دلیل تخلف‌های علمی دستکاری بی‌مورد در دانشگاه‌هاست/ فرهنگ دانشگاه ولنگاری را نمی‌پذیرد

اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ضیا هاشمی، معاون فرهنگی آموزشی وزارت علوم در همایش فرهنگ دانشگاهی و نهادینه شدن گفتمان علم که امروز در دانشگاه تهران برگزار شد، با اشاره به برگزاری این گونه همایش ها گفت: این همایش در نوع خودش ارزشمند است و به طور مستمر می تواند آثار خوبی داشته باشد؛ در صورتی که به شکل صحیح برگزار شود.

وی اضافه کرد: احتمالا منظور از نهادینه شدن گفتمان علم در دانشگاه این است که باید بدانیم چه کسی این کار را انجام دهد و متولی اصلی آن کیست؟ آیا دانشگاهی تر از دانشگاه داریم که بتواند فرهنگ را یا گفتمان علم را دانشگاه نهادینه کند. یک زمانی مشکلات مالی و ساختاری دانشگاه را مطرح می کنیم و در این صورت نگاهمان به بیرون از دانشگاه است، اما فرهنگ علم باید توسط دانشگاهیان نهادینه شود. اگر نگاه به بیرون باشد عوارض و پیامدهای مختلفی دارد.

هاشمی اضافه کرد: در اسناد بالادستی به فرهنگ دانشگاهی اشاره شده، ولی سند می تواند تا یک حدی را به نتیجه برساند و خیلی متکی شدن به اسناد لزوما به معنای پیشبرد اهداف نیست. تا جایی که می دانم هیچ وقت اسناد به تنهایی نتوانسته اند مسئله را حل کنند، بلکه گاهی اوقات مسئله را سخت تر کرده اند.

معاون فرهنگی وزارت علوم اضافه کرد: ابتدا باید دانشگاه را درست بفهمیم؛ وقتی حرف فرهنگ دانشگاهی است باید ببینیم دانشگاه چیست و به چه معناست. فرهنگ دانشگاهی به معنای هنجارهای مشترک است؛ یعنی آنچه در دانشگاه وجود دارد. دانشگاه یک پدیده موجود، هویت خلاق و اثرگذار و فعال است. فکر نکنیم که به راحتی می توانیم آن را از بیرون مدیریت کنیم. همچنین فرهنگ پدیده ای نیست که بتوانیم دستوری با آن برخورد کنیم. تعاملاتی که بین دانشگاهیان است باعث شده دانشگاه به طور کامل تابع سیاست های بیرونی نباشد و نمی تواند باشد؛ چون موجودی مستقل است و همین عوامل باعث استقلال دانشگاه شده است.

وی ادامه داد: بیش از هر اقدامی در مورد دانشگاه باید خودش را بشناسیم و دانشگاه ایده آل را در نظر بگیریم. ما موافق دانشگاه اسلامی هستیم، اما این طور نیست که دانشگاه ها تعطیل شوند، بلکه همین دانشگاه ها باید به دانشگاه اسلامی تبدیل شود؛ دانشگاهی که بتواند علم تولید کند و براساس ساختارها و معیارهای جامعه کارآمد باشد و طبق ماموریت های سند اسلامی فعالیت کند.

هاشمی اظهار داشت: باید از مفهوم خود دانشگاه شروع کنیم. دانشگاه اگر ویژگی خاصی هم نداشته باشد مرکز آموزش و علم است. باید اقتضائات آن را بدانیم و چارچوب های آن را بشناسیم.  قرار است در دانشگاه مسائلی را کشف کنیم و نوآوری در علم داشته باشیم. ما باید بپذیریم مسائلی را نمی دانیم و باید به دانشگاه مراجعه کنیم. همین ویژگی ها باعث می شود اجازه دهیم ایده های نو در دانشگاه ها مطرح شود.

معاون فرهنگی وزارت علوم با اشاره به طرح دیدگاه های مختلف در دانشگاه ها گفت: برخی دیدگاه ها که در دانشگاه مطرح می شود ممکن است متفاوت و در تعارض یکدیگر باشد. به این دلیل است که دانشگاه هویت پیدا می کند. برای اینکه هویت دانشگاه مستقل شود باید دیدگاه های مختلف ارائه شوند و قابل طرح باشند و نظرات متفاوت بتوانند در مقابل یکدیگر صف آرایی کنند. دانشگاه مستقل بدون آزادی عمل شکل نخواهد گرفت.

هاشمی افزود: اگر دانشگاه بخواهد مستقل باشد باید آزادی اظهارنظر باشد، هویت مستقل داشته باشدو فضای گفت و گو و آزاداندیشی در دانشگاه برقرا باشد.

وی با اشاره به برگزاری کرسی های آزاداندیشی اضافه کرد: یکی از ویژگی های دانشگاه آزاداندیشی است و باید کرسی های آزاداندیشی و نظریه پردازی به طور مداوم در دانشگاه ها برگزار شود و تبادل علمی صورت گیرد.

معاون فرهنگی وزارت علوم با انتقاد از برخی پوشش ها در دانشگاه گفت: مسائلی در مورد ظواهر پوشش و اخلاقیات در دانشگاه مطرح می شود و برخی انتقاد دارند؛  ولی واقعیت این است که دانشگاه ولنگاری را در خودش نمی پذیرد، چون فرهنگ دانشگاه، فرهنگ علم است و نخبگان در آن حضور دارند و برای کار خودش منطق دارد؛ اگر مسائل و معیارهای اخلاقی در دانشگاه مطرح می شود، به دلیل وجود نخبگان و فرهیختگان است.

هاشمی در خصوص رابطه ضعیف استاد دانشجو در دانشگاه ها گفت: مطرح می شود که در دانشگاه ها رابطه معلم و شاگردی نیست؛ البته هست، اما کم است و باید بررسی شود و راه حل مشکل را پیدا کنیم.

وی ادامه داد: بحث هایی هم در مورد تقلب های علمی مطرح می شود که دلیل اصلی آن دستکاری بی مورد در دانشگاه است. وقتی رشد کمی بی مورد اتفاق می افتد، دانشگاه به هم می ریزد و تخلف صورت می گیرد؛ در صورتی که ذات دانشگاه این است که مقابل تخلف بایستد.

معاون فرهنگی وزارت علوم گفت: فرهنگ دانشگاهی و نهادینه شدن علم رسالت خود دانشگاه است. نگاه به بیرون ضرورتا باید با نیاز دانشگاه باشد و دانشگاه ایده آل و مسئول دانشگاهی است که متناسب با اقتضائات جامعه بتواند نقش خود را ایفا کند و اگر قرار است اتفاقی در دانشگاه بیفتد، از درون دانشگاه باشد.