ساکنان ویلای عشق

اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، یادداشت دانشجویی؛* دی ماه ۱۳۹۵ سومین روز از اکران‌های جشنواره فجر، اکران فیلمی از یک کارگردان فیلم اولی و غافلگیری برای منتقدان. آن فیلم ویلایی‌ها ساخته منیره قیدی بود که توانسته بود مخاطبان را با خود همراه سازد. قیدی که پیش از این به عنوان دستیار در پروژه‌های مختلف حضور داشت حال در مقام کارگردان دست به کار شده  و ویلایی‌ها را در فضای جنگ یعنی دهه ۶۰ و در اندیمشک ساخته است. حال بیایید همزمان با اکران عمومی، فیلم را موشکافانه بررسی کنیم.

جاده‌های اطراف اندیمشک و عبور یک ون آغازگر فیلم است و مادر بزرگ به همراه نوه‌هایش وارد منطقه مسکونی که محل زندگی خانواده‌های رزمندگان است می‌شوند. فیلم که با شروعی آرام و لطیف همراه بود حال با ورود طوفانی عروس مادربزرگ با بازی طناز طباطبایی ادامه پیدا می‌کند و خط اصلی داستان برای مخاطب معلوم می‌شود. داستان از این قرار است که همسر سیما (طناز طباطبایی) از فرماندهان جنگ است که مدت‌هاست به دیدار خانواده خود نیامده و او از این اوضاع ناراحت است و نسبت به جان فرزندانش احساس خطر می‌کند، چاره را در مهاجرت دیده. نقطه مقابل عروس، مادربزرگ است که به دیدار فرزندان با پسرش یعنی داوود تاکید می کند.

ادامه داستان و اتفاقات آن تقابل سیما به عنوان مادری مخالف حضور فرزندانش در آن شرایط و زنان دیگر که کم و بیش ظاهرا موافق این حضور هستند، شاخص‌ترین این زنان هم خانم خیری با بازی پریناز ایزدیار است.

در واقع در این فیلم خواست اصلی فیلمنامه انتقال احساسات است و خانم قیدی توانسته به خوبی عشق و نگرانی مادرانه برای فرزند و عشق و ترس همسرانه برای شوهر را به تصویر کشیده و به مخاطب منتقل کند. یکی از ابزار های مهم ایشان استفاده از موسیقی بوده است هرچند موسیقی با وسواس انتخاب و هرجا که لازم بوده به کار برده شده می‌توانست کمی بیشتر در صحنه‌ها و سکانس‌های مختلف استفاده شود.  

یکی از کار های سخت و خسته کننده در سینما و تلویزیون بازی گرفتن از کودکان است که نیاز به صبر و حوصله زیادی دارد. در ویلایی‌ها با توجه به نوع فیلمنامه یکی از اهداف نشان دادن احساسات فرزندان و شوق و بی‌تابی آن ها برای ملاقات پدر که در نوع خود به خوبی توانسته به این هدف برسد و بازی زیبای پسربچه در نقش فرزند داوود نمونه خوبی از این نوع بازی‌هاست.

یکی از قوت‌های دیگر ویلایی‌ها فیلم‌برداری است که در سکانس‌های مختلف برای انتقال مفهموم و فیلمنامه به کمک کارگردان آمده یکی از تکنیک‌هایی که چند سالی است در سینما ایران رایج شده استفاده از فیلم برداری هوایی یا همان هلی شات است. استفاده از این نوع فیلم‌برداری در ویلایی‌ها یکی از زیباترین صحنه‌ها در بین فیلم‌های دفاع مقدس چند سال اخیر را رقم زده جایی که جت‌های جنگی حمله کرده و زنان به سمت بیابان با چادرهای سفید فرار می‌کنند در این بین موشک‌ها پرتاب می‌شود و همه روی زمین می‌خوابند، به تصویر کشیدن این صحنه با استفاده از هلی‌شات یک کار زیبا و هوشمندانه از طرف عوامل بوده است. اما باید توجه کرد استفاده از هلی‌شات در ویلایی‌ها فقط به همین یک صحنه ختم نشده و ظاهرا تبدیل به یک اپیدمی در فیلم می‌شود که البته کاربردی جزء طولانی‌تر کردن فیلم ندارد.

صحبتی بعدی ما در نقد ویلایی‌ها فقط اختصاص به این فیلم ندارد بلکه گاها در فیلم اولی‌ها دیده می‌شود و آن هم مشکل ریتم است. منیره قیدی با تمام تلاش‌ها چه در فیلمنامه و چه در اجرا اما بازهم مشکل ریتم را در فیلمش حل نکرده و همانند شیار ۱۴۳ نرگس آبیار این مشکل وجود دارد. هرچند تلاش شده که با بالا و پایین شدن فیلم و اجرای صحنه‌های هیجانی و گیج‌کننده از خستگی مخاطب جلوگیری شود اما واقعیت این است که در این نمونه‌ها مثلا حضور‌نامه رسان، دادن خبر شهادت و یا صحنه‌های بمباران افراط شده و اگر این اضافی‌گویی‌ها حذف می‌شد ویلایی‌ها بدون هیچ عیبی یک نمونه کامل و زیبا برای سایر فیلم‌ها در زمینه دفاع مقدس بود. شاید اگر کارگردانان به جای فکر به جوایز و حضور در جشنواره‌ها به فیلم و محتوایش فکر کنند این مشکل هم حل شود. البته نمی‌توان این مشکل را فقط به عوامل نسبت داد چرا که معروف‌ترین جشنواره در کشور که دیده می‌شود و فرصت‌هایی را برای عوامل چه برای ادامه کار و چه مشهوریت فراهم خواهد کرد همین جشنواره فجر است و باید مسئولین محترم این نمونه جشنواره‌ها را در زمینه‌ها و قسمت‌های دیگر هنرهای نمایشی، سینما و تلویزیون هم اجرا کنند.

ویلایی‌ها با تمام خوبی‌ها و بدی‌هایش درخشید، هم در دید مخاطبین و هم منتقدان و البته در جشنواره فجر هم جوایزی گرفت از جمله این جوایز، سیمرغی بود که به خانم قاسمی اهداء شد و البته در این جایزه بحث‌هایی وجود دارد چرا که درست است خانم قاسمی بازیگری توانا است ولی بازی او در ویلایی ها صرف نظر از مقایسه در حد و اندازه سیمرغ نبود و باز هم این شائبه را در ذهن تداعی می‌کند که جوایز بین تمام شرکت کننده‌ها تقسیم شود تا همه راضی باشند و کسی اعتراض نکند.

در کل باید این را گفت که با تمام صحبت‌ها و ضعف‌ها و قوت‌ها ویلایی‌ها فیلم خوبی است و ارزش سینما رفتن و وقت گذاشتن را دارد. در یک کلام منیره قیدی و همکارانش توانسته‌اند مفهموم عشق در پشت جنگ و در خانواده و همسران شهدا را به زیبایی هرچه تمام‌تر به تصویر بکشند. در پایان به جای ایستادن و دست زدن برای ویلایی‌ها بیایید به احترام شیر زنان و مادران دلسوز سرزمینمان بایستیم و دست بزنیم.

محمد زادمهر، دانشجومعلم دانشگاه فرهنگیان اصفهان

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.