی در سوریه
"لئونید عیسی‌اف" نماینده عالی بخش علوم سیاسی مدرسه عالی اقتصاد مسکو به این روزنامه گفته است: «البته با وجود نگرانی‌ها از اهداف آمریکا، ایجاد مناطق امن می‌تواند تنها راه حل واقعی برای حل بحران سوریه باشد و به‌نفع همه طرفین باشد، بدین ترتیب عرصه مسئولیت‌ها مشخص شده و منافع نقش آفرینان مختلف در سوریه با یکدیگر تداخل پیدا نکرده و امکان درگیری نظامی به حداقل خواهد رسید. البته چنین وضعیتی باعث تقسیم سوریه به عرصه نفوذ بازیگران خارجی می‌شود که می‌شود آن را گامی برای حل و فصل مناقشه به درازا کشیده‌شده سوریه دانست، البته بعید است منجر به حل همه مشکلات در سوریه شود، ولی قطعاً باعث کاهش درگیری‌های نظامی خواهد شد.
البته این تحلیلگر یادآور شد که در واقع ایجاد منطقه امن می‌تواند باعث تقسیم سوریه شود. وی می‌گوید: «اگر در نظر بگیریم که سوریه اکنون نیز کشور یک‌پارچه‌ای نیست، چاره‌ای دیگر برای یافتن راه حل بحران در این کشور وجود ندارد، ضمن اینکه این طرح برای اجرای توافقات روسیه، ایران و ترکیه که در واقع سوریه را به سه منطقه نفوذ تقسیم می‌کند هم مفید خواهد بود».
به‌عقیده عیسی‌اف، اجرای نظریه ایجاد مناطق امن در سوریه خطرات جدی نیز در پی دارد که مهمترین آن رشد تمایلات جدایی‌طلبانه در این کشور است. البته در حال حاضر بعید است بتوان گفت که بازیگران خارجی در عرصه سوریه در حال تقسیم عرصه نفوذ خود در این کشور هستند، ولی بسیاری از مسائل به این بستگی خواهد داشت که آیا طرفین مناقشه در سوریه می‌توانند در مذاکرات آتی بین سوریها با یکدیگر به سازش برسند. از سوی دیگر تقسیم عرصه نفوذ را نمی‌توان به‌طور کلی تجزیه یک کشور نامید.